سید عباس عراقچی وزیر پیشنهادی وزارت امورخارجه در جلسه بررسی صلاحیت خود و برنامه‌هایش برای تصدی وزارت امورخارجه در دولت چهاردهم، گفت: ۳۹ سال قبل که به عنوان دانشجویی جوان وارد دانشکده وزارت امور خارجه شدم، با خود پیمان بستم که همواره پاسدار ارزش‌ها و آرمان‌های انقلاب اسلامی، و حافظ منافع ملی ایران باشم.
وی افزود: وزارت امور خارجه را سنگری جدید دیدم که باید در آن از امنیت و منافع این ملت با جان و دل دفاع کنم و در برابر زیاده‌خواهی‌های دشمنانی که همواره استقلال و سعادت این کشور را هدف قرار داده یا می‌دهند، بایستم. از همان زمان با خود و خدای خود، عهد بستم که وارد هیچ دسته و جناحی نشوم، و تنها یک دیپلمات وفادار به انقلاب و ملتم باقی بمانم.
وزیر پیشنهادی وزارت امورخارجه دولت چهاردهم بیان کرد: مفتخرم که قریب به چهار دهه است عضو خانواده شریف وزارت امور خارجه هستم و از متن و بطن آن برخاسته‌ام. جدای از مدارج و مسئولیت‌هایی که در وزارت امور خارجه داشته‌ام، در درجه اول خود را یک «کارشناس» وزارت امور خارجه می‌دانم و به آن افتخار می‌کنم؛ و اکنون با کوله‌باری از دانش و تجربه، و لمس عینیِ بسیاری از فراز و نشیب‌های سیاست خارجی، در معرض اعتماد شما سروران گرانقدر قرار دارم.
عراقچی گفت: استقلال، خودباوری، نهراسیدن از قدرت‌های سلطه‌گر، یاری مظلومان، نفی سلطه‌گری و سلطه‌پذیری، حسن همجواری با همسایگان، و حمایت همه جانبه از محور مقاومت، و خصوصاً ملت مظلوم و ستمدیده فلسطین، اساس سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران را از ابتدای انقلاب تا کنون شکل داده و رمز اقتدار و منزلت کشور ما بوده است.
وی افزود: امامین انقلاب، روش نوینی را برای تحمیل اراده در محیط بین‌الملل تعریف کردند، و توانستند مفهوم قدرت را متحول سازند، و قدرت معنایی را به ادبیات نظام بین‌الملل وارد کنند. امام راحل و رهبر فرزانه انقلاب با کشف و معرفی منابع جدید قدرت، مسیری متفاوت برای مقاومت علیه قدرتمندان سلطه‌گر و زورگوی جهانی رقم زدند. امروز که ۴۶ سال از عمر با برکت انقلاب اسلامی می‌گذرد، به پشتوانه این مکتب فکری، و با تکیه بر حمایت‌ها و فداکاری‌های ملت عزیز، و هدایت‌های داهیانه رهبر فرزانه انقلاب، ایران مقتدرتر از گذشته بر بام قدرت در منطقه ایستاده است.
سیاست خارجی دولت چهاردهم «فراگیر، فعال و اثرگذار» خواهد بود
وزیر پیشنهادی وزارت امورخارجه دولت چهاردهم عنوان کرد: سیاست خارجی به تعبیر رهبر معظم انقلاب یکی از ارکان اساسی اداره موفق کشور است؛ سیاست خارجی دولت چهاردهم سیاستی «فراگیر، فعال و اثرگذار» خواهد بود. این سیاست، چنانچه در جلسات کمیسیون‌ها خدمت شما ارائه کردم، عبارتند از: قانون اساسی، سیاست کلان نظام در حوزه روابط خارجی، سند چشم انداز، برنامه هفتم پیشرفت، تدابیر و ارشادات مقام معظم رهبری، به ویژه سه اصل راهبردی «عزت، حکمت و مصلحت»، و البته تمامی قوانین و مصوبات مجلس محترم شورای اسلامی در حوزه روابط خارجی.
