یک بررسی نشان داد کودکانی که دست‌کم یکبار در هفته ماهی می‌خورند نسبت به کودکانی که کمتر از این مقدار ماهی می‌خورند یا اصلاً ماهی نمی‌خورند، ضریب هوشی‌شان تقریباً ۵ نمره بیشتر است. کودکانی که ماهی می‌خوردند، خواب بهتری هم داشتند.
جیان‌ژونگ لئو، استادیار پرستاری در دانشکده پرستاری پنسیلوانیا در فیلادلفیا و سرپرست این پژوهش می‌گوید گرچه این بررسی در میان کودکان چینی انجام شده است، اما احتمالاً کودکان دیگر هم از خوردن ماهی سود خواهند برد.
او گفت: «ما نیاز به اصلاح رژیم غذایی آمریکایی برای بهبودی وضعیت کودکان هستیم. اگر والدین بخواهند کودکانشان سالم و دارای کارکرد بالایی باشند، باید هفته‌ای یکبار ماهی را روی میز غذایشان بگذارند. این تقاضای خیلی زیادی نیست.»
او افزود گرچه این بررسی نمی‌تواند ثابت کند که خوردن ماهی علت بالا رفتن بهره هوشی و خواب بهتر است، اما به نظر می‌رسد همراهی میان آن‌ها وجود داشته باشد.
ماهی منبع خوبی برای پروتئین بی‌چربی است و مقدار زیادی اسیدهای چرب اساسی امگا- ۳ دارد. این اسیدهای چربی با غلظت بالایی در مغز متمرکز هستند و نقش‌های مهمی در کارکرد عصب‌شناختی ما ایفا می‌کنند این اسیدهای چرب برای رشد مغز، چشم و رشد عصبی در جنین ضروری هستند
به گفته این پژوهشگران، مزایا از لحاظ افزایش بهره هوشی ممکن است با خواب بهتر در کودکان که احتمالاً ناشی از مصرف اسیدهای چرب امگا- ۳ در بسیاری از انواع ماهی است، مربوط باشد.
لئو و همکاران برای اینکه دریابند آیا خوردن ماهی اثرات مثبتی بر سلامت کودکان به جای می‌گذارد یا نه، عادات خورد و خوراک بیش از ۵۰۰ پسر و دختر ۹ تا ۱۱ ساله را در چین بررسی کردند. این کودکان پرسشنامه‌ای درباره تعداد موارد خورد ماهی در ماه پر کردند که گزینه‌های آن از هیچ تا دست‌کم یکبار در هفته متغیر بود.
این کودکان همچنین آزمون بهره هوشی نسخه چینی را که میزان مهارت‌های کلامی و غیرکلامی را می‌سنجند و «مقیاس هوش کودکان وکسلر تجدیدنظر شده» نام دارد، انجام دادند.
به‌علاوه از والدین این کودکان سؤالاتی درباره کیفیت خواب آن‌ها پرسیده شد، از جمله مدت خواب، شمار موارد بیدار شدن در شب و اینکه آیا در طول روز خواب‌آلود هستند یا نه.
این پژوهشگران عوامل دیگر مؤثر در این یافته‌ها، از جمله میزان تحصیلات، شغل و وضعیت اقتصادی والدین و شمار کودکان در خانه را هم در نظر گرفتند.
این گروه دریافتند که ضریب هوشی کودکانی که دست‌کم یکبار در هفته ماهی می‌خورند نسبت به آن‌هایی که ندرتاً ماهی می‌خورند یا ماهی نمی‌خورند، ۴.۸ نمره بیشتر است. ضریب هوشی کودکانی که وعده‌های غذایی‌شان به‌طور گاه‌گاهی حاوی ماهی بود، ۳ نمره بالاتر بود.
همچنین خوردن ماهی بیشتر با خواب بهتر در کودکان همراهی داشت. اما یک متخصص تغذیه آمریکا می‌گوید توصیه به خوردن ماهی باید اندکی احتیاط همراه باشد.
سامانتا هلر، متخصص ارشد تغذیه بالینی در مرکز پزشکی دانشگاه نیویورک که در این تحقیق شرکت نداشت، می‌گوید: «خوردن ماهی به‌خودی‌خود ناسالم نیست، اما مواردی وجود دارد که والدین پیش از تغذیه کودکانشان با ماهی برای باهوش‌تر کردن و بهتر کردن خوابشان باید در نظر بگیرند.»
او گفت که ماهی منبع خوبی برای پروتئین بی‌چربی است و مقدار زیادی اسیدهای چرب اساسی امگا- ۳ دارد. این اسیدهای چربی با غلظت بالایی در مغز متمرکز هستند و نقش‌های مهمی در کارکرد عصب‌شناختی ما ایفا می‌کنند این اسیدهای چرب برای رشد مغز، چشم و رشد عصبی در جنین ضروری هستند. به گفته هلر، این ترکیبات همچنین برای سلامت چشم، قلب و مغز در بزرگ‌سالان هم لازم و ممکن است التهاب عمومی را کاهش دهند.
