میزان شیوع زانو درد طی 20 سال گذشته افزایش داشته و همان طور که می دانیم اجزای زیادی در مفصل زانو وجود دارند که صدمه به آنها می تواند منجر به زانو درد شود، از جمله مینیسک ها! آنچه به عنوان مینیسک های زانو نام برده می شود شامل دو بافت نرم و روغنی مانند و به شکل هلال یا نیم دایره در داخل مفصل است که پارگی آن یکی از شایع ترین آسیب های بافت نرم زانوست.
کامران آزما متخصص طب فیزیکی و توانبخشی بیان کرد: مینیسک های زانو کارکردهای بیومکانیکی مهمی در جهت حفظ و سلامت زانو ایفا می کنند. ازجمله اینکه نقش یک بالشتک را دارند که با جذب بیش از 50 درصد نیروهای وارده به زانو و افزایش سطح تماس استخوانی، از صدمه رسیدن به غضروف مفصلی و در نتیجه ارتروز پیشگیری می کنند .
وی در ادامه افزود: مینیسک ها همچنین باعث ثبات و پایداری زانو ها در حین خم و راست شدن و حرکات چرخشی می شوند. علاوه بر آن نقش انتقال وزن از ران به ساق و انتقال پیام های حس عمقی به مراکز عصبی بالا و مغز را نیز بر عهده دارند .
آزما با اشاره به اینکه پارگی مینیسک یافته غیر شایعی نیست، گفت: میزان وقوع این آسیب از آنچه که قبلا فکر می شد بیشتر است و احتمال آسیب و پارگی منسیک در مردان فعال بیشتر از زنان است و افزایش سن شانس آسیب مینیسک را بالاتر می برد. در حدود 75 درصد از بافت مینیسک از طریق مایع «سینوویال» تغذیه و 25 درصد خارجی آن از طریق عروقی است که در کناره خارجی آن است، با افزایش سن خون رسانی به مینیسک ها کاهش می یابد و در صورت آسیب سرعت و میزان ترمیم آن کمتر از گذشته می شود.
رئیس مرکز تحقیقات بیومکانیک بالینی و ارگونومی دانشگاه علوم پزشکی خاطرنشان کرد: علایم پارگی و آسیب به مینیسک های زانو بستگی به فاکتور های مختلف ازجمله به وسعت و محل آسیب دارد و می تواند مجزا و یا در ترکیب با سایر بافت ها و رباط های رخ دهد. در نظر بگیرید که جوانی در حین چرخش شدید و کشیدگی زانو صدایی شبیه بشکن یا ترکیدگی چیزی را در زانوی خود احساس و بدنبال آن درد و سپس تورمی که طی ساعات و روزهای آینده به تدریج افزایش یافته، این نشانه ها می تواند از علائم پارگی مینیسک باشد .
وی متذکر شد: در موارد خفیف درد و تورم به مرور کاهش پیدا می کند ولی با هر فعالیتی بخصوص خم کردن زانو، درد و تورم باز میگردد. از علامت شایع دیگر قفل کردن زانوست به این معنی که بیمار از این موضوع شاکی‌ست که هنگام راست کردن زانو درهنگام حرکت از حالت نشسته به ایستاده در حدود زاویه 20 تا 45 درجه مفصل گیر کرده و با شنیدن مختصر صدا باز می شود. احساس خالی کردن زانو حین راه رفتن از دیگرعلایم پارگی مینیسک است.
این متخصص گفت: تظاهرات و نشانه های آسیب و پارگی مینیسک در نوجوانان و بزرگسالان با هم متفاوت است همچنان که علت و نوع پارگی هم می تواند متفاوت باشد .
در نوجوانان و جوانان و عمدتا در افراد زیر 40 سال، پارگی مینیسک ها بیشتر ناشی از ضربه و یا چرخش روی زانوی نسبتا خمیده مثلا در حین بازی فوتبال رخ می دهد و زمان وقوع آن به خوبی مشخص است در صورتی که در بزرگسالی و بالای 55 سالگی این آسیب ها معمولا فرسایشی است و فرد ممکن است به خوبی بیاد نداشته باشد که کی و کجا این اتفاق رخ داده است و ممکن است شاهد تورم واضحی نباشید.
آزما در پاسخ به این پرسش که آیا پارگی مینیسک نیاز به جراحی دارد یا خیر، گفت: در واقع یکی از فاکتورهای تعیین کننده که در این موضوع، میزان و طریقه پارگی مینیسک ها و وجود یا عدم وجود ثبات و ناپایداری در زانو بدنبال این آسیب هاست و در جراحی هم بر اساس معیارهایی ارتوپد تصمیم به ترمیم یا برداشتن آن می کند. بعنوان مثال خط اول درمان در پارگی های فرسایشی مینیسک در افراد مسن تر بصورت غیر جراحی و بر اساس یک برنامه فیزیوتراپی ساختارمند هست در صورتی که در یک جوان فعال با پارگی عرضی مینیسک بهترین حالت جراحی ترمیمی است. در هر صورت استراحت، سرما درمانی، بانداژ فشاری و بالا نگه داشتن زانو در دو تا سه روز اول در کاهش درد و تورم توصیه می شود. مراقبت و انجام توانبخشی بدنبال جراحی مینیسک هم در میزان بهبودی و برگشت به کار تاثیر بسزایی دارد.
