ایست قلبی یکی از پرکاربردترین ترکیبات در ادبیات رسانه‌ای است. روزی نیست که خبر مرگ چهره سرشناسی با ایست قلبی منتشر نشود. هادی نوروزی، عارف لرستانی و علی معلم از معروف‌ترین آدم‌هایی بودند که در یکی دو سال گذشته روزنامه روزنامه نگار‌ها با ترکیب اسمشان و ایست قلبی تیتر زدند.
به جز این، آمار‌ها هم نشان می‌دهد شایع‌ترین علت مرگ در کشور، ایست قلبی است. به خاطر همین است که این ترکیب کلماتی روزمره زیاد گفته و شنیده می‌شود. ایست قلبی سن و سال نمی‌شناسد و همه آدم‌ها با هر جنسیت و هر سنی می‌توانند گزینه بعدی برای بروز ایست باشند. در این مطلب قرار است یاد بگیریم بیشتر مراقب خودمان و قلبمان باشیم.
چه کسانی بیشتر در معرض ایست قلبی هستند؟
ایست قلبی خبر نمی‌کند و خیلی ناگهانی اتفاق می‌افتد. کسانی که با ایست قلبی می‌میرند، معمولا علائم اولیه‌ای ندارند و مرگ سریع به سراغشان می‌آید. با وجود سریع بودن علائم اولیه و همه گیر بودنشان، حتی ممکن است در خواب قلب شما از تپش بایستد. با وجود این باز هم کسانی هستند که بیشتر از بقیه در معرض خطرند. پس اگر جزء یکی از این گروه‌ها هستید، بیشتر مراقب باشید.
چه کار کنیم که از ایست قلبی نمیریم؟
فشار خون بالا: یکی از دلایل ایست قلبی بسته شدن رگ‌های قلب است. کسی که فشار خونش بالا است، احتمال بیشتری دارد که ریتم قلبش از بین برود. فشان خون بالا به جز این که ممکن است رگ‌های خونی تان را ببندد، باعث ضخیم شدن عضلات قلبتان هم می‌شود. همه این‌ها می‌تواند قلب شما را از کار بیندازد.
چاق ها: چاقی یکی از دلایل اولیه ایست قلبی است. اگر چاقید و از اضافه وزن رنج می‌برید، سریع در نزدیک‌ترین باشگاه بدن سازی نزدیک خانه ثبت نام کنید و رژیم بگیرید. چاقی بیش از حد باعث می‌شود رگ‌های قلبتان بگیرد و خون به قلب نرسد، همین مسئله قلب شما را از حرکت نگه می‌دارد. کمتر فست فود بخورید. قند، کلسترول و چربی‌های اشباع شده فست فود‌ها شما را به ایست قلبی نزدیک‌تر می‌کند.
سیگاری ها: اگر سیگار می‌کشید، بیشتر از دیگران احتمال دارد که ریتم قلبتان نامنظم شود و دچار ایست قلبی شوید. با دود کردن هر نخ، خود را بیشتر به مرگ نزدیک می‌کنید. به جز سیگار، بقیه مواد مخدر مثل کوکایین و تمام مواد مخدر تزریقی هم می‌توانند شما را دچار ایست قلبی کنند.
بیماران قلبی: اگر قبلا حمله قلبی را تجربه کرده اید و سکته زده اید، بیشتر مراقب باشید. قلب شما از بقیه بیمارتر است و احتمال ایستادنش هم بیشتر است، چون قبلا عملکرد قلب شما دچار اختلال شده، باز هم ممکن است، اختلال ایجاد شود. اگر قبلا سکته کرده اید، باید پروسه طولانی تشخیص ایست قلبی را انجام دهید. تست ورزش، اکو، نوار قلبی و آنژیوگرافی از کار‌هایی است که برای تشخیص و پیشگیری باید انجام دهید. بهترین کار این است که دستبند یا گردن بند‌های بیماران قلبی را هم همراه داشته باشید، تا اگر قلبتان ایستاد، سریع به دادتان برسند.
