در اینجا به ۶ مورد از باورهای نادرست دربارهی این محصولات میپردازیم.
۱- باور اشتباه: شیر بدون چربی سالمترین انتخاب است
احتمالا میتوان گفت که دربارهی فواید محصولات لبنی بدون چربی اغراق شده است. پژوهشهای جدید نشان داده است احتمال بروز بیماریهای قلبی یا دیابت در کسانی که از محصولات لبنی پر چرب استفاده میکنند بیشتر از کسانی نیست که از محصولات لبنی کم چرب استفاده میکنند. پژوهشهای دیگری هم بیان میکند احتمال بروز چاقی بر اثر مصرف محصولات لبنی پر چرب پایین است.
اما علت چیست؟ اسیدهای چرب خاصی که در محصولات لبنی وجود دارد احتمالا با احساس سیری مرتبط هستند. زمانی که محصولات لبنی بدون چربی مختلفی مثل شیر، ماست و پنیر را میخوریم کمتر احساس سیری میکنیم (و بعدا غذای بیشتری میخوریم). مصرف شیرهای کم چرب به جذب مواد مغذی مهم شیر مثل ویتامینهای آ. و دی و همینطور اسیدهای چرب ضروری در بدن کمک میکند.
۲- باور اشتباه: مصرف شیر باعث به وجود آمدن خلط میشود
مصرف شیر باعث تشدید سرما خوردگی یا چیزی بدتر از آن نمیشود. این تصور که خوردن شیر خلط را بیشتر میکند اشتباه است و مصرف شیر در حین سرماخوردگیهای معمول سرفه یا آبریزش بینی را بیشتر نمیکند.
۳- باور اشتباه: مصرف بیشتر شیر استخوانها را مستحکمتر میکند
وقتی صحبت از مزایای کلسیم برای استحکام استخوانها میشود، نتایج پژوهشها بسیار متفاوت هستند. پژوهشی در سال ۲۰۱۵ بیان میکند احتمال شکستگی استخوانها در افراد میانسالی که مکملهای حاوی کلسیم مصرف میکردند یا کسانی که کلسیم زیادی از طریق رژیم غذایی خود دریافت میکردند به اندازهی کسانی بود که کلسیم کمتری مصرف میکردند.
در این پژوهش آمده است: «جذب کلسیم از طریق رژیم غذایی ارتباطی با خطر بروز شکستگی استخوانها ندارد و هیچگونه شواهدی وجود ندارد که نشان دهد افزایش جذب کلسیم از طریق رژیم غذایی از بروز شکستگی جلوگیری میکند. همچنین در خصوص آنکه استفاده از مکملهای حاوی کلسیم از بروز شکستگی جلوگیری میکند شواهد ضعیف و متناقض هستند.
پژوهشهای بیشتری لازم است تا شیوههای مناسب حفظ استحکام استخوانها در بزرگسالان و جلوگیری از شکستگی آنها تا دوران پیری تعیین شوند. انجام ورزشهایی که با تحمل وزن بدن همراه هستند (مثل پیاده روی، دویدن و رقص) و همینطور ورزشهایی که بر تعادل تأکید دارند (مثل یوگا و تای چی) برای این منظور ضروری هستند.
۴- باور اشتباه: اغلب مردم قادر به هضم کامل لاکتوز نیستند
بدن ما قادر است با مقدار بیشتری از شیر خود را سازگار کند. حتی کسانی که در هضم لاکتوز دچار مشکل هستند، بدن آنها به ندرت به مقدار کم این ماده واکنش نشان میدهد، به ویژه زمانی که شیر همراه با یک وعدهی غذایی مصرف شود. هر مادهی سمی یا غذایی دوز مشخصی دارد. در مورد لاکتوز و شیر هم در دوز مشخصی علائم بروز میکنند که این مقدار معمولا بیش از یک فنجان است.
مصرف منظم شیر میتواند بدن را به هضم لاکتوز عادت دهد، حتی اگر پیش از آن بدن نشانههایی از عدم سازگاری بروز داده باشد. اگر خوردن شیر را دوست دارید، اما بدن تان با لاکتوز ناسازگار است، با پزشک خود مشورت کنید که چطور میتوانید بدون آنکه دچار معده درد یا علائم دیگر شوید مصرف شیر را در رژیم غذایی تان افزایش دهید.
۵- باور اشتباه: شیر بهترین منبع کلسیم در میان نوشیدنیها است
نوشیدنیهای دیگری هم وجود دارد که حاوی کلسیم زیادی هستند. یک فنجان شیر تنها ۳۰ درصد از نیاز روزانهی بدن به کلسیم را تأمین میکند، بنابراین شیر بهترین منبع کلسیم محسوب نمیشود. اما شیر تنها انتخاب ممکن برای تأمین کلسیم نیست؛ مادهای که برای استخوان ها، عضلات، قلب و اعصاب مفید است. یک فنجان آب پرتقال ۳۵ درصد از نیاز روزانهی بدن به کلسیم را تأمین میکند و میزان آن در یک فنجان شیر سویا ۴۵ درصد است.
۶- تصور اشتباه: همهی محصولات لبنی ویتامینها و مواد مغذی یکسانی دارند
شیر و ماست در مقایسه با پنیر و خامه از مواد مغذی بیشتری برخوردار هستند. پنیر از این نظر مابین شیر و خامه قرار میگیرد و مواد مغذی آن از خامه بیشتر است، اما ویتامین دی موجود در آن از شیر کمتر است. پنیر کماکان منبع خوبی برای کلسیم و پروتئین محسوب میشود، اما به دلیل آنکه با اضافه کردن چربی رقیق میشود، ویتامین دی یا منیزیم زیادی ندارد.