بهروز کمالوندی سخنگوی سازمان انرژی اتمی سند اجرایی راکتور اراک را سند اجرایی قراردادهای قبلی مرتبط با این رآکتور دانست و اظهار داشت: البته این کار را با هر کشور دیگری نیز می‌توان انجام داد اما همکاری با چین را به دلایل سیاسی انتخاب کردیم با این نگاه که مستقل‌ترند و کمتر در فشارهای احتمالی غرب قرار می‌گیرند.
وی با تبیین روند مذاکرات بازطراحی راکتور آب سنگین اراک گفت: موضوع بازطراحی این راکتور را نباید با مسائل مذاکرات مرتبط دانست اما از نظر فنی در این زمینه پیشرفت داشته‌ایم و قطعا بازطراحی آن در موعد مقرر انجام می‌شود.
کمالوندی افزود: ما به عنوان صاحب این طرح باید خودمان آن را طراحی کنیم و طرف چینی از نظر فنی آن را تایید کند گرچه دیگر کشورها به ویژه آمریکا نیز برای همکاری در این باره اعلام آمادگی کرده‌اند.
وی ادامه داد: پس از اتمام طراحی راکتور ممکن است تایید آن را همزمان به چهار - پنج کشور بسپاریم آنگاه می‌توانیم قضاوت کنیم که آیا به تعهداتشان عمل می‌کنند یا خیر.
معاون سازمان انرژی اتمی، مرحله پس از بازطراحی و تایید راکتور آب سنگین اراک را تامین تجهیزات دانست و عنوان کرد: در آن مرحله نیز دوباره می‌توانیم قضاوت کنیم که آیا در تامین تجهیزات لازم همکاری می‌کنند یا کارشکنی خواهند کرد.
کمالوندی گفت: البته حتی در نهایت بدبینی هم اگر در این باره کارشکنی کنند قطعا خودمان می‌توانیم آن را تولید کنیم همچنان که کارشناسان در جلسات مکرر در حضور رئیس سازمان انرژی اتمی بر این کار اصرار دارند.
وی هدف از رویکرد واردات تجهیزات از کشورهای دارای فناوری هسته‌ای را تسریع در اجرا و بهره‌برداری از رآکتور آب سنگین اراک دانست.
کمالوندی در پاسخ به سوالی درباره زمان امضای قرارداد اجرای این طرح گفت: اکنون اصلا عجله‌ای برای این قرارداد نداریم؛ قراردادی که آنان را به مشارکت در این باره متعهد کند امضا شده که این از نظر سیاسی، حقوقی و تجاری قرارداد محکمی است.
وی افزود: افزون بر این قرارداد، بیانیه‌ای هم میان ما، آمریکا و چین امضا شده اما سند دیگر، سندی تجاری و اجرایی مرتبط با قراردادهای پیشین است.
کمالوندی علت تاخیر در مذاکرات مرتبط با بازطراحی راکتور اراک را پیچیدگی قرارداد اجرایی آن دانست و گفت: باید روشن شود که تکلیف هر کشور، شرکت و بخشی در این زمینه چیست که این مذاکرات زیادی لازم دارد.
وی تصریح کرد: شرکت‌های داخلی وابسته به سازمان انرژی اتمی و شرکت‌های چینی مرتبط با بازطراحی و اجرای رآکتور اراک متعدد هستند که هر یک نقشی دارند و این موضوعات به تدریج روشن می‌شود به همین علت، عجله‌ای برای این قرارداد نداریم.
سخنگوی سازمان انرژی اتمی گفت: آن چه نیاز داریم بازبینی طراحی است که این با قراردادهای دیگر تفاوت دارد. خواسته‌ایم که در کار بازبینی، کارشناسان ما نیز حضور و بر آن نظارت داشته باشند.
کمالوندی با بیان اینکه به عنوان نمونه در موضوع سوخت، طرف مقابل می‌گوید اگر سوخت از نوع مصرفی در راکتورهای خودشان باشد نقشه را بیاورند و به سرعت اجرا کنند اما تاکید ما بر این است که سوخت مدنظر با مشخصاتی باشد که ما تعیین می‌کنیم، اظهار داشت: البته مشخصات هر دو نوع سوخت در چارچوب برجام قرار می‌گیرد.
وی اضافه کرد: نگاه ما در موضوع سوخت این است که پس از دوره‌های 30 ، 40 ساله خودمان بتوانیم تولید کنیم و به ظرفیت‌ها و نیازهای جنبی و آینده توجه کنیم وگرنه اگر قرار بود سوخت مدنظر طرف مذاکره را بپذیریم اکنون هم می‌توان قراردادش را امضا کرد.
