نماگر اصلی سهام دیروز با تقویت ۶۴۲ واحدی (معادل ۴/ ۰ درصد) در سطح ۱۷۶ هزار و ۴۵۹ واحد قرار گرفت. همان‌طور که در گزارش‌های پیشین نیز مورد تاکید قرار گرفته است، در حال حاضر تداوم عدم قطعیت‌ها و ابهامات موجود بر معاملات سهام سایه افکنده است. در نگاه کلان این عدم قطعیت‌ها از یکسو به روند قیمت‌ها در بازارهای جهانی بازمی‌گردد و از سوی دیگر، با برجام و بازگشت تحریم‌ها در ارتباط است. این چشم‌انداز در تک تک صنایع بورس تهران فضایی مبهم حاکم کرده است. در این گزارش به عدم قطعیت‌ها در پنج صنعت بورسی پرداخته می‌شود.
معمای نفت و گازی متانول‌سازان
در صنعت پتروشیمی، از یکسو شاهد ریزش جدی بهای متانول در بازار جهانی هستیم. بر اساس آخرین داده‌ها (روز دوشنبه)، نرخ متانول در قراردادهای CFR چین با کاهش ۸ دلاری نسبت به پایان هفته، به ۳۲۰ دلار در هر تن رسیده است. در همین صنعت اما شاهد رشد نرخ گاز هستیم. عوامل متعددی همچون افزایش تقاضا برای گاز طبیعی به دنبال مسائل زیست محیطی، راه‌اندازی نیروگاه‌های سیکل ترکیبی در کنار نیروگاه‌های تجدیدپذیر به منظور کاهش ریسک کمبود برق و همچنین انتظار برای سرمای فراتر از معمول در فصل سرد سال درخصوص علل اوج‌گیری قیمت گاز در بازار جهانی مطرح است. بر این اساس، احتمال رشد قیمت هر متر مکعب گاز طبیعی در بازار آمریکا تا سطح ۲۰ سنت نیز از سوی کارشناسان بازار جهانی وجود دارد. یکی از مهم‌ترین اثرات اوج‌گیری قیمت گاز طبیعی در بازار جهانی بر خوراک گاز پتروشیمی‌ها است. تولیدکنندگان اوره و متانول از گاز طبیعی به‌عنوان خوراک استفاده می‌کنند. از سویی چنان که می‌دانیم، به دنبال کاهش دما و افزایش مصارف خانگی، طبیعتا باید در انتظار افزایش پلکانی قیمت گاز بر اساس مقدار مصرف خانگی و البته افزایش بیش از پیش قیمت گاز طبیعی در فرمول تعیین قیمت خوراک پتروشیمی‌ها بود. ضمن اینکه قطع دوباره جریان گاز واحدهای پتروشیمی به منظور گازرسانی به مناطق مختلف کشور نیز موضوعی محتمل است که می‌تواند این بنگاه‌ها را از حیث تامین خوراک تحت فشار قرار دهد.
خودرویی‌ها در گیرودار افزایش نرخ
هفته‌هاست که معامله‌گران فعال در صنعت خودروی بورس تهران در انتظار افزایش نرخ خودرو نشسته‌اند. وضعیتی که سبب شده تا در برخی روزها نمادهای زیرمجموعه این صنعت ضمن افزایش تا سقف مجاز قیمت، صف‌های پرحجم تقاضا را نیز تجربه کنند. اما همچنان مقاومت‌هایی در برابر افزایش قیمت در این صنعت مشاهده می‌شود که می‌تواند مشکلات خودرویی‌ها را پررنگ‌تر کند. در کنار تمامی این موارد، بازگشت تحریم‌ها و خروج بسیاری از شرکت‌های خودرویی اروپایی از کشور، وضعیت صنعت مذکور را بغرنج‌تر کرده است و در این میان معامله‌گران بازار سهام نیز در میان انبوهی از تردیدها که برآمده از عدم تصمیم‌گیری مراجع سیاست‌گذار است، بلاتکلیف مانده‌اند.
