طیف وسیعی از مشکلات فیزیولوژیکی و روانی بر میل جنسی افراد تاثیر گذار خواهد بود.یکی ازمهمترین این عوامل فشار روانی یا استرس است که دراینجا به شرح اثرات آن برمسایل جنسی می پردازیم. شاید شما از جمله افرادی باشید که حتی در شرایط استرس زا قادر به فعالیت باشید اما باید به خاطر داشته باشید که میل جنسی و فعالیت جنسی از این قاعده مستنثی است. در واقع باید گفت که مشکلات و فشارهای ناشی از کار، مشکلات اقتصادی، رسیدگی به بستگان بیمار و سایر موارد استرس زا، می تواند باعث کاهش میل جنسی شود.وجود مشکلات در ارتباط عاطفی با همسر از جمله رایج ترین عوامل کاهش میل جنسی است. به خصوص در مورد زنان ، صمیمت عاطفی یکی از اساسی ترین فاکتورهای موثر در میل جنسی است. جدل های پی در پی، ارتباطات ضعیف ، اعتیاد و وابستگی به مواد و، بازی های کامپیوتری و اینترنت و خیانت در وفاداری از جمله موانع موثر در ایجاد صمیمت است.
اخبار اجتماعی- همه این عوامل می تواند میل جنسی را به شدت تحت تاثیر قرار دهد.
مسیرفیزیولوژیک این موضوع به این صورت است که استرس بر هیپوتالاموس اثر می گذارد.سپس هیپوتالاموس به هیپوفیز هشدار می دهد که هورمون های FSH (فولیکول استمولیتینگ هورمون) و LH (لوتئینایزینگ هورمون) را، دو ماده ای که از هیپوفیز ترشح می شوند و محرک غدد جنسی هستند ـ کاهش دهد. به این ترتیب کاهش هورمون های هیپوفیزی موجب کاهش تولید تستوسترون توسط بیضه ها و پایین آمدن سطح آن در خون مرد می گردد. فرض این است که کاهش سطح تستوسترون موجب کندی عملکرد مراکز جنسی در مغز می گردند و بازتاب آن کاهش میل جنسی و میزان پاسخدهی جنسی شخص است.
فشارروانی به دلیل اضطراب شدیدی که برمی انگیزد ممکن است موجب شود که شخص از فعالیت جنسی خودداری نماید و یا با تداخل در کار بازتاب های فیزیولوژیک به وجودآورنده نعوظ موجب ناتوانی جنسی گردد. در مواردی که نتوان آسیب پذیری بنیادی شخص را در برابر استرس کاهش داد ، می توان عوامل هیجانی برانگیزنده اختلال جنسی را که از روی سوابق مشخص می گردند، تغییر داد. ترس از شکست، احساس نیاز مفرط برای ارضاء یار جنسی (همسر) و اتخاذ نقش تماشاگر از جمله این عوامل هستند.
ترس از شکست و پیش بینی ناتوانی در انجام عمل، به عقیده محققین احتمالاً مهمترین عامل ناتوانی جنسی ثانوی در مرد است. وقتی مردی یک بار در موقعیت لازم نعوظ پیدا نکرد، در موقعیت شهوت برانگیز بعدی ممکن است فکر شکست دوباره، او را رها نکند. این فکر با ترس همراه است و شخص تمام حواس خود را بر وقوع نعوظ متمرکز می سازد، بدبختانه وجود ترس و اضطراب تحقق پیش بینی شکست ، موجب شکست فرد می گردد. شکست یا پیش بینی شکست در کسب نعوظ در برخی مردها به حد هراس می رسد. اضطراب انتظار مربوط به عملکرد جنسی حلقه معیوبی به شکل زیریه وجود می آورد:
ترس از ناتوانی f ناتوانی جنسی از ترس f تشدید ترس از ناتوانی f ناتوانی شدیدتر.
به این ترتیب یک مورد ناتوانی جنسی گذرا که بدون تردید علت روانی داشته باشد، منجر به مسأله ای مزمن و شدید می گردد.
برای افرادی که در شرایط استرس زیاد قرار دارند، کنترل استرس و یادگیری روش های مدیریت استرس را کمک کننده است.
دکتر علیرضا ملازاده، عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی، نویسنده و روان درمانگر
alimollazade@yahoo.com