قلب چگونه کار میکند؟
به عنوان قوی ترین ماهیچه بدن، قلب مسئولیت پمپاژ چهار تا هشت لیتر از خون را در هر دقیقه بر عهده دارد تا بدین ترتیب اکسیژن و مواد مغذی به وسیله سیستم گردش خون در سرتاسر بدن جابجا شوند.
قلب چهار محفظه دارد که در هماهنگی با یکدیگر فعالیت میکنند. سمت راست قلب خون بدون اکسیژن را از بدن دریافت میکند و آن را به درون ششها هدایت میکند، حال آن که سمت چپ وظیفه انتقال خون اکسیژن دار از ششها به بخشهای دیگر بدن را بر عهده دارد.
خون چگونه از طریق قلب جریان پیدا میکند؟
برای درک جریان خون، ساده ترین روش به خاطر سپردن این مسئله است که وریدها خون را به سمت قلب هدایت میکنند و شریانها خون را به جانب بدن و باقی سیستمهای بدن هدایت میکنند.
زمانی که قلب تنگ و گشاد میشود، چهار دریچه قلب مسئولیت کنترل جریان خون به درون و بیرون قلب را بر عهده دارند، این دریچهها وظیفه پمپاژ خون در جهت مناسب را بر عهده دارند. این دریچهها با عناوین دریچههای میترال، تریکوسپید (سه لتی)، آئورتی و ریوی نام گذاری شده اند.
دریچهها باز میشوند تا موجب هدایت خون به جلو شوند، سپس به سرعت بسته میشوند تا مانع عقب نشینی خون شوند.
انواع جراحی قلب باز
1-عمل بای پس قلب
بیماری عروق کرونری زمانی رخ میدهد که پلاکها در شریان کرونری جمع شوند و این موضوع مانعی برای دریافت خون غنی شده مورد نیاز توسط قلب ایجاد میکند. زمانی که رگهای خونی که خون را منتقل میکنند به واسطه جمع شدن پلاکها باریک میشوند، پیوند بای پس شریان کرونری (CABG) برای درمان بیمار نیاز میشود. این عمل به اختصار جراحی بای پس نیز خوانده میشود.
به گفته دکتر فروزان نیا جراح قلب بسیاری از مردم عمل بای پس قلب را با عنوان عمل قلب باز می شناسند. در این عمل، جراح بخشی از یکی از وریدهای بدن را برش میدهد، تا از این رگ برای تغییر مسیر جریان خون استفاده کند. این برش ممکن است از روی پا انجام شود، تا بدین وسیله مسیر جدیدی برای تامین خون مورد نیاز ماهیچههای قلب ایجاد شود. خون سرشار از اکسیژن در اطراف بخش باریک یا مسدود شده شریان کرونری تغییر مسیر داده میشود و با کمک رگ پیوند داده شده به سمت ماهیچه قلب هدایت میشود. اگر چندین انسداد در مسیر رگ وجود داشته باشند، برای درمان ممکن است به چند بای پس نیاز باشد.
2- ترمیم و تعویض دریچه قلب
همان طور که پیش از این گفتیم، قلب چهار دریچه دارد که با ریتم مشخصی باز و بسته میشوند، باز و بسته شدن منظم این دریچهها موجب پمپاژ خون از طریق چهار محفظه قلب در جهت مناسب میشود. این دریچهها نیز ممکن است به دلایل مختلفی در معرض آسیب قرار گیرند. مسائلی نظیر عفونت باکتریایی، نقایص مادرزادی قلبی یا بیماری شریان کرونری میتوانند به دریچهها آسیب وارد کنند.
دریچه آئورتی و دریچه میترال، دریچههایی هستند که عمل جایگزینی برای آنها انجام میشود، حال آن که دریچههای ریوی و سه لتی، در موارد نادری برای بزرگسالان تعویض میشوند. تعمیر و جایگزینی دریچهها معمولا زمانی نیاز خواهند بود که بیمار با تصلب شرایین یا بازگشت خون مواجه باشد.
بازگشت خون زمانی رخ میدهد که دریچهها به خوبی بسته نمیشوند، این موضوع به جای این که موجب حرکت رو به جلو خون شود، باعث عقب گرد خون از دریچه و بازگشت آن به قلب میشود. همین مساله باعث میشود قلب با شدت بیشتری کار کند تا خون مورد نیاز را به بدن پمپاژ کند.
تنگی مجرا یا باریک شدن دریچه، زمانی ایجاد میشود که بافت دریچه ضخیم یا به هم تنیده شود، این موضوع باعث کاهش جریان خون میشود، زیرا دریچهها به میزانی که لازم است باز نمیشوند.
برای درمان این نوع از اختلالات قلب، جراح میتواند از یک دریچه مکانیکی که از فلز ساخته شده است یا بافت دریچه قلب واقعی از بافت حیوانات یا انسان استفاده می کند. در بیشتر موارد، جایگزینی یا تعمیر دریچه قلب در یک جراحی قلب باز صورت میگیرد. در بعضی موارد، پزشک میتواند بدون باز کردن قفسه سینه، دریچه را تعمیر یا جایگزین کند، مثالی از این روشها، جراحی جایگزینی دریچه آئورتی ترانسکاتتر (TAVR) است.
دسترسی به قلب از چه طریق ایجاد میشود؟
در جراحی قلب باز، پزشک با ایجاد برشی عمودی بر روی مرکز سینه برای دسترسی به سمت قلب اقدام میکند. اندازه برش به نوع جراحی وابسته است. بعد از این که برش ایجاد شد، استخوان سینه (جناغ) بریده میشود تا دسترسی لازم به سمت قلب فراهم شود. این فرآیند استرنوتومی نامیده میشود.
دیواره سینه به چه طریقی بسته میشود؟
در پایان جراحی، جراح قلب، استخوان سینه را با به هم نزدیک کردن دو سمت استخوان میبندد. در حالی که بیشتر استخوانهای بدن به وسیله پیچ و صفحه ثابت میشوند، استخوان سینه به طور معمول با استفاده از سیمهای استیل جراحی بسته میشود.
یکی از جایگزینهای سیمهای استیل، ثابت کردن استخوانها است. در این روش از صفحهها و پیچهای فلزی برای بی حرکت نگه داشتن استخوان شکسته استفاده میشود. در این حالت، مشکلات جوش خوردن استخوان آنها کمتر است و فرد در زمان کمتری به زندگی معمول خود باز میگردد.
پس از بستن استخوان سینه، جراح قلب، بافتها و ماهیچهها را با کمک بخیه به هم میچسباند. بیشتر جراحیهای باز به سه تا شش ساعت زمان نیاز دارند و مدت زمان جراحی به پیچیدگی عمل وابسته است.
برای مشاوره آنلاین رایگان در زمینه نارسایی های دریچه و یا عمل قلب باز با دکتر سید خلیل فروزان نیا جراح قلب می توانید روی لینک زیر کلیک کنید: