در این مقاله از قصد داریم مواردی که در عین ناباوری، سبب آسیب زدن به کبد شما و باعث کبد چرب میشوند را با هم بررسی کنیم .
قند و شکر
مصرف قند بیش از حد نه تنها برای دندان های شما بد است بلکه به کبد شما نیز ضرر میزند. این عضو برای تولید چربی از نوعی از قند استفاده میکند که به آن فروکتوز میگویند. مصرف قند و شکر فرآوری شده بیش از حد و شربت غلات سبب ایجاد توده چربی میشود که بیماری های کبدی را ایجاد میکند. برخی از مطالعات نشان داده اند که مصرف قند شبیه به مصرف الکل سبب آسیب به کبد میشود، حتی اگر فرد دارای اضافه وزن نباشد. این موضوع دلیلی بر این است که مصرف غذا هایی با قند و شکر اضافی نظیر لیموناد، انواع شیرینی و شکلات را محدود کنیم.
مکمل غذایی گیاهی
حتی اگر بر روی برچسب این مکمل ها عبارت “طبیعی” نوشته شده باشد، این محصولات نمیتوانند کاملاً بی ضرر باشند. برای مثال، برخی از مردم نوعی از گیاه به نام کاوا کاوا (نوعی فلفل) را برای رفع علائم یائسگی یا رفع استرس مصرف میکنند ولی تحقیقات نشان داده اند که این گیاه میتواند عملکرد صحیح کبد را مختل کند. مصرف این داروی گیاهی ممکن است سبب ابتلا به هپاتیت یا نقص عملکرد کبد شود. در برخی از کشورها مصرف اینگونه محصولات گیاهی ممنوع یا محدود است ولی این محصولات هنوز در ایران به فروش میرسند.
شما همیشه باید پیش از مصرف هرگونه داروی تهیه شده از مواد گیاهی جهت اطمینان از ایمنی مصرف آن با پزشک خود مشورت کنید.
اضافه وزن دشمن کبد
چربی اضافی که در اطراف سلول های کبد شما ایجاد میشود منجر به بیماری کبد چرب غیرالکلی میشود (NAFLD). در نتیجه، کبد شما ممکن است دچار آماس شود. به مرور زمان، این موضوع چربی ها سخت تر میشوند و بافت کبد دچار اسکار یا برآمدگی میشود (پزشکان به این شرایط تسمع یا سیرهوسیس می گویند.). در صورتیکه شما میانسال باشید، چاق باشید یا دارای اضافه وزن باشید و همچنین دیابت داشته باشید، احتمال ابتلای شما به این بیماری بیشتر است. شما میتوانید شرایط را تغییر دهید. رژیم غذایی و تمرینات ورزشی از این بیماری پیشگیری میکنند.
دریافت بیش از حد ویتامین A از مکمل های غذایی
بدن شما نیاز به دریافت ویتامین A دارد و دریافت آن از مواد غذایی نظیر میوه های تازه و سبزیجات و به ویژه آنهایی که دارای رنگهای قرمز، نارنجی و زرد هستند، امکانپذیر است؛ ولی اگر مکمل های غذایی مصرف کنید که دارای دوز بالایی از ویتامین A هستند، میتوانند برای کبد مشکل ساز شوند. پیش از مصرف مکمل های ویتامین A با دکتر خود مشورت کنید زیرا ممکن است بدن شما نیازی به آن نداشته باشد.
نوشیدنی های غیرالکلی مثل نوشابه
تحقیقات نشان دهنده این هستند که افرادی که مقدار زیادی از نوشیدنی های غیرالکلی مصرف میکنند دارای احتمال بیشتری به ابتلای بیماری کبد چرب غیرالکلی (NAFLD). مطالعات این موضوع را به طور کامل اثبات نکرده اند ولی اگر شما مقدار مصرف این نوشیدنی ها را کاهش دهید، این موضوع میتواند دلیل خوبی برای تغییر ذائقه شما و تغییر نوع نوشیدنی های شما باشد.
استامینوفن
شما ممکن است کمردرد، سردرد، سرماخوردگی و … داشته باشید و به دنبال یک مُسکن درد هستید. مطمئن باشید که مقدار مناسبی از مسکنها را مصرف میکنید. اگر شما به شکل تصادفی مقدار زیادی استامینوفن مصرف کنید، برای مثال، یک قرص برای سردرد خود مصرف کنید و قرص دیگری را برای سرماخوردگی خود مصرف کنید و هر دو قرص دارای استامینوفن باشند، کبد شما آسیب خواهد دید. دوز صحیح مصرف مسکن به طور روزانه را بررسی کنید. همواره مسکنها را به مقدار مجاز مصرف کنید و با این کار کبد شما سالم خواهد بود.
چربی های ترانس یا چربی های غیر اشباع
چربی های ترانس، چربی های ساخته دست انسان هستند که در برخی از غذاهای بسته بندی شده و پخته شده موجود هستند که شما لیست آنها را به صورت “ترکیبات هیدروژنه” بر روی برچسب مواد غذایی مشاهده میکنید. این مواد برای کبد شما خوب نیستند. ترکیبات مواد غذایی را مشاهده کنید. اگر در آنها قید شده بود که فاقد چربی ترانس هستند، میتوان آنها را بدون ریسک مصرف کرد، البته ممکن است در این حالت نیز مقدار اندکی چربی ترانس در این موارد غذایی موجود باشد.
برخی از اتفاقات و اشتباهات
انواع تزریقات نامناسب توسط پرستاران یا افرادی که مواد مخدر را با استفاده از سرنگ مشترک تزریق میکنند، سبب ایجاد ریسک آسیب به کبد میشوند. مشکل از سوزن نیست. مشکل چیزی است که ممکن است بر روی آن باشد. هپاتیت C میتواند از طریق خون انتقال یابد. حتی اگر تنها یک مرتبه این اتفاق بیافتد یا شما به دلایلی دیگر دارای ریسک بالای ابتلا به آن باشید مثلاً دارای ویروس HIV باشید یا مادر شما در زمان بارداری شما به این بیماری مبتلا بوده باشد، شما باید مورد تست قرار بگیرید؛ همچنین تمامی افرادی که در طی سال های ۱۳۲۳ الی ۱۳۴۳ به دنیا آمده اند، باید در این زمینه آزمایش شوند.
