اخبار اقتصادی- فرض کنید بنا شده ساخت 4۰۰ هزار واحد مسکونی به شما واگذار شود، در اولین گام چه تصمیمی می‌گیرید؟ احتمالا برای مشورت به سراغ یک مهندس با تجربه خواهید رفت، پس از مشورت با یک مهندس کارکشته متوجه می‌شوید، امکان ساخت این تعداد مسکن به روش‌های سابق و سنتی صنعت ساختمان هزینه بسیار زیادی دارد و عملا سود ناچیزی از ساخت واحد خواهد بود. پس برای سودآوری چاره‌ای به جز صنعتی‌سازی و استفاده از فناوری‌های نوین صنعت ساختمان ندارید. در گام بعدی برای کسب سود بیشتر باید به سراغ ارتقای سطح فناوری خود بروید؛ اما شما هرگز به سمت فرآیند صنعتی‌سازی ساختمان نخواهید رفت! بله درست شنیدید! نه تنها شما بلکه هیچ انبوه‌ساز دیگری در کشور به سمت فرآیند صنعتی‌سازی و افزایش سطح فناوری نخواهد رفت.
به گزارش افکارنیوز، در حقیقت «تولید صنعتی ساختمان»، به فرآیند ساخت و اجرای پیوسته ساختمان اطلاق می‌شود که در آن اجزا و عناصر ساختمانی از نظر کیفیت در تمام مراحل ساخت و اجرا کنترل می‌شوند. صنعتی‌سازی و افزایش سطح فناوری در تولید ساختمان، مزایایی از قبیل افزایش کیفیت ساخت و صرفه‌جویی در مصالح را در پی دارد. این مزایا منجر به مصرف بهینه انرژی در دوران ساخت و بهره‌برداری و افزایش عمر ساختمان می‌شود؛ در نهایت هم شاهد کاهش زمان و هزینه‌های تولید خواهیم‌بود و سهم سود ناشی از ساخت مسکن برای انبوه‌سازان افزایش می‌یابد.
تولید صنعتی ساختمان، قربانی شیوۀ مسکن مشارکتی
اما چرا در ایران علی‌رغم همه ویژگی‌های مثبت صنعتی‌سازی ساختمان، انبوه‌سازان هیچ‌گاه به سراغ افزایش سطح فناوری و تولید صنعتی نمی‌روند و تنها ۳ درصد از ساختمان‌ها به شیوة صنعتی ساخته می‌شوند؟ به منظور پاسخ به این سوال به سراغ محمد عنایتی نجف‌آبادی کارشناس حوزه عمران رفته ایم . عنایتی علت استقبال نکردن انبوه‌سازان از تولید صنعتی را ناشی از مدل سودآوری برای انبوه‌سازان تلقی می‌کند. این کارشناس عمران ضمن بیان این نکته که، تنها منبع سود انبوه‌ساز می‌بایست از طریق تولید میسر شود و در این صورت است که انبوه‌ساز به دنبال کاهش هزینه ساخت خواهد بود، گفت:« در برخی از شیوه‌های تولید مسکن سود انبوه‌ساز به تولید محدود نیست و انبوه‌ساز پس از تکمیل خانه، مالک مسکن می‌شود. در حقیقت سکان عرضه مسکن‌های ساخته شده از دست دولت خارج و انبوه‌ساز، خود اقدام به فروش مسکن می‌کند. بنابراین منبع سود دیگری برای انبوه‌ساز به وجود خواهد آمد.»
عنایتی در ادامه، با اشاره به شیوۀ اتخاذی وزارت راه و شهرسازی برای ساخت واحدهای مسکونی طرح اقدام ملی، بیان کرد:« در مدل مشارکتی ساخت مسکن، انبوه‌ساز علاوه بر ساخت، در عرضه و فروش نیز سهم دارد. در حال حاضر با نبود ابزارهای نظارتی در بازار مسکن مثل مالیات بر عایدی سرمایه و مالیات بر خانه‌های خالی، انبوه‌ساز می‌تواند با نفروختن سهم خود در دوران رکود، و فروش در دوران بالارفتن قیمت‌ها، سود بسیاری را نصیب خود کند و از این طریق درآمد ناچیز حاصل از ساخت مسکن را پوشش دهد. در نتیجه هرگز به سمت استفاده از روش های صنعتی ساخت نخواهد رفت و طرح اقدام ملی با استفاده از شیوۀ مشارکتی به قربانگاه تولید صنعتی ساختمان تبدیل خواهد شد.»
لزوم ریل گزاری وزارت راه برای حرکت انبوه‌سازان به سمت صنعتی سازی
محمد عنایتی در پایان، با اشاره به لزوم ریل گزاری وزارت راه به منظور حرکت انبوه‌سازان به سمت تولید صنعتی، گفت:« سیاست های فعلی دولت برای تشویق انبوه سازان به صنعتی‌سازی ساختمان محدود به مشوق هایی مثل اعطای اوراق مشارکت به صورت مختصر است. اما در سیاست‌های کلان تولید مسکن، صنعتی‌سازی ساختمان مورد بی‌مهری واقع شده است. درحقیقت سیاست‌گذاری دولت باید در راستای مدل‌هایی باشد که امکان دخالت انبوه‌ساز در عرضه مسکن سلب شود. این یعنی دولت به عنوان نهاد سیاست‌گذار از مالک شدن انبوه‌سازان جلوگیری کرده و همچنین فعالیت آن‌ها را به ساخت مسکن محدود کند. در نهایت یا توجه به عدم مالکیت انبوه‌سازان بر خانه‌های ساخته شده، آن ها ملزم به افزایش سطح فناوری و ورود به عرصه صنعتی‌سازی ساختمان می‌شوند و از این طریق حاشیه سود خود را تامین می‌کنند.»
لازم به ذکر است در ساخت مسکن به شیوۀ مشارکتی، وزارت راه و شهرسازی، زمین، پروانه ساخت و تسهیلات را به انبوه‌ساز اعطا کرده و انبوه‌ساز نیز مسئولیت ساخت را بر عهده می‌گیرد. در نهایت پس از تکمیل واحدها، وزارت راه و شهرسازی و انبوه‌سازان هر یک سهم خود را از مسکن تولید شده بر می دارند و جداگانه واحدهای خود را می‌فروشند.
