برف روزهای گذشته شهردار و همچنین وزیر راه و شهرسازی را در برابر یک آزمون عملی قرار داد و ضعف عملکرد دو مجموعه فوق آنقدر به چشم مردم آمد که دیگر استراتژی حمله به شهردار و دولت قبل برای فرافکنی و شانه خالی کردن از زیر مسئولیت جواب نمیدهد به طوری که فارغ از اینکه نجفی و آخوندی چه گرایش سیاسی دارند آنها را مورد نقد قرار دادند.
به رغم هشدارهای یک هفته گذشته سازمان هواشناسی مبنی بر بارش برف و کاهش دما در بسیاری از نقاط کشور و همچنین پایتخت، اما طی روزهای جمعه و شنبه بارش نه چندان سنگین برف موجب فلج شدن حمل و نقل در پایتخت و محاصره آن برای اولین بار در سهدهه گذشته شد، آن هم تهرانی که قرار است نقطه ثقل پدافند غیرعامل و مدیریت بحران در کشور باشد.
وزارت راه به هواشناسی خودش بیتوجه است
از بعد از ظهر روز هفتم بهمنماه بارش برف در پایتخت شدت گرفت و همزمان با شدت گرفتن بارش برف، در بیتوجهی مسئولان وزارت راه و شهرسازی و در رأس هرم مدیریتی این وزارتخانه عباس آخوندی، مشکلات انواع مدلهای حمل و نقلی ما هم شدت گرفت تا جایی که صدای همه مسافران انواع حمل و نقل اعم از جادهای، ریلی، هوایی و... را درآورد، البته انتقادهای فراوانی هم متوجه محمد علی نجفی شهردار تهران شد به طوری که در فضای مجازی گفته شد شهردار در کنار توجهش به جشن تولدش وظایف خود در قبال پایتخت و مردم را مورد توجه قرار میداد.
بسیاری از مردم این نقد را به شهردار داشتند که چرا شهرداری درختها را هرس نکرده یا فکری برای بازگشایی خیابانها نکرده است، در عین حال حمل و نقل در درون شهر نیز با مشکلات زیادی روبه رو بود و بسیاری از مسافران از کمبود شدید وسایل نقلیه غافلگیر شدند، در این میان شکسته شدن درختها نیز صدمات زیادی به وسایط نقلیه پارک شده کنار خیابانها زد.
قفلشدن انواع حملونقل و گرفتارشدن مردم
برای اولین بار در ۵۰ سال گذشته پایتخت در شرایطی قرار گرفت که عملاً همه انواع حمل و نقل عمده از طریق جاده، ریل و هوایی برای ورود و خروج به آن از کار افتاد و شهر در محاصره قرار گرفت. در این میان خبرگزاری فارس در رابطه با ضعفهای وزارت راه و شهرسازی و سازمان راهداری در مدیریت حمل و نقل در بارش برف نه چندان سنگین روزهای اخیر نوشت: بسیاری از مسافران در جادههای کشور ماندند، بسیاری از آزادراهها و جادهها مسدود شد و مهمتر از همه بسیاری از آزادراههای ورودی و خروجی تهران با افزایش بارش برف و کولاک مسدود شد.
انسداد آزادراههایی نظیر تهران- کرج و تهران- قم به عنوان اصلیترین و پرترددترین شریانهای جادههای کشور با بارش یک برف، میتواند برای مدیریت بحران کشور بسیار نگرانکننده باشد.
به هر حال از روزهای قبل خبر وقوع چنین بارشی داده شده بود و جای تعجب بسیار داشت که چرا سازمان راهداری و حمل و نقل جادهای کشور فکری برای عدم انسداد این مسیرها نداشت، همین کمکاری موجب شد راههای اصلی ورودی تهران مسدود شود و مسافران بسیاری شب تا صبح در برف و کولاک در خودروهای خود در آزادراه تهران- کرج محصور شوند.