بیماران مادرزادی: عموما جوانانی که ایست قلبی می‌کنند از این گروه اند. اگر در خانواده شما کسی بیماری قلبی دارد یا کسی بر اثر ایست قلبی مرده است، شما هم باید به پزشک قلب مراجعه کنید و تحت نظر باشید.
چه غذا‌هایی بخوریم
سبز و سفید‌های خوردنی
دلیل هر دو، سکته قلبی و پس از آن ایست قلبی، گرفتگی عروق و کارنکردن ریتم قلبی است. پس برای اینکه قلبمان نگیرد، ساده‌ترین راه این است که بدانیم باید چه چیز‌هایی بخوریم.
سبزی بخورید: هر گیاه سبزی می‌تواند در پیشگیری از حمله قلبی به شما کمک کند. کلم، کاهو و هویج را فراموش نکنید. از آنتی اکسیدان‌ها هم استفاده کنید، آویشن، رزماری و پونه به جز این که طعمی جادویی به غذای شما می‌دهند، به قلبتان هم کمک می‌کنند تا بهتر کار کند.
چه کار کنیم که از ایست قلبی نمیریم؟
میوه بخورید: اگر اهل میوه خوردن نیستید و یادتان نمی‌آید که آخرین سیب را کی گاز زده اید، لطفا سبک زندگی تان را تغییر دهید. سیب، مرکبات و توت فرنگی بهترین میوه‌ها برای قلب ضعیف شماست. از میوه‌هایی با فیبر زیاد استفاده کنید تا به پایین آمدن کلسترول خونتان کمک کند.
دانه بخورید: تمام دانه‌های گیاهی، حبوبات و غلات می‌توانند گزینه‌های مناسبی برای بازشدن قلبتان باشند. از نان‌های سبوس دار مثل سنگک و نان جو استفاده کنید. برنامه غذایی خود را طوری بچینید که در سه وعده حتما یک وعده حبوباتی در آن دیده شود. از گردو و بادام استفاده کنید. این دانه‌های روغنی به جز این که کلسترول خونتان را پایین می‌آورد، چربی غیراشباع هم دارد که می‌تواند برای پیشگیری به کمک تان بیاید.
سفید بخورید: سفید‌ها در بیماری‌های قلبی نقش زیادی دارند. همان طور که سه سفید، نمک، شکر و دود سیگار برای قلب شما مضر است، سفید‌هایی هم هستند که برای قلبتان مفیدند. تا دلتان می‌خواهد سفیده تخم مرغ بخورید. سفیده تخم مرغ کم کالری است و وزنتان را زیاد نمی‌کند و برای تقویت قلب هم خوب است. گوشت سفید، مرغ و ماهی، از سفید‌های دیگری هستند که برای تقویت قلبتان مجاز به استفاده از آن‌ها هستید.
روغنی نخورید: روغن‌های جامد و غذا‌های چرب را از برنامه غذایی خط نزنید. بهترین کار این است که از روغن زیتون و هسته انگور استفاده کنید که جزء روغن‌های غیراشباع هستند و باعث بسته شدن رگ‌های خونی تان نمی‌شوند. هر چیز چربی مناسب نیست، برای این که قلب سالم تری داشته باشید، مجاز به استفاده از لبنیات پرچرب و کره نیستید.
چه کار‌هایی باید انجام داد؟
فرشته نجات باشید
اقدامات اولیه در مواجهه با کسی که دچار ایست قلبی شده، خیلی مهم هستند. با تصمیم گیری درست و عملکرد قابل قبول، شما می‌توانید یک نفر را از مرگ حتمی نجات دهید.
