بروز خیلی از بیماری ها می تواند ناشی از خواب نامنظم شبانه باشد از جمله سرطان ها، چاقی و لاغری بیش از حد.
زیاد خوابیدن به معنای خوب خوابیدن نیست. همچنین مهم است تا تاثیر کیفیت و کمیت خوابیدن بر سلامت بدن به درستی درک شود.
زمان و چگونگی خوابیدن همچون نوع مواد خوراکی و انجام فعالیتهای بدنی حائز اهمیت هستند. برای بزرگسالان لازم است تا در طول شب هفت تا ۹ ساعت بخوابند و از فوائد خواب برای بهبود سلامت بدن بهره ببرند.
کسانی که به طور معمول شبها زود میخوابند، نیم ساعت تا یک ساعت بعد از بیدار شدن صبحانه میخورند. ساعت بیولوژیک بدن، متابولیسم را تحت تاثیر قرار میدهد و در مقابل کسانی که دیرتر میخوابند، معمولا در نیمه شب یک وعده غذایی میخورند.
در ادامه به بررسی عوارض خواب نامنظم بر روی بدن می پردازیم.
خواب نامنظم و پوست
زمان خواب شبانه حتی تاثیر زیادی در حفظ سلامتی و شادابی پوست دارد، در مواردی که زمان شروع خواب شبانه ۲ یا ۳ ساعت تغییر کند حتی اگر مدت زمان خواب کافی باشد، سلامت پوست تضمین نمیشود.
افرادی که از ساعت ۳ نیمه شب تا ۱۱ صبح یا ۸ شب تا ۴ صبح میخوابند یعنی شبها دیرتر یا زودتر از ۱۱ شب خوابیده و صبحها نیز ساعت ۷ صبح بیدار نمیشوند، دچار افتادگی و پیری زودرس پوست میشوند. خوابیدن در ساعت ۱۱شب تا ۶ یا ۷ صبح، بهترین زمان برای حفظ شادابی پوست است.
خواب نامنظم و سرطان
کسانی که به صورت معمولی شبها زود میخوابند بیشتر از دیگران در خطر ابتلا به انواع سرطان نظیر سرطان سینه و سرطان روده بزرگ قرار دارند.
محققان میگویند کاهش هورمون ملاتونین که دارای خواص آنتی اکسیدانی است در این افراد، خطر ابتلای آنها را بالا می برد.
خواب نامنظم و آستانه درد
نداشتن خواب عمیق، آستانه درد را در این افراد پایین میآورد. بدن حدود ساعت ۴ صبح مولکولهای ضد التهاب آزاد میکند. این مولکول باعث تسکین درد میشود. در صورتی که فرد دیر به خواب رفته باشد این مرحله آزادسازی را نخواهد داشت و در نتیجه درد بیشتری احساس میکند.
خواب نامنظم و بیماری های مزمن
تاثیر خواب نامنظم در کوتاهی قد و چاقی کودکان
به گفته دکتر حامد پورآرام، خواب کودکان حداقل هشت ساعت و نوجوانان حداقل هفت ساعت در طول شبانه روز توصیه می شود و خوابیدن یک ساعت اضافه در طول روز به دلیل خستگی و یا جبران کمبود خواب، اشکال ندارد.
خواب مناسب و کافی از جمله نیازمندی های انسان ها است و توصیه می شود که آنان بطور متوسط هشت ساعت در شبانه روز بخوابند.
طول خواب در شبانه روز برای کودکان بیش از ۱۰ ساعت و برای نوجوانان بیش از ۹ ساعت نباید باشد. زیادی خواب هم به بدن آسیب می رساند و می تواند عامل چاقی در افراد باشد.
افراد ساعاتی را که در خواب هستند، فعالیت بدنی ندارند و انرژی ذخیره می کنند و این کار می تواند زمینه بروز چاقی را فراهم کند. افرادی که شرایط خاص دارند باید با مشاوره متخصصان مدت خواب خود را تنظیم کنند تا مشکل جسمی برای آنان بوجود نیاید.
خواب نامنظم نمره هایتان را کم می کند
بررسی ای بر روی ۶۱ دانشجوی تماموقت در کالج دانشگاه هاروارد انجام شد که از آنان خواسته شده بود برای ۳۰ روز زمانهای خواب و بیداریشان را یادداشت کردند.
یافتهها نشان داد که الگوهای نامنظم خوابوبیداری با میانگین پایینتر نمرههای درسی این دانشجویان ارتباط دارد. البته این پژوهشگران میگویند این بررسی ثابت نمیکند که الگوی نامنظم خواب علت کاهش نمرههای دانشجویان است.
الگوهای نامنظم خواب همچنین با دیر به خواب رفتن و دیر بیدار شدن همراهی داشتند. این بررسی نشان داد که در افرادی که خواب نامنظم دارند، آزاد شدن ملاتونین، هورمونی که آزاد شدن آن در شب باعث به خواب رفتن افراد میشود، تقریباً سه ساعت دیرتر در شب رخ میدهد.
از طرف دیگر تفاوت عمدهای در میانگین مدت کلی خواب میان اغلب دانشجویان دارای الگوهای خواب نامنظم و اغلب دانشجویان با الگوی خواب منظم وجود نداشت.
این دانشمندان میگویند با مداخلات از طریق نور مانند افزایش قرارگیری در معرض نور در طول روز میتوان به منظم شدن الگوی خواب کمک کرد. همچنین به گفته این پژوهشگران قرارگیری کمتری در معرض نور وسایل دارای صفحه نمایش الکترونیکی پیش از زمان خوابیدن هم میتواند به نظم الگوی خواب و بیداری کمک کند.