کمبود ویتامین B3 در بدن سبب چه مشکلاتی می شود؟

ویتامین B3 یا نیاسین برای اولین بار توسط پژوهشگرانی که بروی بیماری پلاگر و رابطه آن با تغذیه تحقیق می کردند کشف شد. محققان پزشکی آن زمان دریافتند که بیماری پلاگر در بین مردمی که بخش اصلی رژیم غذایی آن ها ذرت بوده شایع است و توانستند این بیماری را با تجویز مشتقی از ویتامین B3(نیاسین) به نام اسید نیکوتینیک درمان کنند.

نقش و عملکرد نیاسین در بدن انسان:

ویتامین B3 با کمک سایر ویتامین های گروه ب برای متابولیزم پروتئین ها، چربی ها، کربوهیدرات ها و تبدیل آن ها به انرژی بدن را یاری می کنند. نیاسین این نقش را با فعال کردن دو آنزیم به نام های NAD و NADPH انجام می دهد. از آنزیم NAD برای تجزیه قند و اکسیداسیون اسیدهای چرب و تبدیل آن ها به انرژی در بدن استفاده می شود.

آنزیم NADPH نیز نقش مهمی در متابولیزم فولات(فرمی از اسید فولیک)، تولید کلسترول و هورمون های استروئیدی که وظیفه مهمی در تولید انرژی دارند ایفا می کند. بدن به نیاسین برای فعالیت ذهن و حافظه، تولید آنزیم های گوارشی، هضم و جذب مواد غذایی، حفظ سلامت پوست نیاز دارد.

ویتامین B3 به بدن در دفع مواد سمی و شیمیایی نیز کمک می کند و همچنین در تولید هورمون های جنسی که توسط غدد فوق کلیوی ترشح می شوند نقش مهمی ایفا می نماید.

بر خلاف سایر ویتامین های گروه ب بدن انسان قادر به ساختن ویتامین B3 می باشد و این کار را با تبدیل اسید آمینه تریپتوفان به نیاسین با کمک ویتامین B6 انجام می دهد.

نیاسین و رابطه آن با کلسترول: ویتامین B3 سبب کاهش میزان کلسترول بد(LDL) و افزایش کلسترول خوب(HDL) و بهبود خون رسانی به قلب می گردد، بسیاری از پزشکان برای کاهش میزان کلسترول در بیماران از مکمل های غذایی نیاسین به جای داروهای شیمیایی استفاده می کنند.

• ویتامین B3 برای تسریع گردش خون و پایین آوردن کلسترول مفید است.

• یکی از وظایف مهم دیگر ویتامین B3 تولید انرژی و کمک به سلول‎ها در تنفس و جذب اکسیژن است.

• ویتامین B3 بازکننده رگهای خونی است.

• ویتامین B3 کمک کننده سوخت و ساز کربوهیدارت‎ها، چربی‎ها و پروتئین‎ها می‎باشد.

• ویتامین B3 از پیری زودرس جلوگیری می‎کند.

• ویتامین B3 برطرف کننده ضعف و بی‎حالی و سرگیجه می‎باشد.

• کمبود ویتامین B3  باعث ایجاد پلاگر و ناراحتی‎های عصبی و گوارشی می‎شود.

• ویتامین B3 برطرف کننده اختلالات گوش و ورم لثه و معده می‎باشد.

• ویتامین B۳ حافظه را تقویت می‎کند.

– ویتامین B۳ از اسهال و خونریزی جلوگیری از استفراغ جلوگیری می‎کند از پیشرفت جوش‎های اکنه و اگزما و مسمومیت جلوگیری می‎کند.

علائم کمبود ویتامین B3

کمبود شدید و مزمن ویتامین B3 منجر به بیماری پلاگر می شود که البته امروزه با توجه به نوع تغذیه مردم به ندرت شاهد آن هستیم مگر در مناطقی مانند آفریقا و کشورهای بسیار فقیر که تغذیه مردم زیر استاندارد جهانی است، در بیماری پلاگر عضلات بدن ضعیف و به شدت تحلیل می روند، پوست تخریب و مشکلات گوارش و عصبی جدی بروز می کنند و اگر درمان درستی صورت نگیرد می تواند سبب مرگ گردد.

علائم اولیه و مشکلات مرتبط با کمبود نیاسین در بدن عبارتند از:

• مشکلات متابولیکی: ضعف عضلات، کاهش انرژی بدن، از دست دادن وزن، عدم تحمل سرما، افزایش کلسترول بد

• مشکلات سیستم اعصاب مرکزی: بی قراری، سرگیجه، سر درد و افسردگی

• مشکلات دستگاه گوارش: بی اشتهایی، سو هاضمه، سوزش دهان گلو و مری، درد در شکم، تهوع و اسهال

• مشکلات پوستی: التهاب و خارش پوست، اگزما و خشکی بیش از حد پوست

منابع غذایی نیاسین(ویتامین B3):

بدن شما ویتامین ب-۳ را از پروتئین به دست می آورد بنابراین اگر در رژیم غذایی پروتئین کافی وجود داشته باشد، ویتامین “ب-۳” کافی به بدن شما می رسد. بهترین منابع ویتامین ب-۳ غذاهایی است که غنی از پروتئین باشد مانند: گوشت بدون چربی، مرغ، ماهی، تخم مرغ، لوبیای خشک پخته شده و نخود، کبد، شیر کم چربی یا بدون چربی و پنیر، سویا و آجیل.

منابع دیگر خوب برای ویتامین “ب-۳” شامل مخمر آبجو، سبوس گندم، حبوبات. غلات (به جز ذرت)، قارچ و سبزیجات تازه. ویتامین “ب-۳” در اثر پختن در آب از بین می رود. بنابراین تا حد امکان از جوشاندن، پختن و فریزکردن سبزیجات خودداری کنید.

قزل آلا و ساردین ، کلم بروکلی، گوجه فرنگی، هویج، سیب زمینی شیرین، آووکادو، مغزها مانند بادام، پسته، گردو، غلات با سبوس کامل، حبوبات  از دیگر منابع ای ویتامین هستند.

مکمل های غذایی ویتامین B3

بسیاری از پزشکان مکمل های غذایی نیاسین را برای کمک به بهبود خواب، کاهش کلسترول، کاهش غلظت خون، کاهش میزان پلاکت ها، کمک به درمان دیابت نوع ۲ و سایر بیماری ها تجویز می کنند.

دوزهای بالای ویتامین B3 می تواند سبب آسیب به کبد، واکنش های پوستی و سایر عوارض گردد به همین جهت بدون نظر و تشخیص پزشک نباید از مکمل های غذایی نیاسین در دوزهای بالا و بیشتر از نیاز روزانه استفاده کنید. ویتامین B3 جز ترکیب قرص های ب کمپلکس است و اصولا نیازی به مصرف مکمل نیاسین به طور جداگانه نمی باشد.