در سالهای اخیر، نتایج تحقیقات بهطور فزایندهای بر مزایای سلامتی بالقوه قرار گرفتن در معرض فضای سبز، ازجمله سلامت روان و کاهش خطر بیماری متمرکز شده است.
اگرچه یافتهها پیچیده هستند، میکروبیوتای انسانی که برای عملکرد سیستم ایمنی و سلامت متابولیک حیاتی محسوب میشود، ممکن است تحت تاثیر فضای سبز قرار گیرد. درک این رابطه میتواند مکانیسمهای زیربنایی اثرات سلامت فضای سبز را مشخص کند.
بررسی نظاممند با هدف ترکیب شواهد مشاهدهای و مداخلهای در مورد تأثیر فضای سبز بر تنوع و ترکیب میکروبیوتای انسانی در بین جمعیتها، مواجههها و نتایج مختلف، بهدنبال شفافسازی شکافهای دانش موجود و اطلاعرسانی به مداخلات و سیاستهای بهداشت عمومی است.
روشها شامل بررسیهای قبلی و تدوین راهبردهای جستجو برای پایگاههای داده، با معیارهای خاص برای انتخاب تحقیق بر اساس اصول جمعیت، مواجهه، مقایسه شدن، نتیجه و تحقیق بود.
دو محقق بهطور مستقل جستجو، سوابق غربالگری و استخراج دادهها را انجام دادند. آنان خطر سوگیری را با ترکیب شواهد و دستورالعملهایی برای بررسیهای نظاممند بدون متاآنالیز ارزیابی کردند. قطعیت شواهد با استفاده از چارچوب درجهبندی توصیهها، ارزیابی، توسعه و سنجش، نتایج و اصول تحقیق مورد ارزیابی قرار گرفت.
یافتهها
پس از چندین دور غربالگری، ترکیب کیفی شامل ۲۰ مقاله از ۳۵ کشور، ازجمله فنلاند، کانادا، ایالاتمتحده، چین، هلند، بریتانیا، هند و استرالیا بود. نیمی از تحقیقات طرحهای مقطعی، یک تحقیق گروهی و بقیه طرحهای مداخلهای شامل ۲ کارآزمایی تصادفیسازی و کنترلشده بودند.
تحقیقات مشاهدهای از معیارهای عینی استفاده میکنند مانند شاخص نرمالشده تفاوت پوشش گیاهی، درصد فضای سبز، یا متغیرهای باینری که از تصاویر ماهوارهای یا نقشههای زمین منشأ میگیرند و تخصیص دقیق مواجهه با فضای سبز را تضمین میکند. تحقیقات مداخلهای شامل فعالیتهایی مانند مالیدن دستها به خاک، مشغول شدن به فعالیت در پارک، یا ایجاد فضای سبز در مهدکودکها برای مدتهای مختلف بود.
۲۰ تحقیق، جوامع میکروبی را در نقاط مختلف بدن انسان روده (۱۳ تحقیق)، پوست (۱۰ تحقیق)، حفره دهان (پنج تحقیق)، حفره بینی (پنج تحقیق)، و ناحیه چشم (یک تحقیق) بررسی کردند.
توالی ژنتیکی که ژن ریبونوکلئیک اسید ریبوزومی ۱۶ اس را هدف قرار میداد، با عناصر پردازش مانند بینش کمی در مورد محیط زیست میکروبی، مجموعه تجزیه و تحلیل توالی برای تحقیق روی میکروبیوتا (Mothur)، یا ابزار تجزیه و تحلیل توالی منحصر بهفرد (Usearch) مورد استفاده برای تجزیه و تحلیل بیوانفورماتیک مشترک بود. نتایج شامل تنوع آلفا، تنوع بتا و فراوانی نسبی گونهها بود.
تحقیقات گنجانده شده از نظر خطر سوگیری مورد ارزیابی قرار گرفتند که سه مورد بهدلیل سوگیری مخدوشکننده بهعنوان "جدی" رتبهبندی شدند. چهار تحقیق دارای خطر «با احتمال زیاد» از منابع دیگر، مانند رویکردهای آماری نامناسب بودند. حجم نمونه کوچک، قابلیت اطمینان را در برخی از تحقیقات مداخلهای به خطر انداخت.