معاون سازمان انرژی اتمی، کندی در پیشرفت مذاکرات مربوط با بازطراحی رآکتور اراک را طبیعی دانست و گفت: دو طرف باید نیازهایشان را به یکدیگر منتقل کنند آنگاه توافق روی کاغذ بیاید؛ برای آوردن نتایج روی کاغذ که عجله‌ای نداریم به ویژه آن که روند کارها متوقف نشده است.
کمالوندی تصریح کرد: بر اساس چنین رویکردی، سوخت را خودمان طراحی کردیم که 20 فروردین امسال نمونه آزمایشگاهی آن رونمایی شد و به طرف چینی که مسئولیت بازبینی سوخت تولیدی در داخل را برعهده دارد تاکید کرده‌ایم که سوخت را خودمان باید تولید کنیم.
وی با تاکید بر لزوم پرهیز از دخیل کردن ملاحظات سیاسی در مذاکرات فنی مرتبط با بازطراحی راکتور اراک گفت: از نظر تکلیف و الزامی که رهبر معظم انقلاب برای سازمان انرژی اتمی و وزارت امور خارجه تعیین فرموده‌اند از طرف‌های مذاکره درخصوص بازطراحی راکتور اراک تعهد محکم گرفته‌ایم.
کمالوندی با اشاره به مسئولیت طرف چینی در این زمینه افزود: البته هیچ کندی در اجرای تعهدات چینی‌ها وجود ندارد و تاخیر و مشکلی نیست گرچه در ابتدا اجرای همزمان برخی قراردادهای دیگر را نیز مطرح می‌کردند که ما آن را از هم جدا دانستیم و از آنان خواستیم کارها مرحله‌ای پیش رود.
سخنگوی سازمان انرژی اتمی در پاسخ به این پرسش که قرارداد اجرایی بازطراحی رآکتور چه زمانی امضا می‌شود، گفت: اگر مسائل فنی حل شود در چند روز آینده نیز می‌شود قرارداد را امضا کرد اما حل و فصل این مسائل به بررسی مهندسان ما و گذشت زمان نیاز دارد.
وی، روند بررسی‌های فنی مذاکرات را دارای شتاب خوب و معقول دانست و خاطرنشان کرد: اگر تصمیم بگیریم همین امروز هم می‌توانیم سند اجرایی را امضا کنیم اما لازمه‌اش درنظر گرفتن ملاحظات دوطرف مذاکره است.
کمالوندی با اشاره به پیشرفت‌های کار عنوان کرد: در این باره خوب پیش می‌رویم و تا یکی دو ماه آینده می‌توانیم به جایی برسیم که این قراردادها بتواند امضا شود اما اگر ضرورت‌های فنی اقتضا کند که یکی دو ماه به سه ماه آینده موکول شود نباید خیلی از ما ایراد گرفته شود اما شتاب کنونی در پیشبرد این موضوع بیش از حد معمول است.
* گسترش همکاری ایران و چک در ساخت نیروگاه‌های هسته‌ای
معاون حقوقی و امور بین‌الملل و سخنگوی سازمان انرژی اتمی از برنامه این سازمان برای گسترش همکاری‌های ایران و چک در زمینه ساخت نیروگاه‌های هسته‌ای خبر داد.
کمالوندی گفت: به همین منظور آقای صالحی هفته آینده به چک سفر می‌کند و در روز پایانی سفرش، به کشور اسلواک نیز سفر خواهد کرد.
وی با اشاره به تجربیات خوب چکسلواکی سابق در مجموعه بلوک شرق افزود: به عنوان نمونه اسلواکی کشوری کوچک است که با چهار نیروگاه متوسط، ظرفیت‌های بسیاری برای همکاری دارد که ما می‌توانیم با کار مشترک از آن استفاده کنیم و ما نیز برای آنان کارهایی انجام دهیم.
کمالوندی با تبیین دیگر اهداف سفر صالحی به دو کشور چک و اسلواک عنوان کرد: پس از سال‌ها که چنین سفرهایی نداشتیم اکنون درصددیم همکاری‌های خود را با کشورهای دارای ظرفیت‌های هسته‌ای که در دنیا زیاد هم نیستند افزایش دهیم.
معاون سازمان انرژی اتمی، کشورهای دارای نیروگاه هسته‌ای را 30 کشور دانست و افزود: از این تعداد نیز همه دارای تجربه هسته‌ای نیستند که اگر این کشورها را نیز حذف کنیم شاید فقط 20 کشور در دنیا هست که چنین ظرفیت‌هایی دارند که برخی از آنها مانند چک و اسلواک از سابقه فعالیت طولانی بهره‌مند هستند.
وی در پایان خاطرنشان کرد: طبق رویکرد همکاری با این کشورها، هیئت‌ها و سفرای اینگونه کشورها به طور مستمر در سازمان انرژی اتمی رفت و آمد دارند که در آینده اطلاعات بیشتری از همکاری با آنها منتشر می‌کنیم.
