به گزارش افکارنیوز، دکتر کامران باقری لنکرانی در گفتگو با مهر به موضوعاتی همچون سلامت زنان جامعه، افزایش بهره وری در حوزه سلامت، درمان رایگان بیماران در بیمارستانهای دولتی و... اشاره کرد.

موضوع سلامت زنان

وی در ارتباط با موضوع اهمیت سلامت زنان جامعه که نقش بسزایی در سلامت کانون خانواده و جامعه دارند، گفت: تلقی غالب در اغلب تحقیقات پزشکی این بوده که مرد مبنا قرار گیرد بعد بیاییم زنان را بر اساس تحقیقاتی که روی مرد داریم تطبیق بدهیم. این یک تلقی اشتباه است یعنی باعثمی شود خیلی از وقتها مراقبت مناسبی که بایستی خانمها از آن بهره مند شوند، نداشته باشیم.

لنکرانی ادامه داد: در نگاه جدید به مقوله سلامت زنان، درک این نکته است که سلامت زنان فقط مرتبط با سلامت باروری و نقش زنان به عنوان مادر یا همسر نیست بلکه سلامت زنان بحثوسیعتری است و همه جنبه های سلامت را باید در بر گیرد.

وی افزود: وقتی در مورد مهمترین مشکل می خواهیم صحبت کنیم باید ببینیم با چه معیار اندازه گیری به این موضوع نگاه می کنیم. یک معیار که در دنیا به آن نگاه می شود بحثبار بیماریهاست. در حال حاضر بالاترین بار بیماری در بین خانمها را بیماریهای قلب و عروق تشکیل می دهد و بار دوم بیماریهای زنان، بیماریهای اعصاب و روان به ویژه افسردگی و ناراحتیهای خلقی است. این یک نوع نگاه به موضوع است.

وزیر سابق بهداشت گفت: نوع نگاه دیگر تلقی خود زنان از سلامت شان است که چه چیزی را موثرترین صدمه به خودشان می بینند. این موضوع را در تحقیقاتی که در سطح جامعه داشتیم و به نتایج متفاوتی رسیدیم که با این بار بیماری فرق می کرد مثلا در برخی از اقشار خانمها مهمترین مسئله ای که اذیت شان می کرد سردرد یا بیماریهای گوارشی بود. اما اگر الان بخواهیم بین اینها جمع بزنیم مهمترین نکته بیماریهای قلب و عروق است.

کم کردن بار بیماریها باید نقطه افتخار باشد

لنکرانی اظهارداشت: برای بیماریهای قلب و عروق باید در سطوح مختلف مداخله داشته باشیم. یک نوع مداخله این است که بیمار دسترسی مناسب به درمان داشته باشد شاید ۱۰ سال پیش مراکزی که خدمات فوق تخصصی قلب و عروق در کشور ارائه می دادند منحصر بود به حدود ۷ استان ولی الان همه ۳۰ استان کشور این خدمات را ارائه می دهند به همین دلیل تعداد جراحیهای قلب در کشور رو به افزایش است و در سال حدود ۲۰ هزار جراحی انجام می شود ولی تا ۲۵ سال قبل سالی ۴ هزار نفر برای جراحی قلب به خارج از کشور اعزام می شدند در حالی که هم اکنون خیلی از کشورهای همسایه برای درمان بیماریهای قلب و عروق به ایران می آیند. اما این موضوع نقطه پرافتخار نیست نقطه پرافتخار وقتی است که بتوانیم بار بیماری را کم کنیم و به سمت پیشگیری و ارتقای سلامت برویم. در این زمینه وزارت بهداشت به تنهایی نمی تواند کاری بکند، نقش این وزارتخانه عمدتا هوشیار کردن و هشدار دادن و جلب نظر سایر اقشار سیاستگذار و تصمیم گیران است.

یکی از مهمترین چالشهای وزارت بهداشت

وی در ارتباط با مهمترین چالش وزارت بهداشت و حوزه سلامت، گفت: یکی از مهمترین چالشهای بخش سلامت، چالش مالی است. واقعیت تلخ این است که هزینه های بخشهای سلامت با شتاب و نرخ تورمی بسیار بالاتر از نرخ تورم عمومی جامعه افزایش پیدا می کند.

رئیس مرکز تحقیقات سیاستگذاری سلامت در همین زمینه افزود: بخشی از افزایش هزینه ها به دلیل خدمات فوق تخصصی و نیروی انسانی است. نیروی انسانی که مدتها طول می کشد تا تربیت شود و هزینه بر است. بخشی هم به این دلیل است که هنوز در پاره ای از خدمات تجهیزات پزشکی و دارویی مجبور به واردات هستیم که اینها نرخ تورم را بالاتر می برد.