بانکی‌ها و هیجانات خبری
نمادهای زیرمجموعه گروه بانک‌ها و موسسات اعتباری که معاملات روز گذشته خود را در محدوده منفی آغاز کرده بودند، به یکباره با انتشار خبری درخصوص نرخ تسعیر ارز در صورت‌های مالی بانک‌ها چرخش قابل توجهی را تجربه کردند و به محدوده مثبت قیمت بازگشتند. این موضوع که با لیدری بانک ملت آغاز شده بود با افزایش تقاضا، به خصوص از سوی سهامداران خرد، به دیگر نمادهای بانکی نیز سرایت کرد تا همه نمادهای بانکی برای ساعاتی در مدار مثبت مورد دادوستد قرار گیرند. اصل این خبر به گفته مدیر مالی بانک ملت بازمی‌گردد که اعلام کرد، سهامداران می‌توانند میانگین قیمت ارز در سامانه نیما را مبنای تحلیل خود قرار دهند. وی البته تاکید کرد که نمی‌توان زمان مشخصی برای اعلام نرخ تسعیر ارز از سوی بانک مرکزی در نظر گرفت. موضوع تسعیر ارز دارایی‌ها در صورت‌های مالی بانک‌ها مدت‌هاست نمادهای بانکی را در مسیر صعودی قرار داده است و به همین دلیل انتشار هر خبری در این خصوص، واکنش‌های هیجانی معامله‌گران را به دنبال دارد. در این میان، هر چند احتمال انعکاس نرخ تسعیر ارز دارایی‌ها تقریبا قطعی به نظر می‌رسد اما نکته‌ای که باید مدنظر معامله‌گران سهام بانکی قرار گیرد، کیفیت و مقدار این سود است. امکان بازپرداخت تسهیلات ارزی، کیفیت سود کنونی، سود تسهیلات شناسایی شده در سال‌های گذشته، احتمال افزایش قابل توجه مطالبات مشکوک‌الوصول، ضعف نقدینگی و مشکل بنیادی بانک‌ها در کسب سود عملیاتی از جمله مواردی است که باید در صورت‌های مالی بانکی‌ها مورد رصد قرار گیرد.
دامداران و معضل افزایش هزینه‌ها
در میان زراعی‌های بورس تهران نیز وضعیت مشابهی مشاهده می‌شود. در حال حاضر دامداری‌ها موفق به دریافت افزایش نرخ شیر شده‌اند. این افزایش نرخ می‌تواند اثر مثبتی بر ارزش این شرکت‌ها به جا بگذارد. پیش‌تر «دنیای بورس» در گزارشی به بررسی چرایی لزوم افزایش نرخ شیر با وجود فشار این موضوع بر آحاد جامعه پرداخته است. دامداری‌ها در ادامه وضعیت نامناسب سال گذشته خود در نیمه نخست سال جاری نیز شاهد افزایش شدید هزینه‌های تولید بودند؛ به‌طوری که ماده اولیه به ازای هر تن شیردر دامداری‌های بزرگ و صنعتی رشد بیش از ۱۷ درصدی را نشان می‌دهد. علت رشد خوراک دام نیز با توجه به رشد نرخ دلار و فضای تورمی کشور کاملا مشخص است. بنابراین در صورتی که دامداری‌ها و در ادامه لبنی‌ها اقدام به افزایش نرخ فروش نکنند با زیان سنگین مواجه خواهند شد. در این میان اما فضایی تورمی بر اقتصاد کشور حاکم شده است که به دنبال آن ممکن است دولت از افزایش نرخ فروش محصولات این شرکت‌ها ممانعت به عمل آورد. در این شرایط دولت باید ارز بیشتری را صرف واردات کند و همین موضوع می‌تواند با ضعف عرضه ارز، رشد نرخ دلار و در نهایت رشد بیش از پیش قیمت محصولات (پس از حذف تولیدکنندگان) لبنی را به دنبال داشته باشد.
معادلات پیچیده پالایشی‌ها
در روزهای اخیر، بازار جهانی نفت تحت تاثیر جدال غول‌های نفتی در تنگنا قرار دارد. از یکسو افزایش قیمت نفت سیگنالی برای کاهش کرک اسپرد (حاشیه سود) شرکت‌های پالایشی است و کاهش قیمت آن اثری معکوس بر سود بنگاه‌های این صنعت به جا می‌گذارد. از طرف دیگر، شاهد افزایش اختلاف نرخ بنزین و گازوئیل در بازارهای جهانی هستیم. در گزارش «دنیای اقتصاد» با عنوان «اثر تحریم‌ها بر بازار جهانی بنزین» این موضوع به تفصیل مورد بررسی قرار گرفته است. در حال حاضر بازار جهانی با روند فزاینده مازاد عرضه بنزین به‌عنوان فرآورده‌ای سبک مواجه است. در مقابل، عرضه سوختی مانند گازوئیل که در دسته فرآورده‌های نیمه‌سنگین قرار می‌گیرد، با کاهش همراه شده است. درخصوص چرایی این موضوع می‌توان به محدودیت تامین نفت خام سنگین به‌عنوان ماده اولیه تولید گازوئیل و سوخت جت اشاره کرد. این مهم نرخ گازوئیل را افزایش داده و بنزین را در مسیر کاهش قیمت قرار داده است. بنابر این در حال حاضر پالایشگران آسیایی سودهای کلانی از تولید گازوئیل و سوخت جت کسب می‌کنند و از ناحیه تولید بنزین سودآوری کمتری دارند. در نگاهی دیگر می‌توان به تغییر رویه عرضه و تقاضای پالایشگاه‌ها در نیمه دوم سال اشاره کرد که خود می‌تواند سبب تغییرات جدی در حاشیه سود این شرکت‌ها شود. بر همین اساس معادلات این صنعت نیز از گذشته سخت‌تر یا عبارتی مبهم‌تر شده است.