محورها از دو طرف مسدود شده بود و هیچ امکان بازگشایی مسیر و نجات مسافران از برف و کولاک در ساعات اولیه وقوع برف وجود نداشت، تجهیزات راهداری هم به موقع مستقر نشده بودند، ضمن آنکه نمکپاشی چندانی انجام نشده بود و همه اینها بدان معناست که مدیران ما هنوز با موضوع «زمان طلایی» در بحران و حوادث آشنا نیستند. در این شرایط عباس آخوندی به عنوان وزیر راه و شهرسازی کشور عکسالعمل چندانی از خود نشان نداد.
با این روند قطعاً به نظر میرسد در بروز شرایط بحرانی بزرگتر این نوع مدیریتها کارساز نخواهد بود و به فاجعه میانجامد.
از سوی دیگر بارش برف موجب تعطیلی دو فرودگاه بزرگ و بینالمللی کشور شد، مسافران داخلی و خارجی سرگردان شدند و هیچ پیشبینیای از وقوع این اتفاق و مدیریت آن در بین دستاندرکاران صنعت حمل و نقل هوایی کشور حس نشد، همچنین با بارش برف و کاهش دید افقی، سرعت سیر قطارها کاهش یافت و مسافران قطارها ساعتها پشت ترافیک ورودی ایستگاه راهآهن تهران ماندند، البته به دلیل انسداد آزادراه تهران- قم، قطار فوقالعاده این مسیر توسط راهآهن راهاندازی شد اما این قطار فوقالعاده هم سوء مدیریت در آزادراه تهران- قم را رفع نکرد.
قطعاً بیتوجهی به مسائلی نظیر پدافند غیرعامل در بحران، عدم توجه به مدیریت صحیح و سریع بحران، بیتوجهی به زمان طلایی مدیریت بحراو بیتفاوتی نسبت به برخی مسائل امنیتی، همه و همه موجب شده است که سیستمی بزرگ نظیر سیستم حمل و نقل کشور در کوچکترین مشکلات نظیر شرایط جوی نامناسب آسیبپذیر باشد و این فقط به دلیل نبود مدیریت صحیح است.
برف روبها برنامه داشتند شهرداری و راهداری خیر
در حالی که بارش برف نه چندان سنگین مسئولان دولتی و شهرداری را غافلگیر کرد اما بررسی آگهیهای برف روبی دستی نشان میدهد که برف روبان بیشتر از مسئولان هشدار سازمان هواشناسی را جدی گرفتند زیرا آگهیهای برفروبی مربوط به هفت روز گذشته است، دقیقاً زمانی که هواشناسی در رابطه با برودت هوا اطلاعرسانی کرده است.
برف تهران بازار کسب و کار قدیمی برفروبی را داغ کرد، آن هم نه برفروبهایی که در خیابان داد میزنند بلکه آنهایی که برای خدمت خود آگهی آنلاین دادهاند و سفارش میگیرند.
فقط در یکی از این اپلیکیشنها نزدیک به ۱۹۰ آگهی برفروبی ثبت شده که قدیمیترین آنها مربوط به هفت روز پیش است، وقتی که با او تماس میگیریم میگوید که مدام اپلیکیشن هواشناسی گوشیاش را چک میکرده و از هفته قبل میدانسته تهران برفی است و برای آن برنامه داشته است.
صاحب یکی دیگر از آگهیها میگوید، نرخ این خدمات در تهران حداقل متری هزار تومان است و برای پاکسازی کامل کار ما ۲۰۰ هزار تومان میگیرد. او میگوید، اگر درخت شکسته در جلوی در هم داشته باشید کنار میزند و جلوی در پارکینگ را هم تمیز میکند.
به هر حال تهران به عنوان پایتخت و مرکزیت کشور، مرکز اخذ بسیاری از تصمیمات حیاتی است که متأسفانه همانگونه که مشاهده شد با بارش یک بار برف، دچار بحران بزرگ حملونقلی، بستهشدن فرودگاهها، انسداد آزادراهها و شریانهایی ورودی و ترافیک خطوط ریلی میشود و قطعاً با چنین مدیریتهای غیرعملیاتی و نظریهپردازی صرف، امکان مدیریت بحرانهای بزرگ در این حوزه وجود ندارد و ضرورت دارد تا دیر نشده است، چارهای جدی در این باره اندیشیده شود.