نیکامهر دیلمی: تیلاپیا مهمان ناخوانده ای که این روزها به یکی از غذاهای معمول در سبد غذایی خانواده های خوزستانی تبدیل شده، مهمانی که سال هاست در خصوص مقوی و یا بی ارزش بودن گوشت آن بحث هایی از سوی کارشناسان تغذیه مطرح می شود.
دلایل ورود این نوع ماهی به استان خوزستان به صورت قطعی مشخص نشده اما هر از چند گاهی صحبت هایی در این خصوص از سوی مسئولان به گوش می رسد. گونه مهاجم این نوع ماهی به دلیل گوشتخوار بودن، بسیاری از گونه های بومی منطقه را در آستانه انقراض داده است. ماهی تیلاپیا به تالاب های استان نیز نفوذ پیدا کرده و مشکلات بسیاری را هم برای تالاب نشینان به وجود آورد.
مجاهد ناصری یکی از حاشیه نشینان تالاب است. وی در این خصوص گفت: در سال های گذشته که به همراه پدرم به صید ماهی می رفتیم حدود ۱۰۰ کیلو ماهی صید می کردیم اما در حال حاضر پس از دو روز ماندن در تالاب تنها چهار و یا پنج کیلو ماهی صید می شود که این میزان صید کفاف زندگی ما را نمی دهد.
وی افزود: رشد روز افزون ماهی تیلاپیا منجر به از بین رفتن گونه های غنی ماهیان بومی در این تالاب شده است. صید ماهی تیلاپیا از لحاظ اقتصادی به صرفه نیست زیرا این ماهی ارزش غذایی چندانی ندارد و تمایل برای خرید آن بسیار کم شده است.
انجام آزمایشگات نیازمند اعتبار است
جاسم مرمضی رئیس پژوهشکده آبزی پروی جنوب کشور نیز در این خصوص گفت: حدود سه سال گذشته گزارش های اولیه دیده شدن ماهی تیلاپیا در آب های کارون داده شد. در همان ابتدا نیز هشدارهای فراوانی از سوی پژوهشکده به سازمان های متولی همچون محیط زیست استان ارسال شد اما متاسفانه از آن زمان تاکنون هیچ گونه فعالیتی در این زمینه انجام نگرفت.
وی افزود: پژوهشکده آبزی پروری به منظور انجام مطالعات و در نهایت ارائه یک راهکار اساسی برای این مسئله نیازمند تخصیص اعتبارات است. البته طرح هایی نیز برای جلوگیری از رشد و نمو این ماهی و نفوذ به سایر منابع آبی استان تدوین شده اما به دلیل کمبود اعتبار توان ارائه آنها وجود ندارد.
مرمضی با اشاره به نفوذ این نوع ماهی در آبهای باز استان عنوان کرد: این مسئله فعالیت های لازم برای مبارزه را سخت تر می کند زیرا اجرایی کردن هر طرحی در آبهای باز بر روی سایر آبزیان نیز تاثیر می گذارد. ما باید در این خصوص از روش های بیولوژیکی استفاده کنیم که پیاده سازی این روش ها نیز به اعتبارات مالی نیازمند است.
تیلاپیا فاقد هر گونه ارزش غذایی است
نبی الله خون میرزایی مدیر کل شیلات خوزستان نیز در این خصوص به مهر گفت: ماهی تیلاپیا به صورت کلی به دو دسته گونه های خطرناک و خوراکی تقسیم می شود. چند وقتی است گونه مهاجم و خطرناک این نوع ماهی وارد آبهای استان شده و برخی گونه های بومی را از بین برده است.
وی اظهار کرد: گونه ای دیگر از ماهی تیلاپیا وجود دارد که در این زمان در استان یزد در حال تکثیر و پرورش است.
میرزایی با اشاره به نا مشخص بودن علت ورود این نوع ماهی به آب های استان گفت: در این زمان این ماهی در رودخانه های کارون، دز و کرخه رشد می کند.
مدیر کل شیلات خوزستان تصریح کرد: صحبت های مطرح شده در خصوص تخم ریزی این نوع ماهی مهاجم از سوی سازمان شیلات خوزستان را به کلی رد می کنیم زیرا این نوع ماهی فاقد هر گونه ارزش غذایی است.
محیط زست متولی نیست
لاهیجان زاده مدیر کل سازمان محیط زیست خوزستان در این خصوص به مهر گفت: ماهی تیلاپیا جزو ۱۰ تا ۱۵ گونه مهاجم ماهی است. نمی توان به صورت قطعی گفت این ماهی ارزش غذایی ندارد. این گونه ماهی در سایر کشور ها نیز به عنوان مهاجم وارده شده و آمریکا تا کنون میلیاردها تومان هزینه کرده که تکثیر آن را کنترل کند که تاکنون موفق نشده است.
وی افزود: این گونه ماهی مهاجم را زمانی که وارد یک آبراهه شد نمی توان از بین برد، تنها می توان تکثیر آن را کنترل کرد. سازمان محیط زیست از شیلات استان انتظار دارد که با توان علمی بالا و تجهیزات مناسب موضوعاتی که مستقیما مربوط به خودشان هست را پیگیری کنند.
لاهیجان زاده اظهار کرد: محیط زیست یک دستگاه نظارتی است و هشدار های خود را در این زمینه اعلام کرده است.
وی تصریح کرد: متاسفانه تیلاپیا به تالاب های شادگان راه پیدا کرده اما خوشبختانه هنوز به هور العظیم نرسیده است.
تکثیر ماهی تیلاپیا هر روز و هر ساعت در آب های استان در حال انجام است و این مسئله زنگ خطر انقراض گونه های بومی منطقه را به صدا در آورده، اما ظاهرا صدای این هشدار به قدر کافی بلند نیست تا فریاد انقراض و به تدریج از بین رفتن زیست بوم محلی استان را به گوش مسئولان متولی برساند. البته در ابتدا باید تکلیف متولی رسیدگی به این مسئله مشخص شود.
