کاهو طبق مدارکی که بدست آمده از شش قرن قبل از میلاد در ایران مصرف می شده است و یک قرن قبل از میلاد به روم راه یافته و غذای مهمی برای رومیان بوده است .کریستف کلمب تخم کاهو را به دنیای جدید برد بطوریکه از اوائل قرن پانزدهم میلادی کاهو در هائیتی و باهاما کشت می شده است . کاهو گیاهی است یکساله که دارای برگهای پهن و دراز و سبز روش می باشد و با طعم کمی شیرین .
کاهو از سبزی های بسیار مفیدی است که علاوه بر خواص درمانی، مصرف غذایی نیز دارد و در میان سبزی ها، تاریخی کهن دارد. کاهو یکی از قدیمی ترین سبزیجات دنیا است که منشاء آن در هندوستان و آسیای مرکزی می باشد .
کاهو طبق مدارکی که بدست آمده از شش قرن قبل از میلاد در ایران مصرف می شده است و یک قرن قبل از میلاد به روم راه یافته و غذای مهمی برای رومیان بوده است. کاهو گیاهی است یک ساله که دارای برگ های پهن و دراز و سبز ، با طعم کمی شیرین می باشد.
انواع مختلف کاهو که در حال حاضر در آمریکا کشت می شود حدود ۱۶ نوع می باشد که در تمام طول سال وجود دارد. روی هم رفته دو دسته کاهو وجود دارد:
۱- کاهوی پرورشی و اهلی که در سالاد استفاده می شود که کاهوی گرد HEAD LETTUCE و کاهوی ایرانی ROMAINE LETTUCE از انواع مهم آن است. کاهوی ایرانی از نظر مواد غذایی از کاهوی گرد بهتر است. کاهوی گرد ارزش غذایی چندانی ندارد، زیرا دارای مقدر زیادی الیاف است که تولید گاز و نفخ در معده می کند .
۲- کاهوی وحشی
ارزش غذایی
کاهو سرشار از بتاکاروتن، اسیدفولیک، ویتامین C، مقدار کمی ویتامین‌های B1، B2، B3 و B5، ویتامین E، کلسیم، منیزیم، فسفر، پتاسیم، سدیم، آهن، مس و روی است.
خواص درمانی
- کاهو یک مسکن و آرام‌بخش طبیعی است و به‌خاطر اینکه دارای مقدار کمی از ماده شیمیایی لاکتوسین است، مصرف زیاد آن سبب رخوت و سستی می‌شود.
- کاهو برخلاف انتظار از جمله سبزیجاتی است که معده را تقویت می‌کند؛ در ضمن ادرارآور بوده و یبوست را نیز از بین می‌برد.
- کاهو دارای آهن فراوان است و به عمل خون‌سازی بدن کمک می‌کند.
- به بانوان شیرده توصیه می‌شود که کاهو بخورند چون شیر را زیاد می‌کند.
- کاهو برای درمان سیاه‌سرفه، رماتیسم، برونشیت، تشنج، تپش قلب، یرقان، انسداد مجاری طحال و کبد مفید بوده و همچنین تصفیه‌کننده خون است.
- برای رفع سرفه و درد سینه کاهو را بپزید و بخورید.
- اگر شب‌ها از مشکل بی‌خوابی رنج می‌برید، پیش از خواب کاهو بخورید.
- کاهو به اشخاص مبتلا به نفریت و بیماران عصبی و کبدی توصیه شده است.
- اثر ضدتب، ضد روماتیسم و ضد خونریزی نیز دارد.
- گذشته از خواص فوق کاهو به سبب داشتن ماده‌ای به نام لاکتوکاریوم Lactocarium خواب آور است.
- در درمان برونشیت‌های سخت، سیاه سرفه، تحریکات عصبی و رفع روماتیسم نیز موثر است.
- کاهو به علت داشتن مقادیر زیاد سلولز، تخلیه امعاء را آسان می‌کند
- برای مبتلایان به یرقان، انسداد مجاری کیسه صفرا و اشخاصی که کلسترول خونشان زیاد است و استعداد چاق شدن دارند بسیار مفید است.
- خاصیت خنک کننده دارد
- برای آفتاب سوخنگی مفید بوده، قرمزی ناشی از آن را در سطح پوست کاهش می دهد.
- کاهو اشتها را تحریک می کند
- توان جنسی را بالا می برد و نازایی را درمان می کند. مصریان قدیم به کاهو «گیاه بارور» می گفتند.
- از عصاره کاهو برای محافظت و مرطوب کنندگی پوست در برابر حرارت خورشید و باد، در لوازم آرایشی استفاده می شود.
- تسکین دهنده دردهای قاعدگی و خونقاعدگی را زیاد می‌کند، بنابراین در این صورت در دوران ماهانه از خوردن کاهو خودداری کنید.
- کاهو درمانگر خارش دهانه رحم و از ترشحات بیرنگ جلوگیری می‌کند.
- کاهو از ریزش مو جلوگیری و مانع سفید شدن آن می‌شود.
- برای تقویت ریشه مو آب کاهو + آب هویج + آب یونجه مخلوط کرده میل شود.
- خوردن زیاد کاهو باعث فراموشی می‌شود.
- برای روییدن موی جای زخمها کاهو را کوبیده به صورت ضماد در آن محل بگذارید.
- کاهو زخم های مجاری ادرار و مثانه را درمان می کند.
خواص کاهو سکنجبین :
سکنجبین در واقع سرکه و انگبین و مخلوطی است از سرکه و عسل که به میزان و مقدار معین در هم می آمیختند و از مخلوط آن شربتی خوش گوار و معطر وفرح بخش به وجود می آوردند. در برخی نقاط که عسل یافت نمی شد یا می خواستند شربتی ارزان قیمت فراهم کنند سکنجبین را از مخلوط سرکه و شکر تهیه می کردند ولی همچنان آن را سکنجبین می نامیدند. و امروز که عسل گران یا کمیاب تر از گذشته شده به طور کلی این شربت را با شکر تهیه می کنند.
هر غذایی در طب سنتی دارای یک یا چند مصلح است؛ منظور از مصلح یعنی نوعی مادۀ غذایی یا گیاهی دارویی که مصرف آن به همراه غذای مورد نظر ، در اصلاح و تعدیل عوارض جانبی احتمالی آن غذا و جذب غذا و اثر گذاری غذا را در بدن و ارگانهای مربوطه مضاعف خواهد کرد . در تغذیه سنتی ایرانیان مصرف مصلحات به طور کامل مراعات می شده است و تقریباً غذایی و میوه های یافت نمی شود که بدون مصلحات مصرف شود . سکنجبین نیز از ان جمله است.
اگر کاهو را با سکنجبین یا سرکه بخورند، اشتها آور است.
مضرات:
اگر در خوردن کاهو افراط نکنید، این سبزی به هیچ وجه مضر نیست.
زیاده روی در خوردن کاهو باعث کم شدن قدرت جنسی ، فراموشی و کم شدن حافظه ، ضعف دید چشم و نفخ شکم می شود. برای برطرف کردن این عوارض می توان کاهو را با نعناع ، کرفس و زیره میل کرد .
