مروری بر تقابل مکرر شورای شهر پنجم تهران با شعائر مذهبی

انتشار یک تصویر از بنر نصب شده در نمایشگاه «زنان و تولید ملی» اعتراضات بسیاری را برانگیخت. این بنر با شعار «زنان چهره شهر را تغییر می‌دهند» با ایجاد تقابل میان رنگ مشکی  به‌عنوان نماد چادر در مقابل سایر رنگ‌ها، عملا حذف این رنگ را از سیمای  شهر خواسته بود. ضمن آنکه به زنان به‌عنوان ابزاری برای تزئین و زیباسازی شهر نگاه می‌کرد.

هرچند به‌دنبال اعتراضات مردمی، شهرداری مجبور به جمع‌آوری این بنر از سطح نمایشگاه شد، اما بلافاصله و در اقدامی لجوجانه و عجیب، همان تصویر را روی کیسه و در تیراژ بالا میان بازدیدکنندگان توزیع کرد. مروری بر عملکرد یک سال اخیر شهرداری و شورای شهر نشان می‌دهد که این اتفاق، تنها حرکت تأسف‌برانگیر اصلاح‌طلبان در تقابل با شعائر دینی نیست.

«عطر سیب» از شهر می‌رود

از 15 سال پیش نمایشگاهی با حمایت شهرداری تهران آغاز به فعالیت کرد که در آن با ایجاد رابطه مستقیم میان تولیدکنندگان با هیئات مذهبی و تکایا و... تلاش می‌شد تا با کاهش هزینه‌های هیئات، گامی در جهت ارائه خدمات به عزاداران سیدالشهدا در ایام محرم صورت بگیرد.

سال گذشته اعضای جدید شورای شهر تهران به دلیل درگیر بودن برای انتخاب شهردار، نتوانستند در مسیر برگزاری این نمایشگاه اخلال جدی ایجاد کنند اما با اتخاذ مواضع تأسف برانگیزی نشان دادند که برگزاری این نمایشگاه در سال‌های آینده با مشکلات جدی مواجه خواهد بود. مثلا زهرا صدراعظم نوری، یکی از اعضای این شورا گفته بود مالیات مردم تهران نباید خرج برنج و روغن هیئت‌ها شود.

این پیش‌بینی امسال محقق شد و از چندی پیش اعضای شورای شهر به مخالفت با برگزاری این نمایشگاه پرداختند! به عنوان مثال محمدجواد حق‌شناس، رئیس کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای شهر تهران مدعی شد که «امسال بنایی برای برگزاری نمایشگاه عطر سیب نداریم چراکه اعتقاد داریم حمایت‌های اینگونه باعث شائبه‌دار شدن حرکت هیئت‌های مذهبی می‌شود.»

ناهید خداکرمی عضو دیگر شورای شهر تهران نیز ضمن انتقاد از برگزاری دوباره نمایشگاه عطر سیب از محل بودجه شهرداری تهران مدعی شد: «برگزاری این نمایشگاه ضرورتی ندارد و جزو وظایف و مأموریت‌های شهرداری تهران نیز محسوب نمی‌شود. برخی به شهردار برای برگزاری این نمایشگاه اصرار کرده‌اند اما شهردار نباید تسلیم شود.» این جنجال‌ها در حالی است که طبق اظهارات ولی‌الله شجاع پوریان، معاون فرهنگی اجتماعی شهرداری تهران، کل مبلغ درنظر گرفته‌شده برای این نمایشگاه 2 میلیارد و 360 میلیون تومان است که نسبت به سال گذشته یک‌سوم کاهش یافته است!

ولخرجی‌های دلسوزان بیت‌المال

البته اعضای شورای شهر در حالی برای عوارض پرداخت‌شده توسط مردم دلسوزی می‌کنند که اخبار مربوط به هزینه‌های بی‌مورد شورایی‌ها در همین مدت کوتاه فعالیت، بارها باعث اعتراض مردم شده بود.

