خسارات سیلاب بهعنوان یکی از مهمترین بلایای طبیعی در کشور در دهههای اخیر روند افزایشی داشته است، اقدامات انجام شده در سالهای گذشته، اغلب با رویکردهای سختافزاری و بر کاهش شدت سیلاب و آسیبپذیری زیرساختها متمرکز بوده است لذا نیاز امروز کشور، توجه بیشتر به موضوع «کاهش در معرض سیلاب قرار گرفتن انسانها و داراییها» است.
با توجه به مباحث مطرح شده و تبادل تجربیات انجامشده توسط دستگاههای مختلف در پنجمین کنفرانس جامع مدیریت و مهندسی سیلاب، بیانیه پایانی این کنفرانس به شرح زیر ارائه میشود:
1. ریسک سیلاب به دلیل شهرنشینی، رشد اقتصادی، رشد جمعیت، مهاجرت و تغییرات اقلیمی افزایش یافته است و تاثیرات سیلاب از دامنه محلی به ملّی و حتی در برخی موارد بینالمللی افزایش یافته است.
2. افزایش میزان عدم قطعیت درباره شرایط آب و هوایی، بر تصمیمگیری در مورد مدیریت ریسک سیل تاثیر زیادی گذاشته است لذا تمام اقدامات باید برای مقابله با سیلابهای با احتمال وقوع کم و شدت بالا در نظر گرفته شود.
3. ریسک سیلاب را نمیتوان به صفر رساند اما یک واکنش هماهنگ در سطح دستگاههای ذیمدخل میتواند بهطور چشمگیری تاثیرات مخرب سیلاب را کاهش دهد.
4. آمادهسازی مردم و مقامات محلی و کشوری، برای کاهش اثرات مخرب سیلاب بسیار ضروری است؛ موضوعآمادهسازی شامل مواردی چون "آگاهیبخشی به مردم درباره سیلاب"، "توسعه سامانههای پیش هشدار سیلاب محلی"، "تولید مدلهای پیشبینی کوتاهمدت هواشناسی با دقت و تفکیک مکانی مناسب"، "تعیین تکلیف وضعیت حریم و بستر رودخانههای کشور با اولویت مناطق سیلخیز"، "تهیه نقشه پهنههای با ریسک بالای سیلاب و اطلسهای آسیبپذیری"، "تهیه فهرست مناطق امن در زمان سیلاب"، "توسعه بیمه سیلاب" و "ارتقاء مدیریت بحران در زمان وقوع سیلاب" است.
5. با توجه به ضرورت ارتقاء مشارکت و مسئولیتهای مردم در مدیریت سیلاب، انتظار میرود علوم انسانی بهصورت گستردهتری در اقدامات مربوط به مدیریت سیلاب مورد استفاده قرار گیرد ضمناً انجام سرمایهگذاریهای لازم مانند: حمایت از انجام پژوهشهای کاربردی، توسعه نرمافزار و سختافزارهای تخصصی و تربیت نیروهای کارشناسی برای بهبود مدیریت ریسک سیلاب ضروری است.
6. هزینههای مدیریت موفق سیلاب در اغلب موارد بسیار کمتر از هزینه جبران خسارات اقتصادی، اجتماعی و زیستمحیطی بجای مانده از آن است این موضوع بایستی در تدوین بودجه برای مدیریت سیلاب توسط دولتمردان مورد توجه جدی قرار گیرد.
7. علیرغم منحصربهفرد بودن ویژگیهای سیلاب در هر منطقه، اشتراکگذاری تجربیات موفق و ناموفق مدیریت سیلاب در مناطق مختلف کشور، یکی از راهبردهای اصلی ارتقاء مدیریت سیلاب در کشور است.
8. مطابق قوانین بالادستی کشور، ضروری است همه دستگاههای مرتبط با موضوع سیلاب، نسبت به ارائه پیشنهادات خود برای وظایف بخشی و مرتبط با سیلاب به سازمان مدیریت بحران کشور اقدام نمایند و سازمان مذکور نسبت به ارزیابی و تایید هر مورد و تلفیق آن با مشارکت ایشان اقدام و آن را ابلاغ نماید نظارت درست بر انجام وظایف هر یک از دستگاهها باید بهطور جامع پیگیری شود.