سیدمحمد بطحایی وزیر آموزش و پرورش روز ۲۶ آبان سال ۱۳۹۷ و در جریان برگزاری آیین گشایش چهارمین جشنواره ملی اسباببازی در تهران از اجرای طرح «بازی و یادگیری» و تجهیز ۱۰ هزار مدرسه تا پایان سال تحصیلی جاری با مشارکت کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان خبر داده بود و پس از آن مسؤولان و کارشناسان این وزارتخانه و کانون با برگزاری نشستهای کاری و تخصصی زمینههای اجرای این طرح را به صورت عملی فراهم آوردند.
مرکز فرهنگی و هنری شماره ۲۵ کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان استان تهران روز ۳۰ دی ۱۳۹۷ میزبانِ کارشناسان و مدیران پروژه اتاق بازی و اسباببازی مدارس ۱۰ استان کشور بود.
در این بازدید امکانی فراهم آمد تا این مهمانان با ۹۰ نوع اسباببازی تولیدی که مهارتهای اجتماعی ـ ارتباطی، زبانآموزی، تفکر و هوش ریاضی، خلاقیت و پرورش تخیل، حل مسئله و استدلال و... را تقویت میکنند، آشنا شوند.
محسن حموله مدیرکل سرگرمیهای سازنده و بازیهای رایانهای کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان و مسؤول مرکز فرهنگی هنری شماره ۲۵ کانون استان تهران میزبانان برنامهای بودند که در حاشیه نشست دو روزه این کارشناسان با هدف آشنایی با اتاقهای بازی و اسباببازی و به دعوت معاونت ابتدایی آموزش و پرورش برگزار شد.
حموله در توضیح این رخداد گفت: طرح تجهیز ۱۰هزار مدرسه به اتاق بازی و اسباببازی، اتفاقی بود که در آیین گشایش چهارمین جشنواره اسباببازی عنوان شد اما در نخستین گام قرار شد تا ۱۰ استان تهران، کرمان، کردستان، قزوین، مازندران، آذربایجان غربی، خراسان رضوی، همدان، سیستان و بلوچستان و فارس هریک با تجهیز ۱۰۰ مدرسه اجرا کننده طرح باشند؛ قرار است هم بازیهای حرکتی مهارتی و هم اسباببازیهای آموزشی در این طرح مد نظر قرار بگیرند.
وی ادامه داد: با آغاز این طرح استفاده از تجربیات کانون نیز مد نظر قرار گرفت و بخشی از همکاری کانون، آموزش به معلمان شرکت کننده در طرح خواهد بود که مربیان هر استان این وظیفه را بر عهده خواهند داشت و با موفقیت در گام نخست تجهیز ۱۰ هزار مدرسه آغاز میشود.
حموله درباره حضور این کارشناسان در یکی از مراکز کانون استان تهران عنوان کرد: از آنجا که اسباببازیها هولوگرام خود را از شورای نظارت بر اسباببازی دریافت میکنند و این اسباببازیهای استاندارد، امکان حضور در مدارس را دارند، قرار شد تا ضمن نمایش ۹۰ عنوان از این اسباببازیها، این مهمانان با برخی از فعالیتهای کانون در این حوزه نیز آشنا شوند و از آنجا که مرکز ۲۵ فضایی را برای بازی اعضا فراهم آورده بود، نمایشگاه در این مرکز تعبیه شد. قرار است پس از این بازدیدها و توجیههای اولیه، نخستین اتاقهای بازی و اسباببازی از دهه فجر فعالیت خود را شروع کنند.
در ادامه این برنامه که با حضور دانشآموزان و بهرهمندی آنها از امکان بازیهای فکری آموزشی و مهارتی همراه بود، مسؤولان معاونت ابتدایی، مسؤول پروژه و نماینده دفتر تکنولوژی آموزشی استانهای یادشده در کنار مدیران کل کانون آن استان با اهداف هر بازی آشنا شدند و در کنار دانشآموزان به بازی پرداختند.
پس از این بازدید در نشستی دوستانه گامهای اولیه و اهداف این پروژه برای این مهمانان تشریح شد.
