زمانی که ترامپ به عنوان رییس‌جمهور آمریکا انتخاب شد، بسیاری از بازارهای مالی جهان به این انتخاب واکنش نشان دادند به طوری که قیمت نفت به یک‌باره کاهش یافت و این امر تاثیر منفی بر قیمت سهام در بازارهای بورس جهان گذاشت. همچنین قیمت طلا افزایش چشمگیری پیدا کرد اما در مراسم تحلیف دونالد ترامپ هرچند شاخص سه بازار بزرگ بورس این کشور شامل نزدک، داوجونز و اس اند پی با سقوط ارزش روبه‌رو شدند، بازار نفت روی خوش خود را به رییس‌جمهور تازه‌کار آمریکا نشان داد و قیمت طلای سیاه به‌جای کاهش با افزایش همراه شد. به اعتقاد برخی تحلیلگران اقتصادی، نگاه ترامپ به رونق صنایع داخلی این کشور می‌تواند منجر به افزایش تقاضا برای انواع حامل‌های انرژی به ویژه نفت خام و گاز طبیعی شود که به طورحتم این افزایش تقاضا، تحریک‌کننده قیمت نفت خام به سطوح بالاتر خواهد بود. از سوی دیگر یکی از شعارهای انتخاباتی ترامپ، کاهش وابستگی آمریکا به واردات نفت‌خام و تحقق رویای استقلال انرژی این کشور بود که تحقق این هدف در گرو بالا ماندن قیمت نفت خام و جذاب شدن فرآیند سرمایه‌گذاری برای شرکت‌های بزرگ نفتی آمریکا به منظور افزایش ظرفیت تولید نفت به ویژه شیل اویل‌ها خواهد بود.
تحلیلگران و فعالان بازار نفت معتقد هستند که سقوط قیمت طلای سیاه به زیان آمریکایی‌ها خواهد بود و آمریکا طرفدار قیمت‌های متوسط و رو به بالا در بازار نفت است زیرا با افزایش قیمت هر بشکه نفت به بیش از ۵۰ دلار، آمریکا می‌تواند نسبت به سرمایه‌گذاری و افزایش تولید از ذخایر شیل اویل خود ادامه دهد.درخصوص این موضوع و تاثیر سیاست‌های ترامپ بر بازار سرمایه با محمدرضا گیوکی کارشناس اقتصادی، به گفت‌وگو نشستیم. مشروح گفت‌گو با وی را در ادامه می‌خوانید:
سیاست‌های اقتصادی دونالد ترامپ را چطور ارزیابی می‌کنید؟
در پی روی کار آمدن دونالد ترامپ به عنوان رییس‌جمهور کشور آمریکا و باتوجه به اینکه هنوز این رییس جمهور از بسیاری از برنامه‌ها و سیاست‌های خود پرده برنداشته است و با لحاظ کردن وعده‌ها و صحبت‌های انتخاباتی‌اش، آینده بازارهای مالی جهانی با ابهامات پیچیده‌ای گره خورده است. در هر صورت عوامل مختلفی از جمله عوامل تاریخی شامل مولفه‌های قانونی، سیاسی، فرهنگی، اخلاقی، جغرافیایی و سیاستی شامل زیر ساخت‌های نهادی، قانونی و اطلاعاتی، مقررات و نظارت، آزادسازی مالی و تسهیل دسترسی به خدمات مالی و جهانگردی، در توسعه بازارهای مالی جهان دخالت دارند.
آیا سیاست‌های اقتصادی و سیاسی ترامپ بر بازارهای‌جهانی از جمله درآمدهای نفتی کشور ما اثر منفی می‌گذارد؟
سیاست‌ها و اقدامات ایالات متحده آمریکا به عنوان یکی از بزرگ‌ترین بازیگران اقتصادی جهان، همواره تاثیرات قابل توجهی بر بازارهای جهانی بر جای گذاشته است. بنابراین هم اکنون کشور ما نیز از این قاعده مستثنی نبوده و سیاست‌هایی که دولت جدید این کشور اتخاذ کند به طورحتم بربازارهای جهانی متاثر خواهد بود. هنوز دولت جدید آمریکا کار خود را به شکل جدی آغاز نکرده است اما مبهم بودن چگونگی رفتار ترامپ با وضعیت دلار و همچنین سیاست‌های او درخصوص افزایش اکتشافات نفت این کشور، از جمله عواملی هستند که می‌تواند بازارهای جهانی را به سرعت متاثر کند. اگر سیاست رییس جمهور جدید آمریکا درخصوص افزایش تولیدات نفتی این کشور اجرایی شود، می‌توان این سیاست را تهدیدی برای بازار نفت جهان در نظر گرفت به طوری‌که با افزایش عرضه نفت در جهان روبه‌رو خواهیم شد. چنانچه تعرفه‌های وارداتی نفت طبق این سیاست در آمریکا بالا رود، واردات نفت به این کشور کاهش خواهد یافت و کشورهای صادرکننده نفت به آمریکا با کاهش صادرات نفتی خود روبه‌رو می‌شوند. بنابراین میزان نفت مازاد خود را به ناچار در دیگر بازارها عرضه خواهند کرد که در این راستا قیمت نفت در بازار جهانی با نزول همراه خواهد شد و بالطبع بر درآمدهای نفتی کشور ما هم تاثیر منفی می‌گذارد.
