پس از فروکش کردن سیلاب‌ها و کاهش خطرات ایمنی و بهداشتی فوری اولیه، وقت آن می‌رسد تا مسائل مربوط به سلامت ثانویه، که می‌تواند در نتیجه آلودگی‌های آب ناشی از سیل ایجاد شود، برطرف گردد.
با پیروی از این دستورالعمل‌های سلامت محیطی، اطمینان حاصل کنید که از خانه، خانواده و کسب‌وکار خود محافظت می‌کنید:
از آب سیل دوری کنید
پس از سیل، از تماس با آب‌های به جا مانده از سیل، مانند شنا، اجتناب کنید. سیلاب می‌تواند مقدار زیادی از آلاینده‌های مختلف را در خود جای دهد که می‌تواند خطرناک باشد. احتمالاً ماهیگیری و سایر فعالیت‌های غیرتماسی تحت تأثیر قرار نخواهد گرفت.
در منطقه سیل‌زده مطابق اصول بهداشتی عمل کنید
کف، دیوار، تجهیزات و مبلمان که با آب سیل پوشانده شده‌اند، باید برای زدودن هرگونه باکتری یا ویروس، تمیز و ضدعفونی شوند.
هنگام کار با مناطق آلوده و موارد دیگر، از دستکش‌ها، محافظ چشم و چکمه استفاده نمایید.
اقلام باید با صابون و آب تمیز شود، شستشو داده شده و پس از آن با یک محلول حاوی یک چهارم فنجان سفید کننده خانگی و یک گالن آب تصفیه شده ضدعفونی شوند. سفید کننده را با هیچ محصول حاوی آمونیاک مخلوط نکرده و در محیط‌های دارای تهویه مناسب کار کنید.
قارچ‌ها
قارچ‌ها از اثرات طولانی مدت سیل هستند، مگر اینکه تمام مواد ساختمانی کاملاً خشک شده باشند. قارچ‌ها در پشت دیوار و زیر کف‌پوش‌ها رشد می‌کنند. پس بهتر است تا زمانی که چوب‌های به کار رفته در ساختمان کاملاً خشک نشدند، از دیگر مواد جایگزین استفاده نکنید. تا زمانی که قارچ‌ها در حال رشد در منطقه هستند، از اسپری حاوی محلول آب و سفیدکننده خانگی استفاده نمایید.
آلودگی چاه‌ها و چشمه‌ها
اگر سیلاب وارد چشمه و یا چاه شد، باید آن را آلوده دانست. قبل از ضدعفونی و آزمایش سلامت آب چاه هرگز از آن برای تهیه غذا و به منظور آشامیدن استفاده نکنید. در این مورد بهتر است از آب‌های بسته‌بندی شده استفاده شود.
اولین گام بازیابی این است که به طور کامل پمپاژ آب را انجام دهید و این کار را تا حداقل ۲۴ ساعت یا تا زمانی که آب هیچ رنگ و بویی نداشته باشد، ادامه دهید.
آب چاه خانگی را با دو گالن محلول سفیدکننده خانگی خالص ضدعفونی کنید و حواستان باشد که مادامی که از این ضدعفونی‌کننده استفاده می‌کنید از نوشیدن آب، طبخ غذا و حمام کردن با آن خودداری نمایید. تا جایی که آب چاه یا چشمه نزدیک محل زندگی‌تان بوی سفیدکننده به خود بگیرید این کار را ادامه دهید و سپس ادامه ریختن این محلول را متوقف کنید. بگذارید سفیدکننده حداقل تا ۸ ساعت در سیستم آب باقی بماند، بعد از این زمان، شیر آب را به درون چاه باز کرده و تا جایی که دیگر اثری از سفیدکننده نباشد این کار را ادامه دهید (احتمالاً تا ۲۴ ساعت طول بکشد). بعد از رفع کامل سفیدکننده، مطمئن شوید که چاه کاملاً پوشانده شود.