عراقچی تصریح کرد: چنانچه به عنوان وزیر امور خارجه مورد تأیید شما نمایندگان محترم واقع شوم، با تکیه بر اصول ذکر شده، سه مأموریت اصلی را در برنامه‌های خود دنبال خواهم کرد «تأمین منافع ملی، و حفظ و افزایش ثروت ملی»، «تحکیم امنیت ملی و ارتقا قدرت» و «حفظ و تقویت عزت و منزلت». برای هر مأموریت برنامه‌های جداگانه‌ای در نظر گرفته شده که مکتوب خدمت شما تقدیم شده است.
وی ادامه داد: به برکت مؤلفه‌های قدرت در عرصه‌های مختلف، اکنون «تراز راهبردی ایران» در منطقه و فرامنطقه ارتقا فوق العاده‌ای یافته است. دستگاه دیپلماسی باید این دستاورد را پاس بدارد، بر آن بیافزاید و فرصت‌های حاصل از آن را در جهت تأمین منافع، امنیت ملی و پیشرفت اقتصادی، کشف و به ثروت ملی تبدیل کند.
وزیر پیشنهادی وزارت امورخارجه دولت چهاردهم خاطرنشان کرد: برای تولید ثروت، سیاست خارجی باید در مدار پیشرفت اقتصادی کشور قرار گیرد و همسو با اهداف برنامه هفتم توسعه حرکت کند. بدین منظور، تمامی ظرفیت‌های دیپلماسی برای کسب سهم شایسته از بازارهای جهانی، گشایش مسیرهای جدید، مانع‌زدایی، تسهیل‌گری و امیدبخشی به فعالان اقتصادی اعم از دولتی و خصوصی به کار گرفته خواهند شد.
وزارت خارجه هرگز منفعل نخواهد بود
عراقچی گفت: مرزهای ما ضامن امنیت و آرامش ما هستند. در امتداد سیاست همسایگی بلاواسطه، و تلاش برای به حداقل رساندن اختلافات و پیونددهی زیرساختی با همسایگان در حوزه‌های مختلف، «دیپلماسی مناطق مرزی» را به عنوان ابتکاری جدید با بهره‌گیری از ظرفیت شهرها و استان‌های مرزی، پیش خواهیم برد. نقش و مشارکت مقامات محلی و نمایندگان محترم استان‌های مرزی در این مسیر برجسته خواهد بود.
وی ادامه داد: سیاست خارجی ما باید حضور فعال و اثرگذار در برابر امواج و حوادث منطقه‌ای و جهانی داشته باشد. این وظیفه‌ای است که مقام معظم رهبری در سخنرانی روز تنفیذ بر ما تکلیف فرمودند. وزارت امور خارجه دولت چهاردهم کنشگرانه، فعالانه و اثرگذار به ایفای نقش در عرصه‌های منطقه‌ای و جهانی خواهد پرداخت و هرگز منفعل نخواهد بود.
وزیر پیشنهادی وزارت امورخارجه دولت چهاردهم گفت: سیاست حسن همسایگی همچنان با قوت به پیش خواهد رفت و تلاش می‌شود فرصت‌های عظیم سیاسی و اقتصادی در حوزه همسایگان به ثمربخشی منجر شوند. چین، روسیه و دیگر کشورهایی که در زمان سختی و تحریم همراه ما بوده‌اند، قدرت‌های نوظهور، و عرصه‌های جدید در آفریقا، آمریکای لاتین و شرق آسیا در اولویت روابط خارجی دولت چهاردهم قرار دارند. اگر اروپا رفتارهای نادرست و خصمانه خود را نسبت به جمهوری اسلامی ایران اصلاح کند، در فهرست اولویت‌های ما قرار خواهد گرفت. و بالاخره، سیاست ما در مورد آمریکا، سیاست «مدیریت تخاصم» خواهد بود.
