سعید سلطانی مدیرعامل اسبق اتحادیه سراسری دامداران ایران با اشاره به افزایش قیمت گوشت به دنبال بالارفتن قیمت دلار اظهار کرد: بعد از بالارفتن قیمت دلار، تاثیرات منفی آن در بسیاری از کالاها مشاهده شد ولی برای بعضی‌ها کالاها که باصطلاح موادخوراکی استراتژیک هستند، این افزایش قیمت نمود بیشتری داشت؛ مثلا زمانی نه چندان دور، مزرعه‌دار حاضر بود گوجه فرنگی تولیدی‌اش را با قیمت 300 تومان بفروشد ولی امروز می‌بینید همین گوجه فرنگی با قیمت 5000 تومان در مغازه به دست مصرف کننده می‌رسد.
وی با اشاره به تقاضای گوشت ایران در بازار کشورهای حاشیه خلیج فارس و به صرفه شدن قاچاق دام گفت: گوشت دام سبک ما به دلیل کیفیت بالای آن، به شدت مورد علاقه کشورهای حاشیه خلیج فارس است و با توجه به افزایش چشمگیر قیمت دلار، برخی سودجویان دام‌های کشورمان، حتی دام‌های نارس را به این کشورها و حتی افغانستان قاچاق می‌کنند.
مدیرعامل اسبق اتحادیه سراسری دامداران ایران افزود: این تقاضای زیاد برای خرید دام ایران از سوی کشورهای همسایه به اندازه‌ای است که دام ما را حتی بدون قرنطینه و گواهی سلامت به این کشورها قاچاق می‌شود و با توجه به اینکه 10 درصد نیاز گوشت ما در داخل باید از خارج کشور تامین شود، قاچاق دام داخلی و کم شدن تولید گوشت در داخل می‌تواند در گران شدن گوشت اثرگذار باشد.
* سود افزایش قیمت گوشت به جیب دامدار نمی‌رود/ نظارتی بر عرضه واردات گوشت با ارز دولتی در بازار وجود ندارد
سلطانی با بیان اینکه سود افزایش قیمت گوشت به هیچ وجه به جیب دامدار نمی‌رود گفت: شما نگاه کنید در حال حاضر ما 2 انجمن و تشکیلات برای صادرکنندگان دام و واردکنندگان گوشت داریم؛ باور کنید برخی از این افراد حتی شاید تفاوت گوشت بز و گوسفند را هم ندانند ولی در عوض، پول و رابطه دارند.
وی ادمه داد: ای کاش واردکنندگان گوشت که با ارز دولتی 4200 تومانی، گوشت را به کشور وارد می‌کنند با سود معقول به بازار عرضه می‌کردند تا قیمت گوشت در بازار تعدیل شود ولی متاسفانه شاهدیم که گاهاً این افراد، گوشتی را که با ارز 4200 تومانی وارد کرده‌اند، با قیمت‌های بالاتر در کنار گوشت‌های داخلی به فروش می‌رود و نظارت لازم و کافی در این بخش وجود ندارد. از طرف دیگر واردکننده گوشت، باید پاسخگوی کیفیت گوشت وارداتی هم باشد؛ یعنی مثلا اگر امروز گوشت بی کیفیت وارد بازار شود، چه کسی از 40 -50 شرکت واردکننده پاسخگو است؛ مثلا شما دیدید فیلمی که از گوشت وارداتی در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد چه وضعیتی داشت.
* علت افزایش قیمت گوشت؛ افزایش 100درصدی قیمت خوراک دام/ 70 درصد قیمت تمام شده گوشت مربوط به خوراک دام است
مدیرعامل اسبق اتحادیه سراسری دامداران ایران در تشریح علل گرانی گوشت و نقش سایرعوامل به غیر از قاچاق دام گفت: عوامل متعددی در گران شدن گوشت نقش داشته و هرکدام درصدی بر قیمت گوشت تاثیر دارند؛ به عنوان مثال درحدود 10 میلیون تن مواد کنسانتره و کنجاله سویا، تخم پنبه، ذرت، جو و ... از خارج کشور وارد می‌شود؛ دولت هم ارز 4200 تومانی را در اختیار واردکنندگان قرار می‌دهد ولی متاسفانه قیمت همین نهاده‌های دامی به نسبت سال گذشته، افزایش چشمگیر داشته است؛ یعنی کنجاله سویا که سال گذشته 1600 تا 1700 تومان بود، امروز حداقل 2600 تا 2700 تومان شده است؛ یا قیمت جو که پارسال 700 تا 800 تومان بوده امروز 1600 تومان است؛ ذرتی که 700 تا 750 تومان بوده امروز 1600 تومان است.
