سیاست خارجی ایالاتمتحده در چشماندازی که با دونالد ترامپ تعریف شده، از یک بحران اساسی رنج میبرد.کارشناسان چپ و راست میگویند این فاجعه زمانی تکمیل میشود که دونالد ترامپ در انتخابات ماه نوامبر هیلاری کلینتون، نامزد دموکرات ایالاتمتحده را شکست دهد. از چندی پیش دیپلماتهای خارجی از مکزیک تا کرهجنوبی، با روی کار آمدن دونالد ترامپ مکررا «هشدار خطر» میدهند. در حالی که بسیاری از رهبران جهان خطر جنگ جهانی ترامپ را محتمل میدانند و عمیقا به وی بدبین هستند اما در این میان رهبرانی هستند که با حضور ترامپ در کاخ سفید منتفع میشوند و حتی ممکن است از حضور او بهعنوان رئیسجمهوری ایالاتمتحده استقبال کنند. بر این اساس 5 رهبر جهان هستند که روی کار آمدن ترامپ را به فال نیک میگیرند، زیرا میتوانند از حضور او در کاخ سفید منتفع شوند.
نارندرا مودی، نخستوزیر هندوستان
در سال 2014 و زمانی که هنوز مودی چند روزی از نخستوزیریاش نگذشته بود، ترامپ به بمبئی سفر کرد و اعلام کرد که مودی کار خارقالعادهای انجام داده که توانسته ملت هند را یکپارچه کند و سپس پیشبینی کرد که پول و ثروت به هندوستان سرازیر شود. ترامپ خود در هندوستان تجارت میکند. او میگوید هندوستان کار بزرگی میکند. اگر چاپلوسیهای رایج را کنار بگذاریم، هندوستان مدرن عملگرا، روابط تجاری خوبی با دونالد ترامپ معاملهگر خواهد داشت. نفرتپراکنیهای ترامپ درخصوص مسلمانان میتواند هند را به ایالاتمتحده و شرکتهای تسلیحاتی آمریکا نزدیک کند، زیرا هند یک بازار بزرگ برای ایالاتمتحده به حساب میآید. افزون بر این مودی خود به نفرتپراکنی درخصوص مسلمانان شهره است. همچنین اعلان جنگ صلیبی ترامپ علیه چین که رقیب منطقهای هند است، خوشایند دهلینو خواهد بود. به پاکستان هم که برسیم، اسلامآباد بهرغم اینکه متحد ایالاتمتحده است اما برای هندوستان یک دردسر بزرگ است. کلینتون در دورهای که وزیر امور خارجه ایالاتمتحده بود دوبار به پاکستان سفر کرد و به نظر میرسد وی ارتباط خوبی با مقامات اسلامآباد دارد و باید گفت که واشنگتن اساسا در دوره ریاستجمهوری باراک اوباما روابط حسنهای با پاکستان داشته است. این در حالی است که ترامپ در سخنان خود گفته پاکستان خطرناکترین کشور موجود در دنیا است.
عبدالفتاح السیسی، رئیسجمهوری مصر
اکثر رهبران مسلمان دنیا ترجیح میدهند که به دونالد ترامپ نزدیک نشوند. اما برای سیسی که یک حاکم مستبد سکولار است و با کودتای نظامی توانست انقلاب مصر را ناکام بگذارد، ترامپ ممکن است یک شریک دوستداشتنی باشد. در حالی که هیلاری کلینتون بهطور خفیف با تصمیم باراک اوباما مبنی بر همراهی با انقلاب مردم مصر مخالفت میکرد، دونالد ترامپ همواره در سخنان خود گفته بود باید از موضع مرد قوی مصر یعنی حسنی مبارک دفاع کنیم. او در توییتی در سال 2011 پشت حسنی مبارک در آمد و نوشت: ما باید هوای مبارک را داشته باشیم نه اینکه مثل یک سگ او را به بیرون پرت کنیم.
ترامپ در سال 2012 هم به این رویه خود ادامه داد و بهار عربی را یک پروژه شکست خورده اعلام کرد و مدعی بود اقدام علیه اقتدار نظامی ارتشیها، پس از انقلاب خود یک کودتا به حساب میآید. سیسی پس از اینکه بیشتر اعضای اخوانالمسلمین را به زندان افکند یا فعالیتهای آنها را محدود کرد و مرسی را هم از کار برکنار کرد، تحت فشار قرار گرفته است. اما او مدعی است که علیه افراطیون در حال جنگ است و از این نظر شاید با ترامپ همآوا باشد که میگوید باید با افراطیها جنگید.
بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر رژیم اسرائیل
موضع ترامپ درخصوص اسرائیل بیشتر به خود این رژیم و ارتباطاتش مربوط است. ارتباط نتانیاهو با دولت فعلی ایالاتمتحده شکرآب بوده و تا حدی هم این بحران در روابط به هیلاری کلینتون، وزیر وقت امور خارجه آمریکا هم مربوط میشد. این درست است که موضع ترامپ درخصوص یهودیها، در کمپینهایش با پرسش مواجه شده است، اما در ذات سیاست خارجی آمریکا، حمایت از اسرائیل یک اصل اساسی است. همچنین در سال 2013، ترامپ دست به تعریف و تمجید از نتانیاهود زده بود و از او بهعنوان «یک فرد فوقالعاده» یا «یک رهبر عالی» یاد کرده بود. البته در ظاهر نتانیاهو در سال گذشته میلادی به دلیل سخنان بیپروای ترامپ درخصوص مسلمانان، سفر وی را به تلآویو لغو کرده بود (البته گفته میشود به تاخیر افتاده است) اما ترامپ و نتانیاهو درخصوص ایران هستهای با یکدیگر همآوا هستند، جایی که نتانیاهو آن را یک «اشتباه تاریخی» خواند و ترامپ هم سخنان مشابهی درخصوص این توافق داشته است. این در حالی است که هیلاری کلینتون یکی از طرفداران این توافق صورت گرفته است. با این حال باید این پرسش را مطرح کرد: آیا نتانیاهو با پرزیدنت ترامپ میتواند رابطه گرمی داشته باشد؟ البته میتوان اینگونه پاسخ داد که این رابطه بدتر از دوران باراک اوباما نخواهد شد.
رافائل کورهآ، رئیسجمهوری اکوادور
رهبران چپگرای آمریکای لاتین به نظر میرسد که اصلا مورد علاقه ترامپ راستگرا نیستند. اما از زمانی که هوگو چاوز از دنیا رفته، بولیوی روی طناب حرکت میکند و حتی کوبا ارتباط خود را با ایالاتمتحده از سرگرفته است و حضور ترامپ شاید بتواند کمک حال چپهای آمریکای لاتین باشد. در این راستا کورهآ هفته گذشته گفت که ترامپ ممکن است موجب شود در منطقه او آتش ایدئولوژیک دوباره شعلهور شود. او تصریح کرد: ما در اینجا شاهد پیشرفت این روند هستیم. ترامپ باید پیروز شود. او تاکید کرد: پیروزی ترامپ ممکن است که یک موج مثبت ایجاد کند. هر چند کورهآ اذعان میکند حضور هیلاری برای صلح جهانی بهتر است. البته کورهآ درخصوص مبارزه با مواد مخدر با برنامههای ترامپ هماهنگتر است.
کیم جونگ اون، رهبر کرهشمالی
حاکم مطلق کرهشمالی که از نسل سوم رهبران این کشور به شمار میآید، از نظر ترامپ یک دیوانه است اما ظاهرا شخص مورد علاقه وی است. ترامپ درخصوص «اون» گفته است: شما باید به او اعتبار بدهید. برای تحکیم رهبری وی باید تحسینش کنید. سوای برخی اهانتهایی که در جملات ترامپ دیده میشود، رهبران کرهشمالی احتمالا او را رئیسجمهوری میبینند که سیاستهای آمریکا را در آسیا اصلاح خواهد کرد. ترامپ بارها ژاپنیها را متهم کرده که شغل آمریکاییها را دزدیده و حضور نظامی آمریکا در ژاپن را برای واشنگتن هزینهزا و غیرمنصفانه دانسته است. او در این خصوص گفته است: اگر به آمریکا حمله شود، ژاپن به کمک آمریکا نخواهد آمد. ترامپ در مورد کرهجنوبی هم چنین نگرشهایی دارد. او در یکی از کمپینهای تبلیغاتی خود گفته است: آنها تنها بهخاطر ما ثروتمند شدهاند، در مقابل هیچ چیزی نصیب ما نشده است. بیراه نیست که مرد دیوانه حضور ترامپ در کاخ ریاستجمهوری را تبریک بگوید، در حالی که زنگ خطر برای متحدان آمریکا به صدا در بیاید. برای همین برخی میگویند سیاست خارجی ترامپ مایه نگرانی همگان خواهد بود.