خنثی‌سازی تحریم سیاست ما است
عراقچی اظهار کرد: در رابطه با تحریم‌ها، سیاست ما بر اساس فرمایش مقام معظم رهبری مدظله‌العالی در دیدار اخیر با نمایندگان محترم مجلس، متوجه خنثی سازی تحریم‌ها، و همزمان تلاش برای رفع آنها است. سیاست خارجی در زمینه خنثی سازی و بی‌اثرسازی تحریم‌ها در خدمت دولت خواهد بود. در عین حال وزارت امور خارجه از تکلیف دیگر خود برای برطرف کردن تحریم‌ها نیز غفلت نخواهد کرد. با بهره‌گیری از تجربیات گذشته، در انجام این تکلیف نه تعجیل خواهد شد و نه به دام مذاکرات فرسایشی خواهیم افتاد.
وی بیان کرد: در کمال دقت و امانت، و با استفاده از مجموعه توان سیاسی، فنی و حقوقی کشور، برای رسیدن به بهترین توافق تلاش خواهیم کرد، و بدیهی است که در هر مرحله «فصل الخطاب» مواضع قطعی نظام، قوانین مجلس، و تدابیر و ارشادات مقام معظم رهبری خواهد بود.
وزیر پیشنهادی وزارت امورخارجه دولت چهاردهم گفت: دولت چهاردهم پیشبرد «دیپلماسی پارلمانی» و بهره‌گیریِ اثرگذار از ظرفیت کنشگری نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی را در جهت کسب و تثبیت منافع، قدرت و عزت ملی در عرصه‌ی روابط خارجی مجدانه پیگیری کرده و آن را تجلّی این بخش از فرمایشات رهبر انقلاب در آخرین دیدار با شما عزیزان می‌داند که فرمودند «مجلس می‌تواند وزن سنگینی به دولت بدهد، و دست دولت را پُر کند؛ لذا حضور شما در مسائل سیاسی و بین‌المللی و مسائل دیپلماسی مهم است».
عراقچی افزود: ایرانیان خارج از کشور مورد حمایت کامل دولت چهاردهم خواهند بود. ما باید نگرانی‌ها و مشکلات آنها را رفع کنیم و استفاده از ظرفیت‌های سرشار آنها را، به خصوص در حوزه‌های اقتصادی و علمی، تسهیل کنیم. سربلندی ایران و ایرانی مرام ما در دولت چهاردهم خواهد بود.
ما راه را گم نخواهیم کرد
وی در حوزه مقاومت عنوان کرد: «دیپلماسی مقاومت» که برگرفته از «مکتب مقاومت» و محصول رشادت‌های شهید قهرمان حاج قاسم سلیمانی در طراحی «محور مقاومت» است، ما راه را گم نخواهیم کرد و حمایت بی‌دریغ، پیوسته و همه‌جانبه از آرمان فلسطین و مقاومت لبنان، و دیگر جنبش‌های مقاومت که در مبارزه با سیاست‌های ظالمانه و جنایتکارانه‌ی رژیم صهیونیستی هستند، در رأس برنامه‌های ما قرار خواهد داشت. دولت چهاردهم، تمامی ظرفیت‌های سیاسی و دیپلماتیک خود را برای شناساندن اهداف محور مقاومت به افکار عمومی جهانی، جلب حمایت کشورهای منطقه، و به رسمیت شناخته شدن بازیگران محور مقاومت در صحنه بین‌المللی به عنوان جنبش‌های مردمی و آزادی‌بخش، به کار خواهد گرفت.