وی گفت: 50 درصد خوراک دام را کنسانتره تشکیل می‌دهد و 50 درصد آن را «کُلش» که پسمانده برداشت غلات است؛ امروز هر کیلو کلش که در سال گذشته 400 تا 450 تومان بوده به 800 تا 900 تومان رسیده یا قیمت یونجه در این فصل به بیش از 2600 تومان رسیده؛ خب طبیعی است وقتی 70 درصد قیمت تمام شده گوشت به نهاده‌های دامی و خوراک آن ربط دارد و 30 درصد دیگر هم هزینه کارگر، دارو و دامپزشک است افزایش یافته، قیمت گوشت بالا می‌رود ولی البته نه به این میزان که قیمت از 50 هزار تومان به 120 هزار تومان برسد.
* «70 هزار تومان» قیمت تمام شده هر کیلو گوشت/ دلالان گوشت 4 برابر دامدار سود می‌برند
سلطانی با اشاره به قیمت تمام شده گوشت اضافه کرد: قیمت بزغاله و بره در استان‌های مختلف بین 35 تا 42 هزار تومان است و با احتساب 50 درصد گوشت هر دام زنده، قیمت هر کیلو گوشت برای دامدار بیش از 70 هزار تومان نخواهد بود ولی چه اتفاقی می‌افتد که همین گوشت با قیمت 120 هزار تومان به دست مصرف کننده می‌رسد؟
وی افزود: متاسفانه بین تولیدکننده و مصرف‌کننده حلقه‌های زیادی وجود دارد که هر کدام سود می‌برند؛ یعنی تولیدکننده دام گاهاً 10 درصد سود را هم برای بیش از 100 روزی که برای پرورش دام زحمت کشیده نصیبش نمی‌شود ولی این واسطه‌ها 40 تا 50 درصد سود می‌برند؛ به عبارت دیگر واسطه‌های بین مصرف کننده و تولیدکننده 4 تا 5 برابر تولیدکننده دام، سود می‌برند.
* انتقاد از انحلال سازمان گوشت و واگذاری مجتمع‌های گوشت به بخش خصوصی نااهل/ شبکه بزرگ تعاونی دامداران معطل مانده
مدیرعامل اسبق اتحادیه سراسری دامداران ایران با اشاره به مترقی بودن اصل 44 قانون اساسی، از برخی واگذاری‌ها به بخش خصوصی که اهلیت لازم را نداشته‌اند انتقاد کرد و اظهار داشت: زمانی ما سازمان گوشت کشور داشتیم که کارش تعدیل بازار بود ولی منحل شد؛ زمانی ما مجتمع‌های گوشت در استان‌های مختلف مثل استان فارس داشتیم که هم دامدار گرفتار دلال و واسطه نمی‌شد و دامش را به قیمت خوب می‌فروخت و هم گوشت دام به راحتی در اختیار مردم قرار می‌گرفت؛ خب این مجتمع‌ها کجا رفتند؟ مجتمع گوشت فارس تکه تکه شد، مجتمع گوشت زیاران واگذار شد و ...؛ خب اگر قرار بود این مجتمع‌ها واگذار شوند باید به اهلش واگذار می‌شد.
سلطانی ادامه داد: از طرف دیگر ظرفیت تعاونی‌ها در این بخش که بیش از 631 تعاونی در سراسر کشور است، ظرفیت بزرگی است که متاسفانه از این ظرفیت استفاده نشده و این شبکه معطل مانده؛ این درحالی است که بر اساس قانون توسعه، قرار بود سهم تعاونی‌ها در اقتصاد 20 درصد باشد ولی امروز بعید می‌دانم این سهم بیش از 6 درصد باشد.