مدیرکل دفتر پیشدبستانی وزارت آموزش و پرورش که با این گروه همراه بود، عنوان کرد: نکته قابل تأمل در این طرح فرمولی و تجهیزی نبودن اتاقهای بازی است. ممکن است شما در استان خودتان تعریفی متفاوت از اتاق بازی داشته باشید، به همین دلیل است که معتقدیم این اتاقها را میشود به صورت ترکیبی تعریف کرد. چرا که اگر تعریفی اختصاصی و دستوری برای اتاقها درنظر بگیریم این طرح به تفاوتهای فردی احترام نگذاشته است. نیاز دانشآموزان در بافت و جغرافیا متفاوت است. ما با دانشآموزان مضطرب روبروییم. با دانشآموزانی روبروییم که ممکن است نیازهای متفاوتتری داشته باشد. به همین دلیل است که این طرح نیازمند نگاه کارشناسانه است.
رخساره فضلی با بیان اینکه آنچه مد نظر است انجام بازیهای فیزیکی و فکری توأمان است. به همین دلیل است که مجریان طرح باید انعطاف و هدفمندی را فراموش نکنند، گفت: همانطور که میدانیم این اتاقها مناسب مقاطع پیشدبستان و دبستان هستند. اما کاربردی جداگانه دارند؛ پیش دبستانی خود متکی بر بازی است و اگر ما بچهها را پشت میز و نیمکت مینشانیم اشتباه است. اما برای اجرایی کردن این اتاقها برای مقطع دبستان نیاز به سناریو و تدوین برنامه و راهکار داریم. در این راستا ابتدا معلمان باید حمایت شوند و پس از آموزشهای اولیه امکان استقلال برایشان فراهم بیاید تا با نیازسنجی به تدوین برنامه دست بزنند.
معاون آموزش ابتدایی آموزش و پرورش استان آذربایجان غربی در ادامه این نشست، گامهای نخستین طرح و شیوه اجرایی کردن آنها را تشریح کرد.
مقصود رزمآرایشرق، نگاه به موضوع بازی را دارای تنوع و تکثر دانست و بخشی از سخنان خود را معطوف به هدف فعلی طرح یعنی یادگیری در بستر بازی کرد.
این کارشناس در بخشی از صحبتهای خود به اهداف این پروژه اشاره کرد و از مسؤولان و ناظران این طرح در هر استان خواست در گامهای عملی طرح به شیوهنامه مراجعه کنند و فلسفه وجودی این طرح را دنبال کنند.
وی ادامه داد: اجرا کنندگان فعلی این طرح، مدارس داوطلب هستند. چرا که مهمترین پیشنیاز این طرح داشتن فضای کافی است اما خرید و تجهیز این اتاقها به دو صورت میتواند انجام شود. نخست اینکه هر مدرسه پس از نیازسنجی فهرستی را در اختیار آموزش و پرورش استان قرار دهد و در دومین راهکار، خود مدارس میتوانند به خریداری این تجهیزات بپردازند و بودجه آن را دریافت کنند.
رزمآرای، استفاده از اسباببازی در کلاس درس را بلامانع دانست و گفت: ممکن است با موضوعی خاص و در ساعتی خاص «معلم»ی به ضرورت استفاده از اتاق بازی پی ببرد و کلاس درس خود را آنجا برگزار کند.
وی همراهی دیگر نهادها را در این طرح لازم دانست و افزود: گاهی هم به تشخیص مدرسه میتوان از فضای دیگر مراکزی همچون کانون در این طرح بهره برد.
در انتهای این برنامه مهرانگیز اخوی مسؤول مرکز فرهنگی هنری ۲۵ کانون استان تهران از تجربه اخیر خود درباره بهرهگیری از تأثیرهای اسباببازی در ترویج خواندن توضیحهایی را ارائه کرد و گفت: حدود چهار ماه است که این مرکز کارگاهی را برای انجام بازیهای فکری تعریف و اجرایی کردهایم و تأثیرهای این طرح برای ما مشهود بوده است و در جذب مخاطب و عضو موفق بودهایم. به طور محسوس تغییر انگیزههای کتابخوانی را در اعضا دیدهایم.
وی ادامه داد: تقویت قدرت حل مسئله، تقویت اعتماد به نفس، تقویت مهارتهای حرکتی، تقویت مهارت کلامی و توسعه قدرت تخیل موضوعهایی هستند که با بازی امکان پذیر میشود و ما در این چند ماه آن را تجربه کردیم. پس از آن کودکان را به سوی کتاب سوق دادهایم. با این حال تصور میکنم حتی اگر ما هدف اولیه بازی یعنی شادی و خوشحالی را نیز دنبال کنیم به سلامت روان بچهها کمک کردهایم.