دشمنان قسم خورده‌ای داریم که انسانیت را به مسلخ می‌برند
وزیر پیشنهادی امور خارجه دولت چهاردهم در ادامه معرفی برنامه‌های خود اظهار کرد: همه ما سخنرانی شمر زمانه و قصاب غزه را در کنگره آمریکا دیدیم. تشویق طولانی یک جنایتکار جنگی در واشنگتن و کف زدن‌های پی در پی باید درس‌آموز همه کسانی باشد که اندکی به آزادی خواهی و ادعاهای واهی حقوق بشری ایالات متحده آمریکا خوشبین هستند. صحنه حضور نخست وزیر رژیم صهیونیستی در کنگره آمریکا نشان داد که نبرد ما با نظام سلطه نبردی دائمی است و ذره‌ای نمی‌توان به غیر از خود متکی و یا حتی امیدوار بود.
عراقچی گفت: این نکته را نمی‌توان از نظر دور داشت که در برجام وقتی رئیس جمهور فعلی آمریکا آقای بایدن سر کار آمد و درخواست کرد که آمریکا به برجام برگردد، تصمیم نظام این بود با حفظ مواضع قطعی نظام و در چارچوب اقدام راهبردی به این درخواست پاسخ داده شود و لذا در فروردین ۱۴۰۰ مذاکرات احیای برجام در چهارچوب مواضع قطعی نظام که مقام معظم رهبری مشخص فرمودند.
وی افزود: مقام معظم رهبری در سخنانی عمومی شروطی گذاشتند و ایشان از آن شروط به عنوان مواضع قطعی نظام یاد کردند و اقدام قانون راهبردی نیز همان زمان تصویب شده بود. وقتی در فروردین ۱۴۰۰ مذاکرات برجام را طراحی کردم در چارچوب قطعی نظام و با توجه به اقدام راهبردی بود.
گزینه پیشنهادی وزارت امور خارجه گفت: نظر من در خصوص اقدام قانون راهبردی نه الان بلکه فروردین ۱۴۰۰ نشان داده شد. مذاکرات احیای برجام، در چهارچوب اقدام راهبردی بود. مقام معظم رهبری سخنرانی عمومی خطاب به تیم مذاکره‌کننده فرمودند که حسبنا الله بگویید و جلو بروید.
سیاست احیای برجام توسط دولت شهید رئیسی ادامه پیدا کرد
وی افزود: سیاست احیای برجام توسط دولت شهید رئیسی ادامه پیدا کرد. مذاکرات توسط برادرم آقای باقری ادامه پیدا کرد و هنوز نیز به گفته وزارت امور خارجه دولت، همچنان پروسه‌ها ادامه داشته است. دو بار تا مرز توافق نهایی پیش رفت اما دلایلی که بنده مطلع نیستم به انجام نرسید. از دور نگاه می‌کردم و می‌دیدم ادامه پیدا کرد.
وی افزود: فیلمی که از بنده نشان داده شد، جای خیلی تعجب بود زیرا که این سند افتخار من است. در جمله آخری که در آن به کار بردم، گفتم ترامپ توان ندارد برجام را از بین ببرد. نگفتم از برجام خارج نمی‌شود و می‌گویم نمی‌تواند برجام از بین ببرد و همین نیز اتفاق افتاد. وقتی آمریکا از برجام خارج شد، دو بار قطعنامه به شورای امنیت برد که برجام را از بین ببرد، اما نتوانست و شکست خورد. بنابراین مذاکره برای رفع تحریم‌ها در هر شکلی باشد در دولت شهید رئیسی نیز ادامه پیدا کرد.
عراقچی گفت: با دوستان مخالف برجام ساعت‌ها بحث کردیم. در ۳۱ تیر ماه امسال رهبر انقلاب به صراحت فرمودند که «اولویت ما خنثی‌سازی تحریم‌ها است ولی ما می‌توانیم تحریم‌ها را با استفاده از ابزارهای شرافتمندانه رفع کنیم.» بنابراین، این تکلیف وزارت امور خارجه دولت چهاردهم خواهد بود.
