ظاهرا در ماه های اخیر به خصوص از بعد صدور رای محکومیت ایران در قبال شکایت شرکت بوتاش ترکیه، مسوولان صنعت نفت کشورمان مصر شدند تا بحث مربوط به تاخیر پاکستانی ها برای اجرایی کردن صادرات گاز ایران را جدی تر دنبال کنند و حتی مذاکراتی را در مورد جریمه تعیین شده در قرار داد در دستور کار خود داشته باشند.
تاخیر پاکستانی ها برای تعیین تکلیف نهایی
بر همین اساس بیژن زنگنه وزیر نفت چندی پیش از خاقان عباسی وزیر نفت پاکستان دعوت کرد تا با سفر به کشورمان در مورد احداث خط لوله صادرات گاز موسوم به آی پی را نهایی کنند.
از همین رو قرار بود مقامات پاکستانی نیمه بهمن گذشته به تهران بیاید که این سفر تا هفته اول اسفند به تاخیر افتاد.
شاهد خاقان عباسی وزیر نفت پاکستان در مورد تاخیرش در سفر به کشورمان به ایرنا گفت: تصمیم داشتیم روز ۱۷ و ۱۸ بهمن برنامه سفر به تهران را تنظیم کنیم اما به دلیل این که این زمان، فاصله کمی با سفر نواز شریف به قطر داشت و من هم باید همراه نخست وزیر به این سفر می رفتم، تلاش می کنم بعد از انجام این سفر و تقریبا ظرف دو هفته آینده، به تهران سفر کنم.
با این حال چیزی که بیشتر از همیشه ایران را در پیگیری مفاد قرارداد صادرات گاز خود به پاکستان جدی کرد، شاید قرارداد اخیر طرف پاکستانی به قطری ها بر سرخرید گاز مایع طبیعی باشد. بر اساس تفاهمنامه ای که میان نواز شریف نخست وزیر پاکستان و امیرقطر امضا شد، سالانه سه میلیون و ۷۵۰ هزار تن گاز مایع (LNG) پاکستان از قطر خریداری می کند که می تواند ۲۰ درصد از نیاز این کشور به گاز را برطرف کند.
علت خارجی، معطل ماندن خط لوله آی پی
از طرفی دست دست کردن پاکستانی ها برای سفر به کشورمان برای تعیین تکلیف خط لوله آی پی و قرارداد بلندمدت خرید گاز این کشور همسایه از قطر، شاید یک دلیل دیگری جز مسایل مالی داشته باشد.
جاناتان الکایند Jonathan Elkind یکی از معاونان وزارت انرژی آمریکا در گفت و گویی با برخی رسانه های پاکستان با طرح این ادعا که «هنوز برخی تحریم های آمریکا علیه ایران به قوت خود باقی است»، گفت که طرح خط لوله گاز ایران-پاکستان باید «مورد ارزیابی و قضاوت» قرار گیرد.
وی افزود: شرایط کنونی بازارهای بین المللی (با توجه به کاهش قیمت گاز)، شرایط بسیار مناسبی برای پاکستان برای خرید گاز طبیعی است.
جاناتان الکایند تصریح کرد: گاز طبیعی به میزان زیاد و به قیمت پایین در بازار وجود دارد و پاکستان به زودی وارد قراردادی با یکی از تامین کنندگان بین المللی عمده گاز خواهد شد.
وی همچنین در اظهاراتی گفت که پاکستان از منابع گاز داخلی زیادی برخوردار است که البته هنوز توسعه نیافته و استخراج نشده است.
لغو کامل تحریم های ایران در پاکستان
سخنان این مقام مسوول آمریکایی درحالیست که جمعه گذشته (۳۰بهمن) دولت پاکستان با صدور بیانیه ای از لغو تحریم های ایران خبر داد.
در این بیانیه با اشاره به توافق هسته ای و قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت از احیای مجدد روابط اقتصادی و تجاری میان اسلام آباد و تهران از جمله در حوزه های تجاری، بانکداری، انرژی، سرمایه گذاری و مالی استقبال شده است.
با این تفاسیر اینطور که محمد صادق جوکار کارشناس ارشد موسسه مطالعات بین المللی انرژی در مورد قرارداد منعقد شده میان ایران و پاکستان برای صادرات گاز کشورمان گفت: نوع قرارداد منعقد شده میان ایران و پاکستان از نوع take or pay بوده در حالی که ایران بخش لوله کشی مربوط به خاک خود را تا مرز مشترک میان ایرن و پاکستان انجام داده است.
وی افزود: به این ترتیب پاکستان باید یا ۹۰ میلیون دلار ماهانه را به عنوان مجازات به ایران پرداخت کند یا قرارداد را اجرا کند.
مطابق قرارداد باید تا دسامبر ۲۰۱۴ صادرات گاز ایران به پاکستان شروع می شد که طرف پاکستانی تاکنون اقدام اجرایی را در مورد احداث این خط لوله صادرات در کشور خود نکرده است.
بنابراین با یک حساب سرانگشتی مشخص است که ۱۳ ماه تاخیر چیزی نزدیک به یک میلیارد و ۱۷۰میلیون دلار جریمه به پاکستان تعلق می گیرد.
