از قدیمالایام تاکنون کم نبودهاند کسانی که با علم طب سروکار داشتهاند و برای درمان بیماریها به طبیعت رجوع کردهاند. طبیعت خود با دارا بودن انواع گیاهان دارویی میتواند بسیاری از بیماریها را، بدون استفاده از داروهای شیمیایی، درمان کند. یکی از این گیاهان دارویی که از خواصی بسیار بهرهمند است کاسنی میباشد.
کاسنی یک گیاه چند ساله از خانوادهی قاصدک بوده و از آنجا که از گلهای آبی برخوردار است به آن قاصدک آبی نیز گفته میشود.
با وجود آن که تمامی قسمتهای کاسنی خاصیت دارویی دارند، اما ریشهی آن از همه پر خاصیتتر و محبوبتر است. ریشهی کاسنی، در واقع، منبعی غنی از اینولین است. اینولین به مانندِ نشاسته بوده و نوعی پلی ساکارید میباشد.
خواص کاسنی
۱- قادر به کشتن کرمهاست:
عموماً اعتقاد رایج این است که کاسنی برای انگلهای داخلی میتواند همچون یک سَم عمل کند. در حقیقت، گیاه کاسنی، بالاخص ریشهی آن، از برخی روغنهای خاص برخوردار است که قابلیت کشتن کرمها و انگلها را دارا میباشند.
۲- استرس را از بین میبرد:
اگر جزو کسانی هستید که قهوه نوشیدنی مورد علاقهشان است، احتمالاً میدانید که قهوه میتواند سبب افزایش استرس شود. برخی مطالعات نشان از آن دارند که مصرف کافئین، خصوصاً مصرف کافیئن در دفعات بالا، میتواند افزایش ترشح کورتیزول را در پی داشته باشد. کورتیزول موجب استرس میشود، سطح قند خون را افزایش میدهد، سبب ضعف سیستم ایمنی بدن میشود و حتی ممکن است پوکی استخوان را نیز به همراه داشته باشد. اما به سبب آن که کاسنی فاقد کافئین است، میتوانید از آن به عنوان جایگزینی برای قهوه استفاده کرده و یا از آن به مثابه یک افزودنی برای قهوه جهت کاهش و حفظ سطح کورتیزول بهره ببرید.
۳- موجب حفظ سلامت کبد میشود:
مطالعات نشان میدهند که کاسنی منبعی غنی از آنتی اکسیدانها بوده و قادر به از بین بردن رادیکالهای آزاد است. این قابلیت کاسنی، که میتواند موجب ریشهکن کردن رادیکالهای آزاد شود، نتیجتاً حفظ سلامت کبد را در پی خواهد داشت.
افزون بر این، برخی آزمایشات بر روی حیوانات نشان از تأثیرات مثبت کاسنی بر روی استرس اکسیداتیو و آسیبهای کبدی دارند.
۴- ضد دیابت است:
کاسنی میتواند موجب کنترل قند خون شود. نتیجهی یک مطالعه که به بررسی اثرات عصارهی ریشهی کاسنی بر سطح گلوکز خون و متابولیسم چربی در بین ۵۰ بزرگسال پرداخت نشان از آن داشت که عصارهی ریشهی کاسنی میتواند سطح آدیپونکتین، نوعی پروتئین که موجب تنظیم سطح گلوکز خون و تجزیهی اسیدهای چرب میشود، را افزایش داده و اینگونه بر سطح قند خون نیز تأثیرگذار باشد.
۵- با التهاب مبارزه میکند:
کاسنی سرشار از پلی فنول است. پلی فنولها میتوانند در بهبود التهابهای بدن نقشی مثبت داشته باشند. مطالعات نشان از آن دارند که کسانی که یک هفته از قهوهی کاسنی بدون کافئین استفاده کردهاند شاهد بهبودی قابل توجهی در التهابهای خود بودهاند. گفتنی است که کاهش سطح التهابهای بدن میتواند تا حد زیادی موجب کمک به رفع بیماریها و حفظ سلامت بدن شود.
۶- استخوانها را قوی میسازد:
پژوهشهای متعددی بر این امر صحه گذاشتهاند که کاسنی، به سبب خواص ضد التهابیاش، میتواند به کاهش علائم آرتریت، خصوصاً استئوآرتریت، کمک کند. افزون بر این برخی آزمایشها بر روی موش صحرایی نشان از آن دارند که کاسنی موجب افزایش جذب کلسیم شده و همچنین افزایش سطح تراکم معدنی استخوانها را سبب میگردد.
علاوه بر این موارد، نتایج مطالعات انجام شده بر روی موش صحرایی حاکی از آن هستند که کاسنی، یا به عبارت دقیقتر عصارهی ریشهی کاسنی، میتواند مانع از تولید برخی سیتوکینها و همچنین آنزیمهایی که در ایجاد التهاب نقش دارند شود.
۷- گیاهی عالی برای سلامت روده است:
یکی از مواد مهم که در کاسنی وجود دارد، اینولین غنی از الیگوساکارید است که نوعی پریبیوتیک میباشد. پریبیوتیکها به رشد پروبیوتیکها کمک کرده و نتیجتاً افزایش جذب کلسیم را سبب میشوند. افزون بر این، اینولین موجب افزایش بیفدوباکتریوم شده و اینگونه میتواند با کاهش تعداد باکتریهای بیماریزا در روده باعث سلامت روده شود.
۸- یبوست را از بین میبرد:
اینولین موجود در کاسنی، افزون بر آن چه که گفته شد، میتواند موجب رفع یبوست شود، مخصوصا در سالمندان. همچنین برخی مطالعات نشان از آن دارند که مصرف روزانهی کاسنی کاهش مشکلات گوارشیرا در پی دارد.
۹- ضد باکتری و ضد قارچ است:
افزون بر خواصی که در بالا ذکر شد، کاسنی یک مادهی ضد باکتری و ضد قارچ نیز هست. گفتنی است که، آن چنان که از نتایج برخی مطالعات بر میآید، کاسنی باکتریواستاتیک است یعنی قادر به جلوگیری از رشد باکتریها میباشد.