تخریب سیستم‌های فاضلاب
در بسیاری از موارد تخریب سیستم‌های فاضلاب و سرویس‌های بهداشتی، تنها کاری که می‌توان انجام داد این است که صبر کنیم تا سطح آب موجود در خاک کاهش پیدا کند. اگر فاضلاب به سطح بالای خاک برسد، تنها راه موقت پمپاژ آب بالا آمده است. برای این کار می‌توانید از اداره آب و فاضلاب و سایر سازمان‌های مربوطه کمک و مشورت بخواهید.
مسمومیت غذایی و مواد غذایی آلوده شده
اگر آب سیلاب با هرکدام از مواد غذایی‌تان تماس داشت، آن را دور بیندازید. اگر به مدت بیش از دو ساعت دمای یخچال بالاتر از ۱۵ درجه بود، از غذا‌های درون آن استفاده نکنید. هیچ راه قابل اطمینانی وجود ندارد که از طریق بوییدن بتوان گفت غذا آلوده یا فاسد شده است، پس اگر درباره استفاده از آن‌ها شک دارید، رهایشان کنید.
پشه‌ها
سیلاب‌ها آب‌های هستند که برای پرورش پشه‌ها ایده آل می‌باشند که می‌تواند بیماری‌هایی مانند بیماری‌های ویروسی را حمل کنند. آب‌هایی که نمی‌توانند تخلیه شوند، می‌توانند با حشره‌کش‌ها و عوامل کنترل بیولوژیکی ضدعفونی شوند. همیشه دستورالعمل‌های برچسب آفت‌کش‌ها را به درستی دنبال کنید.
توصیه‌های بهداشتی به زنان باردار پس از سیل
خانم‌های باردار در زمان رخداد بلایای طبیعی مانند سیل آسیب‌پذیرتر هستند و باید بیشتر از قبل به سلامتی‌شان توجه کنند و حواسشان به علائم و تغییرات بدنی‌شان باشد. شرایطی که در زمان سیل به وجود می‌آید خیلی دردناک است و آسیب روانی آن می‌تواند با عوارض خطرناکی همراه باشد.
علاوه بر توجه به مسائل روحی روانی، از نظر جسمی هم یک خانم باردار باید علاوه بر مواردی که در بالا ذکر شد و همه باید رعایت کنند، مراقبت‌هایی داشته باشد:
۱- به هیچ وجه در سیلاب راه نروید. به غیر از خطر‌هایی که راه رفتن در این آب‌ها دارد، به علت باز بودن دهانه رحم در ماه‌های آخر بارداری ممکن است این آب‌ها به جنین‌تان صدمه بزنند و حتی باعث بیماری عفونی در شما بشود.
۲- در این شرایط خیلی بیشتر از قبل مراقب تغذیه‌تان باشید؛ مخصوصاً از نظر رعایت موارد بهداشتی. ابتلا به یک بیماری عفونی برای یک خانم باردار خیلی خطرناک‌تر از دیگر افراد است. توصیه‌های بهداشتی که دائم در حال تکرار هستند را جدی بگیرید: غذا‌های کنسروشده را حتماً بجوشانید، از آب معدنی یا آب بهداشتی جوشیده و سرد شده استفاده کنید. غذا‌های مانده را دور بریزید. به طور کلی این را بدانید که هر نوشیدنی، میوه، سبزی و غذایی که در معرض آب سیل بوده است نباید مصرف شود چرا که خطر مسمومیت و اسهال بسیار بالاست.
۳- کنترل و مراقبت‌های دوره‌ای‌تان را به هیچ وجه ترک نکنید. حتی شاید لازم باشد مراجعه‌ی بیشتری به مراکز بهداشتی داشته باشید تا فشارخونتان و صدای قلب جنین را چک کنند.
۴- در پوشیدن لباس دقت بیشتری داشته باشید تا از ابتلا به سرماخوردگی و دیگر بیماری‌ها و آسیب‌ها در امان باشید. اگر هم احیاناً زخمی در دست یا پای شما ایجاد شد مراقب باشید تا با آب سیل تماسی نداشته باشد؛ بدین منظور محل زخم را مرتب با آب و صابون بشویید و با باند تمیز بپوشانید تا عفونت نکند. به طور کلی حتی اگر زخمی هم وجود نداشت پس از تماس با آب سیل دست‌هایتان را تمیز با آب و صابون بشویید.