شهریورماه سال گذشته و در حالی که هنوز چند هفته بیشتر از ورود اعضای جدید به شورای شهر تهران نگذشته بود، اسنادی مبنی بر هزینه یک میلیارد تومانی برای خرید 21عدد تبلت و 21دستگاه پژوپارس برای اعضای شورای شهر منتشر شد.[1] اعضای شورای شهر در توجیه علت این هزینه‌کرد بی‌مورد با پول مردم، «استهلاک وسایل قبلی» را بهانه کردند. اما اسناد منتشر شده توسط برخی اعضای شورای شهر تهران در دوره پیشین، صحت ادعای اصلاح‌طلبان را به شدت زیر سوال برد.[2]

در آستانه عید نوروز سال 1397، ولخرجی دیگری از سوی شورای شهر باعث انتقاد مردم از شورایی شد که هر روز از نبود اعتبار و بودجه برای اتمام پروژه‌های نیمه‌تمام و خدمت‌رسانی مناسب به شهروندان می‌نالیدند. این بار چیدمان سفره هفت‌سین در ورودی شورای شهر با هزینه 14 میلیون تومانی باعث تعجب بسیاری از شهروندان و مخاطبان شده بود. بر اساس فاکتور منتشر شده، فقط اجرا و سفره‌آرایی این هفت‌سین، حدود 6 میلیون تومان هزینه داشت.[3]

اما این پایان ولخرجی‌های دلسوزان عوارض پرداخت شده توسط مردم نبود و در اوائل تابستان امسال، نوبت به خرید کولرهای گازی جدید برای شورا رسید. اما واکنش محسن هاشمی رفسنجانی رئیس شورای شهر تهران به انتقادات از خرید کولرهای گازی جالب بود! وی بدون اشاره به ادعاهای مکرر شورا در خصوص کمبود بودجه، دلیل این اقدام شورای شهر را اینگونه توضیح داد: «هوا گرم بود و ما نیز خواستیم هوا بهتر شود»!

لیست بلندبالای ولخرجی‌های اعضای شورای شهر تهران از جیب مردم، آن هم در کنار ناله و گلایه مداوم از وضعیت بد مالی شورا نشان می‌دهد که گویا از دید اعضای این شورا، مهمترین چیزی که نباید برای آن هزینه کرد، مسائل فرهنگی و مذهبی است.

پول برای سیاسی‌کاری هست، برای مسجد نه

لایحه بودجه سال 97 تهران که از سوی محمدعلی نجفی، شهردار مستعفی، ارائه شد از همان ابتدا محل مباحث فراوانی شد. از تخصیص بودجه به مراکز نامعلوم یا متعلق به منصوبان خود در شهرداری گرفته تا حذف کمک اندکی که به مساجد می‌شد!

بر همین اساس، مجتبی شاکری عضو سابق شورای شهر تهران در گفتگو با خبرگزاری تسنیم به این اقدام شهردار تهران واکنش نشان داد: «در این لایحه تمام این کمک‌ها را حذف کردند و به تعبیر من مساجد و حسینیه‌ها را قلع و قمع کردند. البته باز در مقابل نیامدند از جای دیگر کم کنند. به عنوان مثال ما بودجه خانه هنرمندان را با توجه به کسب درآمد و کار اقتصادی که انجام می‌دهند، برای سال 96 حدود 500میلیون تومان در نظر گرفتیم اما این‌ها بسیار بیشتر از این اعداد و ارقام خرج کردند و بالای یک و نیم میلیارد هزینه کرده‌اند و در حال حاضر هم اگر بودجه را نگاه کنید برای سال آینده یعنی 97 همین مبلغ یک و نیم میلیارد را گذاشته‌اند، ولی برای مساجد این کار را انجام نداده‌اند. حتی در بودجه 97 با وجود اینکه خانه هنرمندان 14 انجمن دارد در حال حاضر به صورت مستقل برای تأسیس خانه شاعران به خانم راکعی که از جنبش سبز است 2.5 میلیارد اختصاص دادند در حالیکه 14 انجمن هنری در خانه هنرمندان بودجه گرفتند. در تهران وقتی خانه هنرمندانی وجود دارد که هم امکانات مکانی دارد و هم کسب درآمد در آنجا صورت می‌گیرد، 2.5 میلیارد تومان برای تأسیس خانه شاعران کنار گذاشته می‌شود و این واقعاً کار خردمندانه‌ای نیست و در این مسئله یک جهت‌گیری سیاسی نهفته است.» [4]

بیابان‌خوابی مردم، حاصل فرار شهرداری از وظایف

نصب بنر موهن در نمایشگاهی که مستقیماً توسط شهرداری تهران برگزار می‌شود، آخرین پرده (البته تاکنون) از سلسله رخدادهای تأسف‌برانگیز در دوره جدید مدیریت شهری است که در آن، شهرداری و شورای شهر تهران به‌جای پیگیری مطالبات مردم و تلاش برای افزایش معرفت دینی آنان، به تقابل با مظاهر و شعائر مذهبی پرداخته است!

