در سال های گذشته با وجود افزایش 9 تا 20 درصدی حداقل دستمزد کارگران و مشمولان قانون کار در هرسال، خانوارهای کارگری می توانستند تناسب نسبی بین هزینه ها و درآمدها ماهانه خود ایجاد کنند اما طی چند سال اخیر با جابه جا شدن یکباره قیمت ها وضعیت به صورت چشمگیر بدتر شد.
اگر در نیمه اول دهه 80 خانوار کارگری می توانست از طریق دریافت حداقل دستمزد ماهانه بخشی از زندگی خود را تأمین کند و به تنهایی نان آور خانواده باشد رفته رفته به ویژه با آغاز دهه90 این رویه کاهش یافت و کارشناسان بازار کار معتقد هستند که مصوبات شورای عالی کار درباره دستمزد کارگران حدود 30 درصد از نیازهای ماهانه یک خانوار کارگری را تأمین می کند و در این بخش حدود 60 درصد کسری وجود دارد.
اکثر خانواده ها در این بخش با پدیده چند شغلی یا اشتغال زنان در کنار مردان روبرو هستند. اما با توجه به اینکه آمار بیکاری در کشور غوغا می کنند خانواده ها برای گذراندن امورات زندگی خود مجبور به انجام شغل هایی خارج از استاندارهای قانون کار هستند. به طور مثال مشاهده می شود اکثر زنان که در کنار مردان خانواده مسئولیت تأمین بخشی از هزینه های زندگی را عهده دار شده اند،در مشاغلی بدون قرارداد و با کمتر از استاندارد تعیین شده حقوق کار می کنند چرا که حقوق مردان به تنهایی پاسخگوی نیاز خانواده نیست. البته نا گفته نماند که اگر مردی به تنهایی مسئولیت خانواده را داشته باشد بدون شک جز دسته شاغلان دوشغله یا چند شغله(حتی مشاغل کاذب ) قرار دارد.
بانک مرکزی در آخرین آمار خود از بررسی ها نشان می دهد بخش مهمی از خانوارهای ایرانی شهری ایران با حضور یک فرد شاغل گذران زندگی می کنند . این آمار وقتی در کنار آمار جمعیتی که در ایران بیش از استانداردهای لازم کار می کنند و حدودچهل درصد از شاغلان را شامل می شود، قرار گیرد نشان از ناکافی بودن درآمد حاصل از یک شغل برای تامین معاش در ایران دارد .
برآوردهای صورت گرفته توسط بانک مرکزی نشان می دهد 55.7 درصد از خانوارهای شهری در کشور دارای یک فرد شاغل هستند و تنها 14.7 درصد از خانواده های ایرانی امکان حضور دو فرد شاغل را در خود دارند .
جمعیت خانواده هایی با سه فرد شاغل یا بیشتر ، بسیار اندک و در حدود 3.2 درصد برآورد شده است . خانوار ایرانی در سال های اخیر کوچک تر شده و بعد خانوار به کمتر از چهار نفر رسیده است که علت اصلی آن کاهش قدرت خرید است.
*کارگران با بی پولی دست و پنجه نرم می کنند
هادی ابوی،دبیر کانون عالی انجمن های صنفی کارگران درباره علت رواج پدیده چند شغلی یا اشتغال زنان در کنار مردان برای تأمین معیشت گفت:در شرایط فعلی زندگی‌ها به قدری سخت شده که تعداد افراد شاغل در بسیاری از خانواده‌ها به بیش از یک نفر افزایش پیدا کرده تا جایی که حتی زنان خانه نیز پا به پای مردان برای گذران زندگی کار می‌کنند.
وی افزود: یکی از توجیهاتی که در مورد اشتغال افراد دو شغله و بعضاً سه شغله می‌شنویم این است که از تجارب آنها در کار استفاده می‌شود. در حالی که علت اصلی تأمین معیشت زندگی است زمانی که به بحران بیکاری در کشور نگاه می‌کنیم ضرورت دارد که ساماندهی دو شغله‌ها صورت گیرد. دولت باید با تقویت قدرت خرید مردم راهکاری بیاید تا فرصت‌های مشاغل دوم و سوم برای جوانان جویای کار آزاد شود. حقوق و دستمزدی که کارگران با شرایط فعلی می گیرند یک هفته هم دوام نمی آورد و تنها صرف هزینه‌های خوراک، ایاب و ذهاب، تحصیل و مسکن آنها می‌شود.
ابوی گفت: داشتن حقوق مناسب یکی دیگر از دغدغه های جامعه کارگری ایران است که این مشکل نیز با اجرای صحیح قانون کار رفع خواهد شد.جامعه کارگری کشور امروز به شدت از حیث معیشت و تامین مایحتاج اصلی خود با مشکلات بسیار زیادی دست و پنجه نرم می کنند.