هلر گفت: «نگرانی در مورد خوردن ماهی نه‌تنها زیست‌محیطی و مربوط به مسئله صید بیش از حد در دریاها است، بلکه به مقدار جیوه - یک سم عصبی- یافت شده در ماهی‌ها مرتبط است.»
سازمان غذا و داروی آمریکا برای کودکان ۴ تا ۷ ساله فقط یک تا دو وعده ۶۰ گرمی ماهی‌های کم جیوه در هفته، بری کودکان ۸ تا ۱۰ سال یک تا دو وعده ۸۰ گرمی ماهی کم جیوه در هفته و برای کودکان ۱۱ ساله و بالاتر یک تا دو عده ۱۱۵ گرمی ماهی کم جیوه توصیه می‌کند.
۵ ماهی و موجود دریایی در آمریکا که میزان جیوه کمی دارند، شامل میگو، کنسرو ماهی تن سبک‌وزن، ماهی آزاد یا سالمون، ماهی پالاک و گربه‌ماهی می‌شوند.
و اما تن ماهی
تن‌های ماهی سبک و رژیمی از بهترین انواع تن ماهی برای کودکان می‌باشند. به علاوه این که برخی از متخصصان تغذیه معتقدند که کنسرو ماهی سالمون نسبت به کنسرو تن ماهی منافع بیشتری برای سلامتی کودکان دارد
کنسرو ماهی در صورتی که استاندارد باشد مصرف آن منعی ندارد، البته در نظر داشته باشید که نباید به کودکان زیر یک سال تن ماهی داد و نکته‌ی دیگر این که ویتامین‌ها و مواد مغذی ماهی‌های تازه بسیار بیشتر از کنسرو ماهی است. در مورد روغن موجود در کنسرو ماهی‌ها هم باید گفت که این چربی‌ها اضافه بوده بنابراین مصرف آن توصیه نمی‌شود.
آنچه مسلم است ماهی رودخانه‌ای و دریایی بسیار مفیدتر از ماهی کنسرو شده بوده اما در مقایسه با غذاهای آماده و فست‌فودها مصرف کنسرو ماهی سالم و استاندارد اولویت دارد.
خوب است بدانیم کنسروهای ماهی در شرایط عادی حاوی نگهدارنده و افزودنی‌های خاص نیست، البته گاهی با توجه به ذائقه مردم برخی از افزودنی‌های مجاز همچون سبزی‌ها و ادویه‌های مجاز به آن اضافه شده که در همه این موارد جهت حفظ سلامتی باید توجه کرد که کنسرو را قبل از مصرف 20 دقیقه به طور کامل بجوشانیم.
امروزه بسیاری از والدین ممکن است ترجیح دهند که به جای تهیه و طبخ ماهی برای کودکان خود برای آن‌ها ساندویچ‌هایی با انواع تن‌های ماهی تهیه نمایند. در این زمینه برخی از مطالعات علمی نشان دادند که مصرف یکبار در هفته تن‌های ماهی در کودکان می‌تواند با بهبود یادگیری‌ها و ارتقای وضعیت ذهنی آن‌ها در ارتباط باشد؛ اما برخی از متخصصان سلامت هم در مورد ایمن بودن مصرف زیاد تن ماهی توسط کودکان نگران هستند.
چرا باید در مصرف تن ماهی احتیاط کرد؟
برخی متخصصان سلامت در کانادا معتقدند که انواع ماهی‌های تن قابلیت بالایی در جذب جیوه موجود در آب‌های آزاد دارند و بنابراین مصرف زیاد تن‌های ماهی در کودکان می‌تواند با بروز مسمومیت‌های ناشی از فلزات سنگین در ارتباط باشد.
نکته مهم در این زمینه آن است که مصرف تن ماهی در کودکان کم سن و سال‌تر باید با دقت بیشتری صورت گیرد.
بهترین نوع تن ماهی برای کودکان
تن‌های ماهی سبک و رژیمی از بهترین انواع تن ماهی برای کودکان می‌باشند. به علاوه این که برخی از متخصصان تغذیه معتقدند که کنسرو ماهی سالمون نسبت به کنسرو تن ماهی منافع بیشتری برای سلامتی کودکان دارد.
توصیه به والدین
در هر حال بهترین توصیه آن است که کودکان به جای مصرف تن ماهی، به مصرف منظم ماهی در هفته عادت نمایند تا به این صورت یک عادت خوب غذایی در رژیم غذایی آن‌ها ایجاد شود.
