گفتند این تحریمها غیرهستهای بوده و رهبری اجازه مذاکره در غیرهستهای را به تیم نداده است! متاسفانه تیم مذاکرهکننده ایران به جای اینکه واقعیت را به مردم و مسئولان منعکس کند تلاش نمود تا با القای همان دستهبندی جدید آمریکایی از تحریمهای ایران، بقای این تحریمها را طبیعی جلوه داده و از زیر بار مسئولیت شانه خالی کند. امروز برخلاف توریههای مکرر برخی آقایان، مشکلات کشور اتفاقا به تحریمهای هستهای جاافتاده در برجام برمیگردد و مسئولیت آن بیش از هر کس متوجه جناب ظریف است.
گرچه رئیسجمهور، دکتر ظریف و دیگر اعضای تیم مذاکرهکننده در ایام مذاکرات ژنو تا لوزان و لوزان تا وین بارها و بارها وعده اتمام دوره تحریمها در توافق را به مردم و مسئولان میدادند اما این اتفاق نیفتاد. برجام بخشی از تحریمهای هستهای را به طور موقت و با ریسک بازگشت فوری (Snap Back) تعلیق کرد و بخش قابل توجهی از تحریمهای هستهای اثرگذار سازمان ملل، آمریکا و اروپا را بدون هیچ تغییری باقی گذاشت.
تیم مذاکرهکننده اما روایت دیگری دارد و مدعی است تحریمهای باقیمانده غیرهستهای است! اما واقعیت این است که سپاه پاسداران و تمامی نهادهای مرتبط با آن و همچنین وزارت دفاع و نهادهای مرتبط با برنامه موشکی ایران تا قبل از صدور قطعنامه 2231 در تمامی رژیمهای تحریم (از تحریمهای سازمان ملل تا تحریمهای یک جانبه آمریکا و اروپا) به دلیل حمایت از برنامه هستهای (و نه به خاطر حقوق بشر یا تروریسم) تحریم شده بودند. اساسا موضوع موشکی ایران فقط و فقط به خاطر خطر هستهای ایران در قطعنامهها وارد شد. حتی تحریم تسلیحاتی ایران در قطعنامههای قبلی نیز به دلیل برنامه هستهای بود؛ اما ناگهان با تصویب قطعنامه 2231 دستهبندی و تفکیک جدیدی در ساختار تحریمهای ایران توسط آمریکاییها ارائه شد. تحریمهای هستهای نام جدیدی به خود گرفت و در پسابرجام ادامه یافت.
بقای تحریمها و امکان بازگشت تمام تحریمهای تعلیق شده، عملا ریسک تعامل با ایران را بسیار بالا نگه داشته است. وزارت خزانهداری آمریکا دائما در مذاکره با بانکها و شرکتهای خارجی ریسک بازگشت تحریمها را یادآوری کرده و با حفظ روانی فضای تحریم در بانکهای بزرگ، عملا مانع گشایش اقتصادی در ایران میشود.
پسابرجام دوره بقای بخشی از تحریمها و رفع بخشی دیگر است؛ اما به دلیل اینکه راهی برای تفکیک اشخاص حقوقی و شرکتهای وابسته به تحریمیها از غیر آن در ایران نیست، باقیماندن بخشی در لیست تحریم به معنای ریسک تعامل با کل اقتصاد ایران است. این فوت کوزهگری تحریمهای پسابرجامی است. به همین خاطر مسئولان اوفک به طور مکرر به بانکهای خارجی گوشزد میکنند که آمریکا هیچ مسئولیتی در قبال اشتباه شما در تعامل با اشخاص تحریمی پشت صحنه در ایران نمیپذیرد!