وی گفت: به نظر من با توجه به منحل شدن خدمات‌رسان‌های دولتی، نیازمند ساماندهی و برنامه‌ریزی برای استفاده از ظرفیت‌های موجود هستیم؛ مثلا به اتحادیه دامداران، مسئولیت تولید، صادرات و واردات گوشت را بدهیم و در مقابل به او بگوییم شما باید در قبال این مسئولیت، پاسخگو باشید و در تمام سال، باید گوشت را مطابق نیاز، به بازار عرضه کنید؛ در این بین اگر سودی از واردات یا صادرات گوشت هم حاصل شد، بیاید در خدمت تولید قرار گیرد.
مدیرعامل اسبق اتحادیه سراسری دامداران ایران ادامه داد: همه این مشکلات باعث شده تا توجه به بهره‌وری نیز کاهش یابد و امروز بهره‌وری دام‌های ما از متوسط جهانی پایین‌تر است چراکه در دنیا متوسط وزن لاشه گوشت دام سبک، 22 کیلوگرم است ولی در ایران حدود 16 کیلوگرم؛ البته مرکز آمار که کشتارگاه‌های صنعتی را بررسی می‌کند، این وزن متوسط را 17.5 کیلوگرم اعلام می‌کند و سازمان دامپزشکی که کشتارگاه‌های روستایی را هم رصد می‌کند، 15.5 کیلوگرم اعلام می‌کند.
وی اضافه کرد: شما توجه کنید ما بیش از 90 درصد نیاز داخل را در کشور خودمان تامین می‌کنیم و 10 درصد را از خارج کشور تامین می‌کنیم؛ یعنی اگر با فرض 950 هزار تن نیاز بازار،850 هزار تن در داخل تولید می‌شود، که با افزایش بهره‌وری دام از 16 کیلوگرم به 22 کیلوگرم، بیش از 30 درصد به میزان تولیدات گوشت ما اضافه می‌شود و نه تنها دیگر نیازی به واردات گوشت نداریم بلکه مازاد تولید هم خواهیم داشت.
* اگر واردات اخیر گوشت، مشکل را حل نکرده یعنی یک جای کار می‌لنگد
وی گفت: دولت برای کنترل این وضعیت تلاش خودش را کرده؛ یعنی صادرات دام را ممنوع کرد و در عین حال بیش از کل واردات گوشت در سال گذشته، گوشت به کشور وارد کرد؛ البته در این بین باید به این نکته هم توجه داشت که آیا گوشت به درستی در بازار عرضه شده؟ چراکه اگر نظارت کافی در بحث عرضه گوشت در بازار به درستی وجود داشته باشد و گوشت در بازار به دست مصرف کننده واقعی برسد، قطعاً باید اثراتش را ببینیم؛ چراکه وقتی اعلام می‌شود ما بیش از کل سال گذشته، گوشت به کشور وارد کرده‌ایم، اگر این مقدار گوشت وارداتی نتواند بازار را کنترل کند، یعنی یک جای کار می‌لنگد و یک اشکالی در شبکه توزیع وجود دارد.
سلطانی افزود: از طرفی یک موضوع دیگر هم وجود دارد؛ روسیه حدود 20 سال از برزیل گوشت وارد کرد و طی این مدت حتی یک سنت هم قیمت گوشت وارداتی آن تغییر نکرد؛ ولی این اتفاق در کشور ما هم افتاده؟ اجازه بدهید مثالی بزنم تا ماجرا روشن‌تر شود؛ ما زمانی از هند، با دلار 1000 تومانی برنج وارد می‌کردیم به قیمت 600 دلار؛ امروز همان برنج را با دلار 4200 تومانی با قیمت 1100 دلار وارد می‌کنیم؛ چرا؟ خب وقتی یک دفعه، 50 درخواست واردات به هند ارسال می‌شود و این کشور هم با توجه به اینکه در برابر نفت، باید به ما موادغذایی بدهد، دستِ بالا را می‌گیرد و قیمت را بالا می‌برد. متاسفانه ما نباید اجازه دهیم با رفتارمان، طرف مقابل دچار توهم شود و قیمت را بالا ببرد؛ البته این اتفاق در بحث سویا و ذرت هم افتاد.
