میادین نفتی عراق در منطقه مورد بحث کرکوک پس از ازسرگیری تحریم های آمریکا علیه کشور همسایه ایران اهمیت زیادی پیدا کردهاند. واشنگتن بغداد را مجبور کرده صادرات این منطقه را که در سال گذشته متوقف شده بود ادامه دهد .
عراق قصد دارد ظرفیت صادرات خود را از پنج میلیون بشکه در روز فعلی به 8.5 میلیون بشکه در روز در سال های آتی برساند. یک میلیون بشکه آن میتواند متعلق به کرکوک باشد. ولی مسئله فقط باز کردن شیرهای نفت کرکوک نیست .
چرا کرکوک این مهم است ؟
تولید و درآمد. توقف صادرات از کرکوک جلوی تولید 300 هزار بشکه نفت در روز را توسط عراق به سمت ترکیه و بازارهای بین المللی گرفت و باعث شد 8 میلیارد دلار درآمد خالص از زمان توقف این میدان نفتی از دست برود .
بیشتر صادرات عراق متعلق به میادین جنوبی است ولی کرکوک یکی از بزرگترین و قدیمی ترین میادین نفتی در خاورمیانه است که تخمین میزنند حاوی حدود 9 میلیارد بشکه نفت قابل برداشت باشد .
آمریکا کرکوک را به عنوان گزینه ای برای کمک به جبران کمبود جهانی تولید نفت به خاطر تحریم های ایران می داند .
واشنگتن بغداد را مجبور کرده تمام محمولههای نفتی به ایران را معلق کند و جریان نفت از کرکوک به ترکیه را برقرار سازد .
چه چیزی صادرات را متوقف کرد؟ چه موانعی باقی مانده است؟
صادرات از اکتبر 2017 وقتی نیروهای دولتی عراق کنترل کرکوک را از دست مقامات کرد های نیمه مستقل بیرون آوردند، متوقف شد. این اقدام پاسخی بود به یک رفراندوم برای استقلال کردها .
از سرگیری صادرات از کرکوک بستگی دارد به مذاکرات بین بغداد و کردها .
خط لوله ای که بغداد برای صادرات از طریق ترکیه استفاده میکرد، توسط داعش تخریب شد. تنها یک خط لوله عملیاتی باقی مانده است که توسط کردها ساخته شده و کنترل میشود. دولت عراق باید از آن استفاده کند یا یک خط لوله جدید بسازد .
چه کسی جریان نفت کرکوک را کنترل میکند؟
روی کاغذ، بغداد. ولی اگر عراق تصمیم بگیرد از خط لوله کردستان برای صادرات نفت استفاده کند نیاز به مذاکره است .
در عوض کردها هم احتمالا به دنبال سهم بزرگتری از درآمد نفتی دولت عراق هستند. عراق شاید مجبور شود با رزنفت روسیه هم مشاجره کند چون این شرکت سال گذشته بخش کرد این خط لوله را خرید .
صادرات کرکوک کی آغاز میشود و مقدار آن چقدر است؟
به محض اینکه عراق و کردها به توافق برسند. اگر توافقی در کار نباشد عراق باید یک خط لوله جدید بسازد که حدود دو سال طول میکشد. ظرفیت خط لوله ررنفت به یک میلیون بشکه در روز ارتقا پیدا کرده است که میتواند 400 هزار بشکه در روز نفت را که از سایر میادین نفتی کردستان میآید به علاوه 300 هزار بشکه نفت کرکوک را در خود جای دهد .
مقامات عراق می گویند هنوز لازم است به پالایشگاه های محلی نفت برسانند، یعنی تولید فعلی کرکوک. بنابراین با آغاز صادرات کرکوک مقدار آن در ابتدا بیش از 100 هزار بشکه در روز نمیشود. یعنی کل صادرات از کردستان تنها 500 هزار بشکه در روز خواهد بود .
این مقدار کمتر از 700 هزار بشکه در روز اوج صادرات کرکوک قبل از آن رفراندوم شکست خورده است و برای کمک به ترکیه در عدم وابستگی به نفت ایران کافی نیست .
آیا تحریم های آمریکا علیه ایران بر بخش نفت عراق تاثیر میگذارد؟
ایران و عراق پیش از آغاز تحریم های جدید مقدار ناچیزی نفت مبادله می کردند، حدود 30 هزار بشکه در روز که از کرکوک میآمد. ولی اقتصاد عراق در کل تا حد زیادی وابسته به تجارت با ایران است .
گاز ایران برای نیروگاه های برق عراق لازم است. واشنگتن به عراق برای واردات گاز ایران و مواد غذایی معافیت داده است ولی می گوید که موقتی است که باعث بی ثباتی در بغداد شده است .