گویا هر زمان قرار است شهرداری تهران در حوزه دینی کاری انجام دهد ناگهان اعضای شورای شهر به چرتکه انداختن می‌افتند!
در حالی که طبق اسناد منتشره،  شهرداری تهران در سال 95 تنها ده میلیارد تومان در حماسه اربعین هزینه کرده بود، اعضای اصلاح‌طلب شورای شهر پنجم، بلافاصله پس از شروع به کار این شورا در سال ۹۶، به بهانه‌تراشی در مسیر کمک شهرداری به برگزاری باشکوه این مراسم پرداخت و با ادعاهای تفرقه‌افکنانه خود منجر به واکنش منفی مردم عراق شد.

این در حالی است که شهرداری تهران طی سال‌های قبل، فقط به پشتیبانی لجستیکی از زوار اربعین مانند اعزام خادم برای تنظیف مسیرها، انتقال زوار از مسیرهای ورودی به عراق تا کنار وسایل نقلیه عراقی و...مبادرت کرده بود که اتفاقا در جهت بهبود خدمات‌رسانی به زوار ایرانی بود.  

کارشکنی‌های شهرداری تهران به‌عنوان یکی از اعضای اصلی کمیته‌های وزارت کشور در خصوص مراسم اربعین، کار را به جایی رساند که هزاران زائر ایرانی در بازگشت از عراق، مجبور شدند چندین شب سرد را در بیابان‌های مهران و بدون هیچ خدماتی به‌سر برند تا نهاینا نیروهای نظامی همچون بسیج و ارتش و سپاه مستقیما برای نجات این افراد وارد میدان شوند.

کوتاهی‌های شهرداری تهران، به‌عنوان پایتخت جمهوری اسلامی ایران در مسیر زوار اربعین، نگرانی‌های جدی را برای امسال نیز به‌وجود آورده است. چراکه شهرهای کوچکی همچون مهران و شلمچه، ظرفیت و امکانات پذیرش چندمیلیون مسافر در بازه زمانی کوتاه چندروزه را ندارند و بدیهی‌ترین وظیفه شهرداری پایتخت در این شرایط، امدادرسانی و تامین امکانات موقت برای این شهرهای کوچک است. کمااینکه این وظیفه توسط وزارت کشور نیز بر عهده شهرداری تهران قرار گرفته است. 

فرهنگ‌سازی ممنوع!

اقدامات ضدفرهنگی شهرداری و شورای شهر جدید و اصلاح‌طلب، بلافاصله به مطبوعات نیز کشیده شد. با شروع به کار تیم جدید رسانه‌ای موسسه همشهری در شهریور96، کلیه محصولات دینی و فرهنگی این موسسه از کیوسک‌ها خداحافظی کرد. «همشهری‌دو» تنها روزنامه سبک زندگی ایرانی-اسلامی که به مدت ۴سال در روزنامه همشهری منتشر می‌شد، در اوایل مهر۹۶  از صفحات این روزنامه حذف شد. بلافاصه ماهنامه‌های «آیه» با موضوع قرآنی و «پایداری» با موضوع دفاع مقدس نیز به بهانه «مشکلات مالی» تعطیل شدند.

اما این ادعاها بلافاصله با واکنش مسئولان سابق همشهری روبه‌رو شد. ذاکری، مدیرعامل سابق همشهری گفته بود بدون هیچگونه ردیف بودجه، عوارض مردمی، کمک شهرداری، یارانه دولتی یا سوبسید کاغذ، سرمایه ثابت موسسه همشهری از ۲۰میلیارد تومان در سال ۸۴ به ۲۲۰میلیارد تومان  در سال ۹۵ رسیده است و همزمان تمام این محصولات منتشر می‌شده است.