در بخشهای وسیعی از بیابانهای بیسکنهی جنوب ایالت «نوادا» صدها گودال شبیه به چالههای ماه دیده میشوند که در زمینهای بایر منطقه فرورفتگی ایجاد کردهاند.
اینها، یادگارهای انفجارهای ناشی از آزمایشهای هستهای آمریکا در دوران جنگ سرد هستند؛ انفجارهایی که بسترهای سنگی زمین را ذوب کرده و ماسهها را میگداختند تا به آمریکاییها درباره امکان رقابت در جنگ گرماهستهای با قدرتهای جهان اطمینان بدهند.
این گودالها در سایت هستهای «نوادا» حاصل بیش از 1000 آزمایش هسته ای زیرزمینی است که پنتاگون در دوران جنگ سرد انجام داد.
از خیل دانشمندان و ژنرالهایی که زمانی اینجا کار میکردند خبری نیست. بعد از سال 1992 که رئیسجمهور وقت «جورج دبلیو بوش» وقفه موقت آزمایشهای هستهای آمریکا را اعلام کرد، انفجاری در اینجا صورت نگرفته؛
اما اینطور هم نیست که «سایت هستهای نوادا» کاملاً به حال خودش رها شده باشد. چندین نگهبان، از این تأسیساتِ دیر متروکمانده، واقع در شمال غربی شهر «لاسوگاس» حراست میکنند تا اگر روزی لازم باشد دوباره آن را به راه بیندازند.
آن روز، ممکن است بسیار زودتر از آنچه تصور میشد فرا برسد.
از سال 1993 به «وزارت انرژی آمریکا» ابلاغ شده برای انجام آزمایش هستهای، در صورت دستور رئیسجمهور، آماده باشد. در روزهای پایانی سال گذشته، دولت ترامپ برای اولین بار به این وزارتخانه دستور داد ظرف 6 ماه آینده برای انجام یک آزمایش هستهای جدید آماده باشد.
ترامپ در موضعگیریهایی که در گذشته داشته این را پنهان نکرده که بهترین روش برای بازداری هستهای را توسعه برنامه تسلیحات هستهای آمریکا میداند.
مجله «تایم» گزارش داده او علاوه بر فعال کردن سایت «نوادا» یک طرح 1.2 تریلیون دلاری برای نوسازی و متحول کردن مجموعه تأسیسات تسلیحات هستهای آمریکا را امضا کرده است.
ترامپ، بعد از 34 سال اجازه ساخت یک کلاهک هستهای جدید را برای اولین بار صادر کرده؛ او همچنین بودجههایی را به تحقیق و توسعه موشکهای میانبُرد اختصاص داده است.
سلاح جدید، در صورتی که آزمایش یا مستقر شود نقض معاهده هستهای آمریکا با روسیه محسوب خواهد شد.
ترامپ در سخنرانی سالانه در روز 30 ژانویه گفت: «ما باید زرادخانه هستهای خودمان را نوسازی کرده و آن را بازسازی کنیم. امیدواریم مجبور به استفاده از آن نباشیم، اما باید آن را به قدری قوی و نیرومند کنیم که از هر اقدام تجاوزکارانهای جلوگیری کند.»
در سند «بررسی وضعیت هستهای» (NPR) واشنگتن، سندی که نقش سلاحهای هستهای آمریکا در راهبرد امنیتی این کشور را مشخص میکند، برنامهریزیهایی برای حرکت به سمت ساخت نسل جدید سلاحهای هستهای تشریح شده است.
پیشنویس 64 صفحهای این سند که چند روز پیش منتشر شده از برنامهریزیهایی برای ساخت دو سلاح با قابلیت پرتاب از دریا پرده برمیدارند. یکی از این سلاحها قابلیت حمل کلاهکهای هستهای برای استفاده در میادین نبرد را دارد.
کلاهک جدید که به عنوان سلاح هستهای تاکتیکی شناخته میشود میتواند توسط موشکهای نصبشده روی زیردریاییها علیه نظامیان در حال پیشروی شلیک شود.
این سلاح، با سلاحهای راهبردی که برای نابود کردن شهرها و مواضع نظامی سخت ساخته میشوند تفاوت دارند.
تیم ترامپ معتقد است آمریکا برای مقابله با زرادخانههای تاکتیکی دشمنان به سلاحهای هستهای که قابل استفاده در میادین جنگی هستند نیاز دارند. به باور آنها، ارتش آمریکا در صورت درگیری با روسیه یا چین، به جای نابود کردن کامل شهرهای آنها با سلاحهای راهبردی، میتوانند وارد حنگهای هستهای محدود با آنها شوند.
سند جدید، ملاکهای رئیسجمهور آمریکا برای «اولین استفاده» از سلاحهای هستهای را هم نسبت به روسای جمهور قبلی تغییر داده و دامنه آن را گستردهتر کرده است.
مطابق NPR، «حملات راهبردی غیرهستهای» علیه آمریکا یا متحدان این کشور هم از این به بعد جزو شرایطی خواهد بود که رئیسجمهور را مجاز به استفاده از سلاحهای هستهای میکند.
مجله «تایم» در توضیح این بخش نوشته این تعبیر میتواند هر گونه حمله به مراکز فرماندهی و کنترل هستهای یا زیرساختهای شهری را در بر بگیرد.
دولتهای قبلی آمریکا پاسخ هستهای را تنها به رویدادهایِ شاملِ کشتارهای انبوه با سلاحهای کشتار جمعی محدود میکردند.
«استفان شوراتز»، کارشناس سیاستگذاریهای هستهای میگوید این نگرانی عمده هست که سایه «چتر هستهای» آمریکا اکنون روی رویدادهای احتمالی بیشتری سایه انداخته و آستانه پاسخ هستهای آمریکا به سطح پایینتری منتقل شده است.