محققان دانشگاه کمبریج، دانشگاه آکسفورد و کلتک در آمریکا مشغول توسعه روشی نوین به نام «واکسنشناسی پیشگیرانه» (proactive vaccinology) هستند که هدف آن آموزش سیستم ایمنی بدن برای شناسایی ویروسهای مختلف کروناست.
این واکسن از آنتیژنهایی استفاده میکند که در ۸ ویروس کرونای مختلف از جمله ویروسی در خفاشها وجود دارد. آنتیژن مادهای است که واکنش ایمنی در بدن را آغاز میکند.
چنین روندی به سیستم ایمنی بدن آموزش میدهد تا بخشهایی از آنتیژنها را جستجو کند که در ویروسهای مختلف، از جمله مواردی که در واکسن وجود ندارد، مشترک است. به عنوان مثال واکسن ویروسSars-CoV-۱ که به همهگیری سارس در ۲۰۰۳ میلادی منجر شد را دربر نمیگیرد.
به طور معمول واکسنها، مانند نمونههایی که برای مقابله با کووید۱۹ به کار گرفته شدند، از یک آنتیژن برای آموزش سیستم ایمنی استفاده میکنند تا ویروسهای خاص و جداگانه را هدف بگیرند.
روری هیلز محقق فارغالتحصیل دانشکده داروسازی کمبریج و مولف ارشد پژوهش در این باره میگوید: تمرکز ما توسعه واکسنی است که در مقابل پاندمی ویروس کرونای آینده از انسانها دفاع کند. باید آن را حتی قبل از آغاز همهگیری آماده کنیم. ما واکسنی ابداع کردیم که در مقابل طیف وسیعی از ویروسهای کرونا از جمله نمونههایی که هنوز ناشناخته هستند، محافظت ایجاد میکند.
نتایج این پژوهش در ژورنال نانوتکنولوژی منتشر شده است.
مارک هاوارث از دانشگاه کمبریج و مولف ارشد تحقیق میگوید: ما نباید منتظر ظهور ویروس کرونای جدید بمانیم. به دانش کافی درباره ویروسهای کرونا و واکنشهای سیستم ایمنی به آنها دست یافتهایم و اکنون می توانیم واکسنهایی بسازیم که در مقابل شاخههای ناشناخته ویروس کرونا از انسانها محافظت میکند.
تحقیق نشان داده واکسن جدید که Quartet Nanocage نام گرفته واکنش ایمنی وسیعی در موشها از جمله حیواناتی که در مقابل Sars-CoV-۲ ایمن شده بودند، ایجاد میکند.
طبق این پژوهش طراحی واکسن سادهتر از نمونههای توسعه یافته است و احتمالا در توسعه واکسنهایی برای دیگر مشکلات سلامتی نیز کاربرد دارد. این تحقیق در اوایل ۲۰۲۵ میلادی وارد مرحله یکم آزمایش بالینی میشود.