در سفر اربعین با توجه به شرایط سفر و کمبود امکانات بهداشتی ممکن است دچار بیماری اسهال شوید. برای پیشگیری از اسهال به توصیه‌های زیر عمل کنید.
۱- اگر دچار مشکل گوارشی هستید قبل از سفر نسبت به درمان آن اقدام کنید.
۲- پس از استفاده از سرویس‌های بهداشتی و قبل از غذا خوردن، دست‌ها را با آب و صابون بشویید. اگر برایتان مقدور است، مایع دستشویی یا خمیر صابون در کوله خود داشته باشید.
۳-میوه‌ها را قبل از مصرف حتماً خوب بشویید.
۴-تا گرسنه نشده‌اید سراغ خوردن نروید و قبل از سیری کامل دست از خوردن بکشید.
۵-در ابتدا و انتهای غذا کمی نمک مزّه کنید.
۶-غذا را خوب بجوید.
۷-توجّه به مزاج از اصول اصلی طبّ ایرانی است. درهرشرایطی مطابق نیازهای مزاجی خود عمل کنید. بااین توجیه که خوردن غذای نذری مشکلی یجاد نمی‌کند خود را در معرض غذاهای مختلف با مزاج‌های متفاوت قرارندهید. اگرمزاج شماگرم است ازخوراک‌های گرم وشرایطی که گرمی را بالا می‌برد پرهیز کنید و اگر مزاج شما سرد است؛ به عکس.
۸-از درهم خوری و پرخوری پرهیز کنید.
۹-حاصل مصرف غذاهای مانده یا غذاهای سنگین و دیرهضم، گرفتگی عضلات و بی‌خوابی است.
۱۰-از خوردن آب، دوغ، نوشابه، ماست، ترشی، سالاد و سایر مخلفات به همراه غذا خودداری کنید. مصرف سبزی، کاهو و زیتون شسته با غذا بلامانع است.
۱۲-بعد از غذا و تا سبک شدن معده، از خوردن چیزهایی مانند چای و میوه بپرهیزید.
۱۳-بهتر است بیشتر از اغذیه‌ای استفاده کنید که به آن‌ها عادت دارید یا به غذاهای معمولتان شبیه‌ترند. غذاهای ایرانی به ذائقه ما سازگارترند. در صورت امکان در موکب‌های ایرانی مسیر، غذا میل کنید.
اما اگر در سفر به این بیماری مبتلا شدید توصیه‌های درمانی زیر را تا آنجا که برایتان مقدور است انجام دهید:
۱-هنگام ابتلا به اسهال بهتر است از مصرف این مواد غذایی خودداری کنید:حبوبات، شیر، پنیر خامه‌ای، بستنی، قهوه، انواع نوشابه، گوشت قرمز، فلفل تند، مواد غذایی چرب و پر ادویه، میوه‌هایی مانند توت‌ها، آناناس، گیلاس، مویز، کشمش، انگور و انجیر، کلم، گل‌کلم، کلم بروکلی، پیاز و موسیر.
۲-جویدن یا دم‌نوش نعناع، پونه، آویشن، بابونه، زنیان و ... و یا مصرف عرقیات آن‌ها هم در درمان اسهال، مناسب است. این دم‌نوش‌ها یا عرقیات را هم در صورت امکان با عسل میل کنید.
۳-راه ساده این است که مقداری از گیاهان خشک فوق را پودر کرده همراه داشته باشید. در مواقع ضروری، یک قاشق مرباخوری از آن‌ها را در یک لیوان آب جوش ریخته روی آن را پوشانده بعد از یک ربع تا بیست دقیقه میل کنید. به همراه بردن دم‌نوش‌های کیسه‌ای این داروها هم راه‌حل مناسبی است.
۴-در صورت بروز اسهال، یک قاشق مرباخوری اسفند را قورت دهید. اگر برایتان سخت است؛ اسفند را در یک استکان آب جوش ریخته ده دقیقه درب آن را با نعلبکی پوشانده و سپس صاف و میل کنید. بهتر است این دم‌نوش را باکمی عسل شیرین کنید. راه دیگر این است که صبح و ظهر و شب، هفت‌تا چهارده دانه اسفند را به‌آرامی بجوید. البته مصرف اسفند به افراد گرم‌مزاج توصیه نمی‌شود. دقت کنید که مصرف اسفند برای زنان باردار احتمال بروز سقط را بالا می‌برد.
