بسیاری از مادرها به خصوص مادرانی که برای بار اول تجربه مادر شدن را دارند با مشکل نفخ و دل درد نوزاد خود روبه رو هستند که این موضوع آن ها را نگران و کلافه می کند. اما با رعایت چند نکته ساده در تغذیه و نوع شیر دهی نفخ شیر مادر بر طرف خواهد شد.
نفخ نوزادان حالتی است که با کولیک نوزادی مرتبط است. کولیک دل درد و دل پیچه همراه با قولنج در نوزادان است و نوزادان تازه متولد شده ای که از شیر مادر تغذیه می کنند از هفته دوم به بعد با این مشکل درگیر می شوند.
علل
علت این مشکل نبود باکتری در دستگاه گوارش نوزاد و کم بودن فلور میکروبی در بدن است و پس از شکل گیری فلور میکروبی، مشکل نوزاد نیز رفع می شود. مشکل نفخ در بیشتر کودکان ایجاد و تا ماه سوم و چهارم زندگی رفع می شود و نیازی به استفاده از دارو ندارد و جایی برای نگران شدن مادران نیست.
علائم نفخ و دل پیچه نوزاد
این گروه نوزادان گریه هایی شبیه به جیغ دارند که با جمع کردن پاها به داخل شکم و دست ها را به حالت مشت گره می کنند. درد دل ها در ساعات ابتدایی شب اتفاق افتاده و تا پاسی از شب ادامه پیدا می کند.
عوامل موثر در ایجاد نفخ و دل پیچه نوزاد
شیردهی نادرست و خارج نشدن باد گلو پس از شیرخوردن، باعث نفخ و دل پیچه نوزاد می شود.
شیردهی و همچنین قرار گرفتن نوزاد در وضعیت نادرست و بلع هوا، باعث بروز سکسه و نفخ می شود.
مادر هنگام شیر دادن به کودک دچار استرس و نگرانی شده باشد که خود این موضوع روی مقدار شیر و همچنین روی نفخ شیر مادر تاثیر مستقیم می شود.
افزایش نفخ شیر مادر با شیردهی زیاد برای کاهش گریه نوزاد
حساسیت روده ای که گاهی با مصرف شیر خشک و شیر مادر اتفاق می افتد .به دلیل مشغله و مشکلات مادر و عدم به موقع تغذیه کودک توسط شیر مادر و استفاده از شیر خشک باعث می شود تا نوزاد دچار دل درد و دل پیچه های سخت همراه با یبوست شود.
باید توجه داشت که مادر از هر نوع تنوعی برای تغذیه خود بهرمند باشد نوزاد حدود ۲ ساعت بعد شیر را با همان طعم مواد غذایی توسط مادر می نوشد که گاهی موادی مانند : شیر ، حبوبات ، غذاهایی مانند : قرمه سبزی ، کله پاچه ، جگر شیر را نفاخ کرده و نوزاد را در هضم شیر با این تنوع طعم و مزه دچار اشکال می کند.
نکات مهم جهت رفع نفخ شیر مادر
برای رفع نفخ شیر مادر رعایت بهداشت فردی مادر و شستشو سینه در هرنویت شیردهی که باید با آب گرم انجام شود.
نوشیدن عرق نعناء توسط مادر به طور مداوم و به صورت شربت شده با عسل بعد از هر وعده غذا برای از بین بردن نفخ شیر مادر مفید بوده و همچنین نوزاد را با طعم عرق نعناء از طریق شیر مادر آشنا می کند.
دمکرده ی یک قاشق چایخوری رازیانه و یک قاشق زیره که با عسل شیرین شده باشد و به صورت روزانه دو مرتبه بعد از نهار و شام تنها باعث افزایش شیر می شود بلکه باعث رفع نفخ شیر مادر خواهد شد.
در حد امکان موقع شیر دادن سر بچه را بالاتر از تنه در بغل قرار دهید.
بعد از شیردهی سینه و شکم بچه را روی شانه چپ خود قرار دهید. و به آرامی بین دو شانه نوزاد ضربات بسیار آرام وارد کنید تا هوای خورده شده به این وسیله از دهان خارج شود
در هرنوبت شیردهی مادر سعی نماید. به مقدار نیاز به بچه شیردهد واز پرخوری بچه بپرهیزد.
نفاخ ها
موز نفاخ است و زیادخوردن آن خصوصا در سرد مزاجان تولید گاز معده می کند و موجب نفخ شیر مادر می شود.
خیار نفاخ است.
مصرف زیاده از حد گوجه سبز باعث نفخ معده می شود.
انار برای کسانیکه دچار نفخ معده هستند ، ضرر دارد.
زردآلو به طور کلی دیرهضم و نفاخ است و علاج نفخ آن، خوردن هسته زرد آلوی شیرین است.
تمام حبوبات نفاخ هستند.
تخم مرغ بدلیل گوگرد موجود ، ایجاد نفخ در شکم می کنند.
پسته خصوصاً پسته خام ، نفاخ است.
شاه توت نفاخ است.
گیلاس طبیعتی سرد دارد و مصرف زیاد آن باعث نفخ معده می شود.
مصرف زیاد خربزه باعث نفخ می شود.
زرشک نفاخ است.
شیر نفاخ است.
پوست انگور دیر هضم است و موجب دل درد، نفخ و عوارض دیگر می گردد.
زیاده روی در مصرف انجیر تولید نفخ شکم و اسهال کرده و برای چشم نیز مضر است.
مصرف زیاد خاکشیر ، ممکن است سبب افزایش موقتی نفخ شکم شود.
زیاده روی در خوردن فندق، ایجاد نفخ و گاز شکم می کند.
کشک نفاخ است.
تره، ترب و پیاز، نفاخ هستند.
کاهو دارای مقدر زیادی الیاف است که تولید گاز و نفخ در معده می کند.
زیاده روی در مصرف کلم موجب ایجاد نفخ و افزایش فشار خون می شود.
غیر نفاخ ها
شلغم اشتها آور و بی نفخ است.
ماش بسیار زود هضم و غیر نفاخ است.
هلو با هر معده ای سازگار است و نفخ ایجاد نمی کند.
چغندر، آرام بخش و خنک است و اگر پخته شود ایجاد نفخ نمی کند.
شوید نفخ شکم را از بین می برد .
گشنیز ضد نفخ است و دل درد را بر طرف می کند.
جعفری نفخ را کاهش می دهد.
عرق نعنای خالص بسیار ضدنفخ است.
مرباى پوست هندوانه مبارز سرسخت نفخ معده است.
از فلفل قرمز به عنوان داروی ضد نفخ استفاده می شود.
زیره سیاه خاصیت ضد نفخ دارد.
چای سبز باعث تقویت معده شده و ضمن دفع سموم بدن ، نفخ معده را نیز برطرف می کند.
آویشن کوهی ناراحتیهای معده را از نظر هضم و نفخ به طور کلی برطرف می کند.
کنگر فرنگی ، گاز و نفخ معده و روده را از بین می برد.
رازیانه خاصیت ضد نفخ دارد.
نوشیدن یک فنجان دم کرده ریحان، نفخ شیر مادر و گاز معده را از بین می برد.