آیا اقتصاد ایران تحت تاثیر سیاست‌های ترامپ درخصوص توافق برجام قرار خواهد گرفت؟
یکی دیگر از اقداماتی که از سوی دولت آمریکا، می‌تواند بر درآمدهای نفتی کشور و به دنبال آن صنایع وابسته به قیمت نفت در ایران تاثیر داشته باشد، سیاست‌های اتخاذی ترامپ درخصوص توافق برجام است. اگر با چالش‌های به وجود آمده در موضوع برجام، تحریم‌های صنعت نفت ایران مجدد تکرار شود، این امر می‌تواند تاثیرات قابل توجهی بر بازارهای نفت در جهان و همچنین در کشور داشته باشد به طوری‌که با تحریم صنعت نفت ایران،میزان تولید و صادرات نفت ایران کاهش پیدا خواهد کرد که این امر باعث کاهش درآمدهای نفتی کشور می‌شود که به دنبال آن تاثیر قابل‌توجهی بر بودجه کشور، نرخ تورم و حجم نقدینگی و دیگر شاخص های کلان اقتصادی می‌گذارد.
سیاست‌های دوگانه ترامپ درباره نرخ شاخص دلار آمریکا چه تاثیری بر بازارهای وابسته به دلار می‌گذارد؟
تکلیف شاخص دلار آمریکا همچنان واضح و روشن نیست. با توجه به سیاست‌های دوگانه دونالد ترامپ نمی‌توان آینده ارزش دلار را به روشنی پیش بینی کرد، زیرا رییس جمهور جدید آمریکا از طرفی مخالف افزایش نرخ شاخص دلار به جهت تضعیف قدرت صادرات ایالات متحده است اما از سویی دیگر، موافق سیاست‌های تورم زاست. بنابراین این سردرگمی ارزش دلار آمریکا در برابر سایر ارزها می‌تواند عاملی دیگر برای ابهام در بازارهای وابسته به دلار ازجمله بازار طلا و قیمت جهانی این فلز گرانبها باشد.همان طور که پس از مراسم تحلیف دونالد ترامپ قیمت این فلز با وجود کاهش ارزش دلار آمریکا، با افزایش نسبی روبه‌رو شد.
نظر شما درباره تصمیم جدید ترامپ درخصوص ممنوع الورود کردن برخی از مهاجران کشورهای مسلمان از جمله کشور ما و تاثیرات آن چیست؟
از دیگر تصمیماتی که دولت جدید آمریکا اتخاذ کرده و کشورمان نیز تحت تاثیر آن قرار گرفته است، ممنوع‌الورود کردن برخی از مهاجران کشورهای مسلمان است. براساس این تصمیم، صدور ویزا برای مردم ایران به مدت 90 روز تعلیق شده و ایرانیان نیز در لیست این ممنوع‌الورودها قرار گرفته‌اند.پس علاوه بر تصمیمات اقتصادی، تصمیم‌های فرهنگی و سیاسی رییس‌جمهور آمریکا هر چند اگر تاثیر مستقیمی بر فعالیت‌های اقتصادی کشور و بازارهای جهانی نداشته باشد، اما از لحاظ روانی تاثیرات غیرمستقیم خود را بر تمام ابعاد اقتصادی، سیاسی و اجتماعی در دنیا خواهد گذاشت.
اثر این سیاست ترامپ بر بازارهای بورس جهان به ویژه بازار سرمایه ایران چگونه تعریف می‌شود؟
با توجه به اهمیت اقتصاد آمریکا و تاثیر آن بر بازارهای مالی و اقتصادی جهان و همچنین وجود ابهامات در سیاست‌ها و تصمیمات دولت جدید این کشور، پیش‌بینی می‌شود که حداقل در بازه زمانی کوتاه مدت و میان مدت، بازارهای همسو و متاثر از تصمیمات دولت جدید ایالات متحده آمریکا، با نوسانات و چشم اندازهای در هم شکسته‌ای روبه‌رو شوند. ایران هنوز به طور گسترده با بازارها و تعاملات جهانی در ارتباط نیست و شاید به طور مستقیم و با تاثیرپذیری بالایی در این روند متاثر نشود، ولی به طور غیر مستقیم تحت تاثیر این امور و رویدادها قرار خواهد گرفت.
بورس تهران نیز علاوه بر تاثیرپذیری از تصمیمات دولت آمریکا درخصوص موضوع برجام، از تصمیمات ترامپ بر تعاملات با دیگر کشورها همچون چین، تاثیر خواهد پذیرفت. به طورکلی ترامپ به عنوان ریس جمهور آمریکا علاوه بر اینکه ترس‌هایی را در بازارهای جهانی و اغلب کشورهای جهان به وجود آورده است، با توجه به اظهارات دوگانه او درخصوص برجام، سرمایه‌گذاران بورس تهران را نیز با تردیدها و ابهامات زیادی در خصوص سرمایه‌گذاری مواجه ساخته است.
