همواره به بانوان باردار توصیه می‌شود که به میزان کافی فولات مصرف کنند، زیرا دلیل خوبی در پس این توصیه وجود دارد: دریافت این ماده مغذی به میزان کافی در پیشگیری از بروز نقص‌های لوله عصبی، مغز، یا نخاعی در نوزادان نقش دارد.
اما فولات تنها برای بانوان باردار اهمیت ندارد. فولات که به نام ویتامین B۹ نیز شناخته می‌شود به طور طبیعی در مواد غذایی مانند سبزیجات برگدار تیره، مارچوبه، و جوانه‌های بروکسل یافت می‌شود و یک ماده مغذی کلیدی برای رشد سلولی، عملکرد سلولی، و تولید گلبول‌های قرمز خون است. اگر به میزان کافی فولات مصرف نکنیم، سلول‌های ما توانایی تولید DNA جدید، تقسیم و تکثیر را ندارند.
بر همین اساس است که فولات برای بانوان باردار، به ویژه در سه ماهه نخست بارداری یعنی زمانی که تقسیم سلولی و تولید DNA با سرعت بیشتری صورت می‌گیرد، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
در واقع، فولات به عملکرد روان بدن ما کمک می‌کند. بدن انسان برای حفظ سلامت خود همواره در حال تولید و ساخت DNA و سلول‌های جدید است.
مشکل از آنجا سرچشمه می‌گیرد که بدن به خودی خود فولات تولید نمی‌کند و به منابع غذایی و مکمل‌های مصرفی ما برای دریافت این ماده مغذی وابسته است. زمانی که به میزان کافی فولات مصرف نمی‌کنید، کمبود آن می‌تواند موجب بروز علائم ناخوشایندی شود.
علائم کمبود فولات چه چیز‌های هستند؟
به گفته موسسه ملی سلامت آمریکا، کم خونی مگالوبلاستیک، شرایطی که بدن با تعداد بسیار کم گلبول‌های قرمز مواجه است، بزرگترین نشانه کمبود فولات محسوب می‌شود. اگر با کمبود فولات مواجه باشید، تعداد گلبول‌های قرمز خون می‌تواند به واسطه ممانعت از سنتز درست DNA کاهش یابد. این شرایط بافت‌های بدن را با کمبود اکسیژن مواجه ساخته و به بروز علائم زیر منجر می‌شود:
- ضعف، خستگی، و تحریک پذیری
- سردرد
- تنگی نفس
- دشواری در تمرکز
سلول‌های موجود در دهان و پوست به طور مکرر با سلول‌های جدید جایگزین می‌شوند، از این رو، نخستین نشانه‌های کمبود فولات به طور معمول با موارد زیر همراهی می‌شوند:
- زخم‌های کوچک در دهان یا روی زبان
- تغییر رنگ یا رنگ پریدگی پوست
- تغییر رنگ ناخن‌ها
- سفید شدن زودرس مو
اگر با تعدادی از علائم بالا مواجه هستید به پزشک مراجعه کنید. در شرایطی که مشکلات سلامت مختلفی می‌توانند موجب بروز سردرد و خستگی شوند، پزشک با انجام آزمایش خون می‌تواند کمبود فولات را تایید کند.
آیا باید نگران کمبود فولات باشید؟
کمبود فولات چندان شایع نیست، به ویژه اگر یک رژیم غذایی متنوع و سرشار از مواد غذایی مغذی را مصرف کنید.
با این وجود، برخی افراد در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به کمبود فولات قرار دارند. به عنوان مثال، افرادی که به مصرف الکل اعتیاد دارند به طور معمول یک رژیم غذایی سالم را دنبال نمی‌کنند و ممکن است سیستم‌های بدن آن‌ها دچار اختلال شود. به عنوان مثال، اگر کبد عملکرد درست خود را ارائه نکند می‌تواند در روند گوارش و جذب مواد مغذی اختلال ایجاد کند. افراد مبتلا به بیماری‌های گوارشی، از جمله بیماری سلیاک و بیماری التهابی روده، نیز در معرض خطر بیشتری برای کمبود فولات قرار دارند، زیرا با احتمال بیشتر عدم جذب درست مواد مغذی مواجه هستند.
بانوانی که در مراحل اولیه بارداری قرار دارند نیز در معرض خطر بیشتری برای مواجهه با کمبود فولات قرار دارند. زمانی که باردار هستید نیاز بدن به این ماده مغذی بیشتر می‌شود، در شرایطی که ممکن است اشتهای فرد کاهش یابد.
چگونه به میزان کافی فولات دریافت کنیم؟
به گفته موسسه ملی سلامت آمریکا، یک فرد بزرگسال عادی به ۴۰۰ میکروگرم فولات در روز نیاز دارد. در بیشتر موارد نیاز روزانه انسان به فولات از طریق رژیم غذایی تامین گردیده و نیازی به مصرف مکمل نیست. مواد غذایی و مواد مغذی با یکدیگر تعامل دارند، از این رو، با مصرف هرچه بیشتر سبزیجات برگدار میزان دریافت مواد مغذی و فیبر را افزایش می‌دهید که برای دستگاه گوارش شما خوب است.
