کسری بودجه عربستان در پی سیاست‌های اشتباه ریاض

 با اینکه عربستان چندین دهه نقش مؤثری در بازار نفت داشته است، کاهش و افزایش یافتن مکرر تولید طلای سیاه میزان نفوذ این کشور در بازار مذکور را کم‌رنگ کرده است. رونق یافتن نفت «شیل» آمریکا بازار را از طلای سیاه لبریز کرد و موجب کاهش یافتن شدید بهای آن شد. این در حالیست که بهای نفت از اواسط سال 2014 دست‌کم 60 درصد کاهش داشته است.

 

بهای طلای سیاه در تابستان 2014 به بشکه‌ای 115 دلار رسید، اما پس از آن روندی کاهشی داشت و در ماه ژانویه به 26 دلار رسید. بهای این ماده ارزشمند در سال جاری کمی بالاتر رفت و در حدود 50 دلار قرار گرفت. در حال حاضر نیز بهای نفت در حدود 40 دلار نوسان دارد.

 

مسئله‌ای که عربستان سعودی با آن روبرو شده تنها به دلیل افزایش بیش از حد تولید نفت شیل آمریکا نیست. این موضوع به تصمیم ریاض برای افزایش بی‌ملاحضه تولید نفت در نوامبر 2014 برمی‌گردد. این اقدام ریاض در زمانی صورت گرفت که عرضه نفت زیاد شده بود و بازار به سوی اشباع شدن می‌رفت. عربستان سعودی به منظور خارج کردن تولیدکنندگان نفت شیل آمریکا از بازار، حفظ سهم خود از بازار اروپا و آسیا (بویژه چین) و رقابت با ایران که سعی دارد تولید خود را به سطح پیش از تحریم‌‌ها برساند، تولید نفت را افزایش داد. با اینکه عربستان برای آسیب زدن به دیگر کشورها این برنامه ها را ترتیب داد، خودش بیش از همه متضرر شد. بیشتر ذخایر نفتی عربستان در آمریکا به دلار محاسبه می‌شوند و نسبت به مدت زمان مشابه در سال 2015 کاهش 16 درصدی داشته‌اند و به 555 میلیارد دلار رسیدند. عربستان حتی با کسری بودجه مواجه شده است. علی‌رغم تمام این مشکلات، ریاض حاضر به پذیرش مشکل و توقف تولید نفت در سطح معینی نیست.

 

عربستان سعودی سال گذشته به دلیل کاهش بهای نفت، کسری بودجه 100 میلیارد دلاری را تجربه کرد. این کسری در سال جاری به میزان کمی کاهش خواهد یافت؛ ریاض کسری بودجه 87 میلیارد دلاری را برای این سال پیش‌بینی می‌کند.

 

دو ماه پیش گزارش‌ها حاکی از فروش اوراق قرضه بین المللی عربستان بود. مؤسسه تحقیقاتی «ایکانومیک کپتال،» روز گذشته اعلام کرد فروش اوراق قرضه عربستان اوایل اکتبر صورت می‌گیرد. منابع مالی که از طریق فروش اوراق قرضه نصیب عربستان می‌شود به این کشور کمک می‌کند تا با کاهش بهای نفت کنار بیاید و همچنین از کاهش ارزش واحد پولش نیز جلوگیری کند. البته عربستان می‌تواند به شیوه دیگری یعنی فریز کردن سطح تولید نفت، درآمد خود را افزایش دهد. با این حال این اتفاق به زودی رخ نمی‌دهد، پس تنها راه همان فروش اوراق قرضه بین‌المللی عربستان است.