در برجام از نزدیک با شهید فخری زاده کار کرده بودیم
وی افزود: شهید فخری‌زاده برادر عزیزم من بود که من تا مدت‌ها بعد از شهادتشان عزادار ایشان بودم؛ زیرا در برجام از نزدیک با هم کار کرده بودیم و هیچکس به اندازه من با شهید فخری زاده در مذاکرات برجام محشور نبود. ولی همان نشانی که ما گرفتیم شهید فخری زاده نیز به خاطر ماهیت کارش در اتاق پشتی گرفت!
وزیر پیشنهادی امور خارجه خطاب به نماینده مخالف خود گفت: آقای ثابتی! من نمی‌گویم که مرگ بر وطنی که هم وطنم عراقچی است. من می‌گویم جانم فدای وطنی که به منتقد دولت اجازه می‌دهد بدون لکنت صحبت کند و حتی ولایت پذیری مجلس را زیر سوال ببرد.
عراقچی گفت: باید باور داشت که با دشمنان قسم خورده‌ای سر و کار داریم که نه تنها کودکان و زنان و مردان بی‌گناه را قتل عام می‌کنند، بلکه انسانیت و شرافت را هم به مسلخ می‌برند، و ابایی ندارند که در برابر دادگاه تاریخ و قضاوت جهانی بایستند، و بی‌شرمانه برای جنایت و جنایتکار کف بزنند.
وی همچنین بیان کرد: معتقدم، اگر می‌خواهیم در برابر تهدیدات بایستیم و کانون‌های خطرآفرین را خنثی کنیم و از فرصت‌ها بهره‌ببریم؛ اگر می‌خواهیم فضای تنفسی خود را در نظام بین الملل افزایش دهیم؛ اگر می‌خواهیم مرزها، هویت، استقلال و آزادی ایران عزیز در امنیت باشند؛ اگر می‌خواهیم هزینه تقابل با ایران را افزایش دهیم. اعتقاد راسخ دارم که وفاق ملی بزرگترین سرمایه و پشتوانه سیاست خارجی است و اگر به فضل الهی مورد اعتماد شما قرار گیرم، به سهم خود برای تحقق و تعمیق این وفاق از طریق تعامل فعال، صادقانه و برادرانه با تمام ارکان نظام به ویژه مجلس محترم شورای اسلامی تلاش خواهم کرد.
تعامل با نظام بین‌الملل را از همان سکو که رهبران انقلاب ایستادند، پی‌می‌گیریم
وزیر پیشنهادی امور خارجه ادامه داد: اگر بخواهم سیاست خارجی دولت چهاردهم را در یک فراز خلاصه کنم، عبارت خواهد بود از «بسترسازی برای افزایش ثروت، قدرت و منزلت جمهوری اسلامی ایران». ما در تعامل با نظام بین‌الملل بر روی همان سکوی معرفتی خواهیم ایستاد که امام خمینی رحمت الله علیه، و رهبر معظم انقلاب حفظه الله، از فراز آن محیط بین‌الملل را نظاره می‌کردند و می‌کنند. ما نه دلخوش به لطف دیگران هستیم، و نه در انتظار تغییرات در سیاست دیگران می‌مانیم. ما نه به دست و زبان کسی چشم دوخته‌ایم، و نه به تغییرات افراد در عرصه جهانی دل بسته‌ایم.
عراقچی ادامه داد: اگر به عنوان وزیر امور خارجه به اینجانب اعتماد کردید، من، سید عباس عراقچی، سرباز ولایت، وزیر دولت، پاسخگوی مجلس، و حافظ منافع ملت و نماینده شایسته آنان در خارج از کشور خواهم بود. همان طور که در میدان دفاع مقدس از وجب به وجب خاک ایران دفاع کردیم، در میدان دیپلماسی نیز از ذره ذره منافع، امنیت و عزت این مرز و بوم دفاع خواهم کرد. عهد می‌بندم که «برای ایران» هر کجا لازم باشد جان، و هر کجا لازم باشد آبروی خود را در طبق اخلاص قرار دهم.
