دریاچه ارومیه بزرگ‌ترین آبگیر دایمی در آسیای غربی در شمال غرب فلات ایران است که بالغ بر 51 کیلومتر مربع بوده و در حدود ۳٪ مساحت کل کشور ایران به حساب می آید.
این حوضچه توسط 60 رودخانه سیرآب می‌شود که 21 رودخانه دایمی یا فصلی هستند و 39 رودخانه آن دوره‌ای بوده است.
این دریاچه از اواسط دهه 80 شروع به خشک شدن کرد و بنا بر آمار بین المللی تا سال 2015 میلادی در حدود 80 درصد از مساحت آن خشک شده بود.
بنا بر نظر کارشناسان خشک شدن دریاچه ارومیه تاثیر منفی بر زیست محیط منطقه داشته و حتی بر روی دما هوا و وزیدن بادهای نمکی تاثیرگذار است.
ستار محمودی سرپرست وزارت نیرو در جدیدترین اظهارات خود نسبت به اقدامات صورت گرفته برای احیای دریاچه ارومیه گفت: در دولت یازدهم با توجه به مشکلات موجود دریاچه کارگروه مشترکی تشکیل و 19 برنامه با اولویت بندی مشخص در آن تهیه شده است.
وی افق احیای دریاچه به لحاظ فنی را 10 ساله دانست و توضیح داد: براین اساس افزایش سهم آب دریاچه ارومیه از سدهای موجود انجام و یک میلیارد و 600 میلیون مترمکعب آب از سوی سدها به سمت دریاچه رها سازی شد.
سرپرست وزارت نیرو اظهار کرد: تا سال آینده نیز با کمک اجرای طرح انتقال آب کانی سیب 600 میلیون مترمکعب دیگر نیز سالیانه به حجم دریاچه افزوده خواهد شد.
محمودی با تاکید بر اینکه فاضلاب‌های ورودی به دریاچه تصفیه شده است، خاطرنشان کرد: اجرای این برنامه یکی از طرح‌های احیا دریاچه ارومیه است و بر اساس آن منابع ورودی به دریاچه ارومیه همگی جزو پساب‌های تصفیه شده است و هیچگونه فاضلاب خامی وارد آن نمی‌شود.
بنا بر اعلام وزارت نیرو در راستای احیا این دریاچه چاه‌های غیرمجاز منطقه مورد پایش جدی قرار گرفت و تعداد زیادی از آن‌ها مسدود شد. اضافه برداشت چاه‌های مجاز کنترل و آب ورودی به سمت مناطق عمیق تر دریاچه سوق پیدا کرد.
احیا دریاچه ارومیه را از فرهاد سرخوش مدیر دفتر ستاد احیا دریاچه ارومیه پیگیری کردیم که سرخوش در خصوص احیا دریاچه در گفت‌و‌گو با خبرگزاری میزان بیان کرد: شروع پروژه های ستاد احیای دریاچه ارومیه از سال آبی 93و94(نیمه دوم) سال 93 شروع شده است. با لایروبی رودخانه های اصلی برای هدایت آب های سطحی به پیکره دریاچه و اتصال زرینه رود به سیمینه رود که مقدار قابل توجهی آب به دریاچه منتقل شد شرایط دریاچه بهتر از قبل گزارش شد.
وی در ادامه افزود: پروژه های جهاد کشاورزی در ساماندهی کشاورزی به آبیاری نوین شدت گرفت و مهم تر از همه تثبیت ریزگردهای نمکی در محدوده دریاچه ارومیه و در مهر ماه سال 95 فاز دریاچه بود که با موفقیت به انجام رسیده و در حال حاضر در فاز دوم احیای دریاچه ارومیه هستیم.
سرخوش عنوان کرد: هدف اصلی این فاز اجرایی نمودن مجموع راهکارهای تامین آب مورد نیاز دریاچه و افزایش تراز آن بود که با اجرای پروژه های طرح انتقال آب رودخانه گلاس به حوضه دریاچه ارومیه-احداث سد سیلو،هموار کردن آبهای مرزی و انتقال به دریاچه و احداث و جمع آوری شبکه های فاضلاب و احداث و تکمیل تصفیه خانه های حوضه آبریز و کنترل و کاهش مصرف آب در بخش کشاورزی به میزان 40 درصد صرفه جویی شد.
لازم به ذکر است که اگر به موقع پروژه ها اجرا نمی شدن اکنون پهنه آبی به نام دریاچه ارومیه وجود نداشت.
مدیر دفتر ستاد احیا دریاچه ارومیه در خصوص شرایط فعلی دریاچه گفت: با توجه به قرار گیری دریاچه ارومیه در یک حوزه بسته، تنها عوامل بارش مستقیم و روان اب ورودی از آب راهه ها و رودخانه ها به عنوان منابع آب ورودی به دریاچه و تبخیر به عنوان ّ خروجی از دریاچه به حساب می آید.
وی در خصوص میزان بارش در این منطقه تصریح کرد: در سال آبی 96-95 میزان بارش حوضه آبریز 205 میلی متر بوده که نسبت به سال قبل 36 درصد کاهش داشته و تا اتمام پروژه های آب رسانی هر سال تبخیر به طور طبیعی اتفاق خواهد افتاد زیرا با پایان اردیبهشت ماه هیچ ورودی به دریاچه نبوده و از آخر آذر ماه سال جاری رها سازی سدهای حوضه و هم با بارش روان آب ها به پیکره دریاچه انتقال خواهند یافت.
سرخوش تراز حال حاضر دریاچه ارومیه از سطح آب های آزاد 1270/36 اعلام کرد و گفت: وسعت دریاچه ارومیه 1831/95 کیلومتر مربع و حجم آب موجود 1/21 میلیارد متر مکعب است.
مدیر دفتر ستاد احیا دریاچه ارومیه در خصوص تاثیر کاهش باران در این دریاچه اظهار کرد: حوضه دریاچه ارومیه یک حوضه بسته بوده و تنها از بارش و روان آب ها تغذیه می شود به همین خاطر با توجه به اینکه میزان دمای استان آذربایجان غربی امسال 3الی4 درجه سیلسیوس افزایش داشته نسبت تبخیر به سال قبل بیشتر بوده است.
امید است اجرا این برنامه ها در احیا مجدد این دریاچه ثاثیر مثبت بگذارد تا در این دریاچه حیاتی به خاطرات مردم ایران تبدیل نشود.