۵-به همراه داشتن کمی کشک خشک و مکیدن آن در این مواقع خیلی خوب است.
۶-اگر سابقه این مشکل را در سفرهای مشابه دارید، مقداری بارهنگ را نیم کوب کرده و کمی بو بدهید و همراه خود ببرید و در صورت بروز اسهال، در طول روز چند قاشق چای‌خوری از آن را میل کنید. می‌توانید بارهنگ را داخل آب جوش بریزید و بخورید. بارهنگ به‌ویژه برای درمان اسهال‌های خونی گزینه مناسبی است.
۷-در صورت دسترسی، خوردن زیاد سیب به‌ویژه سیب ترش هم درمان مناسبی است.
۸-مقداری پودر سنجد را در آب گرم حل کرده و میل کنید.
۹-اگر آب زیادی از بدن دفع شده است آب‌نمک رقیق درست کنید و مقداری عسل یا قند به آن اضافه کرده و به‌جای آب میل کنید.
۱۰-کمبود مایعات و املاح بدن رامی‌توانید با خوردن دوغ‌های حاوی نمک و نعناع هم جبران کنید.
۱۱-اگر این مشکل شدید شد و دچار علائمی ازجمله ضعف شدید، کاهش دید، خشکی پوست و... شدید حتما به درمانگاه‌های مسیر مراجعه کنید.
۱۲-اگر اسهال از گرمی زیاد بود و علائمی مانند زردی مدفوع و سوزش آن داشتید، کته‌ماست درمان خوبی است. همچنین می‌توانید برنج ساده از موکب‌ها تهیه کنید و کمی سماق روی آن بپاشید و میل کنید. از پیش از سفر مقدار کمی سماق و تخم خرفه همراه داشته باشید در این موارد به یاری‌تان می‌آید. می‌توانید سماق یا تخم خرفه را کم‌کم بجوید یا آن‌ها را در مقداری آب جوش ریخته و رویشان را بپوشانید و بعد از ۱۵ دقیقه دم کشیدن میل کنید.
۱۳-چند عدد سیر در کوله‌تان بگذارید، در اسهال‌های عفونی، رنده یا خرد کردن یکی دو حبّه سیر و مصرف آن باکمی ماست هم کمک‌کننده است.
۱۴-کپسول نرم لومکس (Lomex) که عصاره مرزه است درصورتی‌که بعد از هر وعده غذایی دو عدد مصرف شود، سریعاً اسهال را بند می‌آورد. کسانی که در سفر زیاد دچار اسهال می‌شوند؛ می‌توانند به‌عنوان پیشگیری بعد از صبحانه و شام یک کپسول میل کنند.
وبا
یکی از بیماری‌هایی که ممکن است در چنین سفرهای شیوع پیدا کند بیماری وبا است که البته در سال‌های گذشته با نظر رحمت ائمه ایجاد نشده است اما وظیفه ماست که حتماً توصیه‌های بهداشتی را رعایت کنیم. به نکات زیر توجه کنید:
۱-موارد مشکوک به وبا را سریعاً به مراکز بهداشتی ارجاع دهید.
۲-شخص مبتلا به وبا، اسهال خفیف بدون درد و بدون تب دارد که کم‌کم شدید می‌شود. اسهال وبایی، شُل و آبکی بوده که بعد از چند بار دفع مدفوع به شکل لعاب برنج شده و بوی ماهی پیدا می‌کند. بیماری وبا گاهی همراه با استفراغ و گاهی بدون استفراغ است که به‌سرعت و در ظرف سه الی چهار ساعت موجب کم‌آبی شدید بدن شده و درصورتی‌که سریعاً آب و املاح بدن جبران نشود، سبب مرگ فرد مبتلا می‌شود.
۳-در صورت مشاهده علائم وبا باید مایعات فراوان و پودر «او آر اس» را مطابق دستورالعمل نوشته‌شده بر روی آن مورداستفاده قرار دهید و سریعاً به نزدیک‌ترین مرکز بهداشتی درمانی مراجعه کنید.
۴-در صورت شیوع وبا، از دست دادن و تماس‌های نزدیک با دیگران اجتناب کنید.
ان‌شاالله که در این سفر هر نوع بیماری از شما دور باشد و به‌سلامت و خاطری خوش این سفر را تمام کنید.