به ۱۱۵ زنگ بزنید: اولین کار در مواجهه با کسی که دچار ایست قلبی شده، تماس با اورژانس است. تا ماموران امداد برسند، از پشت تلفن به شما دستورالعمل‌هایی می‌دهند. پس خونسردی خود را حفظ کنید و دستورالعمل‌ها را اجرا کنید، چون شما مامور نجات یک انسان هستید.
چه کار کنیم که از ایست قلبی نمیریم؟
احیا کنید: بدن کسی را که غش کرده در وضعیت راحت قرار دهید. تا گروه امداد بیرسند، شما باید CPR یا احیای قلبی- ریوی را انجام دهید، اما اگر احیای قلبی را نمی‌دانید و موقع توضیحات استاد در دانشگاه حواستان جای دیگری بوده، به بیمار دست نزنید، با این کار شما کار ملک الموت را راحت می‌کنید. اگر بلد نیستید کسی را احیا کنید و در جای شلوغ مثلا مترو یا در خیابان هستید، از کسانی که احیای قلبی بلد هستند، کمک بگیرید. «گلدن تایم» یا تایم نهایی یک بیمار ایست قلبی، تنها سه تا چهار دقیقه است، بنابراین فکرکردن را کنار بگذارید و سریع دست به کار شوید.
چطور بفهمیم کسی دچار ایست قلبی شده است؟
دردی که می‌پیچد
هر کسی در هر سن و سالی ممکن است قلبش از حرکت بایستد، معمولا هم ایست قلبی خبر نمی‌دهد با وجود این باز هم ممکن است بعضی علائم اولیه اتفاق بیفتد.
علائم شما: درد اولین علامت است، البته درد در همه کسانی که دچار ایست قلبی شده اند احساس نمی‌شود. اما اگر درد شدیدی در ناحیه قفسه سینه احساس کردید و این درد شتابنده بود؛ به طوری که به پشتتان هم می‌زد، حتم داشته باشید که شما در معرض ایست قلبی هستید. درد‌های لحظه‌ای که درد یر قفسه سینه احساس می‌شود، درد‌های معده اند، احتمال شما باید خود را به یک وعده غذایی مهمان کنید.
توجه کنید که درد‌های قلبی ممکن است گستردگی زیاد داشته باشند و از ناف تا حتی به زیر چانه و دندان‌های شما هم برسند. اگر درد به دست چپ تان سرایت کرد، به طوری که شما نتوانستید دستتان را تکان دهید قلب شما در حال ایستادن است. نشستن عرق سرد بر پیشانی و اختلال در نفس کشیدن، می‌تواند از دیگر هشدار‌هایی باشد که به شما می‌گوید، باید از دیگران کمک بگیرید و سریع خود را به پزشک برسانید.
علائم دیگران: اگر دیدید مسافری که در اتوبوس در کنار شما ایستاده، مدتی منگ است و کنترلی بر حرکات خود ندارد، فکر نکنید که از قرص‌های روان گردان استفاده کرده است. وقتی همسفرتان غش کرد و نقش بر زمین شد، احتمالا دچار ایست قلبی شده است. سریع نبضش را چک کنید، اگر نبض و تنفسش قطع شده، به طور حتم، قلب همسفرتان ایستاده است، چون وقتی کسی غش می‌کند، نبض دارد و قفسه سینه اش بالا و پایین می‌رود.
در ایست قلبی پوست آبی- سفید می‌شود و اگر به جز رنگ پوست آواتاری، دیدی که مردم چشمش گشاد شده، حتم داشته باشید که رگ قلب اش گرفته است.
• مرد‌ها برنده اند!: آقایان بیشتر از خانم‌ها در معرض خطر ابتلا به ایست قلبی هستند.
• ایست قلبی یعنی چه؟: وقتی عضلات قلب هیچ انقباضی نداشته باشند، گردش خون متوقف می‌شود. ایست قلبی از همین ریتم نداشتن عضلات قلب شروع می‌شود.
• ۳۰ تا ۴۰: متوسط سن کسانی است که بر اثر ایست قلبی می‌میرند.