بهطور کلی، تحقیقات نشان میدهد که قرار گرفتن در معرض فضای سبز با تنوع زیستی آلفای بیشتر، ترکیبات کلی تغییر یافته و تغییر فراوانی نسبی گونهها در میکروبیوتای روده انسان مرتبط است، همانطور که توسط ۱۲ تحقیق از ۱۳ تحقیق، شامل طرحهای مقطعی و مداخلهای گزارش شده است.
مطالعات مقطعی ارتباط متنوعی از قرار گرفتن در معرض فضای سبز با تنوع آلفا، تنوع بتا و فراوانی گونههای خاص را نشان داد. مطالعات مداخلهای اثرات مثبتی بر تنوع آلفا و فراوانی گونههای خاص پس از مداخلات فضای سبز نشان میدهد.
از ۱۰ تحقیقی که رابطه بین قرار گرفتن در معرض فضای سبز و میکروبیوتای پوست انسان را بررسی میکند، مطالعات مقطعی و مداخلهای ارتباط مثبت بین فضای سبز و تنوع آلفای میکروبیوتای پوست، ترکیبات تغییر یافته و تغییرات در فراوانی گونهها را نشان میدهد.
تحقیقات مشاهدهای ارتباط با پوشش جنگلی و زمین کشاورزی را برجسته میکند، در حالی که مداخلات افزایش تنوع آلفا و ترکیبات تغییر یافته با فعالیتهای فضای سبز را نشان میدهد.
چندین تحقیق ارتباط بین قرار گرفتن در معرض فضای سبز و میکروبیوتای انسان را در حفرههای دهان، بینی و چشم بررسی کردند. یافتههای ترکیبی مشاهده شد؛ تحقیقات میکروبیوتای دهان افزایش فراوانی را با فضای سبز نزدیک نشان داد، در حالی که تحقیقات میکروبیوتای بینی نتایج متناقضی را گزارش کردند.
میکروبیوتای چشمی ارتباط معناداری با فضای سبز نشان نداد. تحقیقات مداخلهای نشان داد که فعالیتهای فضای سبز ممکن است بر تنوع میکروبیوتای بینی تاثیر مثبتی داشته باشد.
ارزیابی قطعیت شواهد در فضای سبز و میکروبیوتای انسانی در نقاط مختلف بدن متفاوت است. رتبهبندیهای اولیه بالا یا متوسط بودند، اما بهدلیل عدم دقت و نتایج متناقض به متوسط یا پایین تنزل یافتند. بهطور کلی، قطعیت شواهد برای فضای سبز و میکروبیوتا در تمام نقاط بدن بهعنوان بسیار کم ارزیابی شد.
نتیجهگیری
این بررسی نظاممند ۲۰ تحقیق را در مورد قرار گرفتن در معرض فضای سبز و میکروبیوتای انسانی، بیشتر در اروپا و آمریکای شمالی ارزیابی کرد. شواهد نشان میدهد که قرار گرفتن در معرض فضای سبز تنوع میکروبیوتای روده و پوست را افزایش میدهد و باکتریهای مفید را نسبت به عوامل بیماریزا ترجیح میدهد.
هرچند ناهمگونی تحقیق، محدودیتهای طراحی، و سوگیریها ذکر شد اما یافتهها اغلب با بررسیهای قبلی مطابقت دارند و ارزیابی جامعتری ارائه میدهند. مکانیسمها شامل قرار گرفتن در معرض میکروبهای مختلف محیطی، کاهش آلایندههای هوا و بهبود سبک زندگی است.
مطالعات طولی و مداخلهای بیشتر با در نظر گرفتن جنبههای مختلف فضای سبز، ویژگیهای شرکتکننده و عملکرد میکروبیوتا توصیه میشود.
یافتههای این تحقیق در مجله Environmental International منتشر شده است.