لنکرانی با عنوان این مطلب که در همه جای دنیا درمان و بهداشت هزینه های رو به افزایشی دارد، در ارتباط با اختصاص ۶ هزار میلیارد تومان از محل هدفمندی یارانه ها به وزارت بهداشت، گفت: وقتی نگاه می کنیم که وزارت بهداشت یک عقب ماندگی بودجه ای تاریخی دارد، افزایش اعتبارات بخش سلامت را باید یک اقدام مبارک دانست به شرطی که محقق شود و در اختیار نظام سلامت قرار بگیرد اما اینکه تلقی بکنیم که صرفا موضوع و مشکل اعتبارات است، تلقی کاملی نیست.

پرهیز از ارائه برنامه های کلی در حوزه سلامت

وزیر بهداشت دولت نهم، یکی از معضلات بخش سلامت را افزایش بهره وری دانست و افزود: برای افزایش بهره وری و بهبود هزینه اثربخشی و تطبیق هزینه ها و برنامه ها احتیاج داریم دقتهای بیشتری مبذول کنیم. گزارشی که سال گذشته سازمان بهداشت جهانی ارائه داد حاکی از این بود که در کل جهان با تغییرات مختصری در مدیریت سلامت می شود هزینه ها را بین ۱۵ تا ۲۰ درصد کاهش داد و بهره وری را تا ۴۰ درصد افزایش داد و این موضوع در کشور ما هم صدق می کند.

وی ادامه داد: الان که این چالش تاریخی مالی وزارت بهداشت(به شرطی که محقق شود) در حال حل شدن است، بهتر است به موضوع افزایش بهره وری و نگاه کردن به راههای ارائه خدمات و اولویت بندی خرید خدمت و استفاده عاقلانه از خدمات غیر دولتی توجه بیشتری بکنیم و تلاشمان این باشد که اگر اعتباری در اختیار وزارت بهداشت قرار می گیرد به سمت کاهش فاصله ها جهت بدهیم.

لنکرانی گفت: مثلا وقتی در مورد مرگ و میر مادران باردار صحبت می کنیم یک تفاوت چشمگیر در شهر تهران وجود دارد به طوریکه این تفاوت در مناطق یک و سه با ۱۷ و ۲۰ خیلی زیاد است بنابراین باید برنامه ها برای کاهش فاصله ها هدفمند باشد. اگر می خواهیم برنامه کلی انجام بدهیم برنامه های مناسبی نیستند چون باعثهدر رفتن اعتبارات می شود. باید برویم همانجایی که نقظه ضعف مان است و جایی که شکاف و فاصله وجود دارد و روی همان نقطه تمرکز کنیم.

وی ادامه داد: تجربیات موفق در کشورمان در زمانهایی که توانسته ایم بودجه ها را هدفمند استفاده کنیم همین نکته است. مثلا نرخ مرگ و میر مادران باردار در سیستان و بلوچستان نسبت به سایر مناطق کشور بالاتر بود. برنامه هایی داشتیم به نام تسهیلات زایمانی ولی در خیلی از استانها مورد استفاده قرار نمی گیرد اما همین برنامه در سیستان و بلوچستان اثربخشی داشته و مفید بود به طوریکه ۶۰ درصد نرخ مرگ و میر مادران باردار ظرف سالهای ۸۴ تا ۸۷ کاهش پیدا کرد و نرخ مرگ و میر نوزادان هم چیزی در حدود ۴۰ درصد کاهش پیدا کرد. این نشان می دهد که اگر یک برنامه را معطوف به کاهش فاصله ها طراحی کنیم می توانیم از آن بهره ببریم اما اگر بخواهیم همه جای کشورمان رایک جور و یکدست ببینیم بیشتر وقتها باعثمی شود امکانات مان به هدر رود.

توصیه به وزارت بهداشت

وزیر سابق بهداشت با اشاره به بودجه ۶ هزار میلیاردی برای وزارت بهداشت و ادعای مسئولان این وزارتخانه برای درمان رایگان بیماران بستری در مراکز دولتی، گفت: در بحثدرمان رایگان بیماران در بیمارستانهای دولتی باید توجه داشته باشیم که نقطه ایده آل ما چه چیزی باشد. مطالعات مختلفی انجام شده که نشان دهنده این واقعیت است که جاهایی که درمان به صورت بی حساب و بی برنامه ارائه می شود باعثکاهش بهره وری و اقدامات زائد شده و در نهایت موجب افت شدید کیفیت خدمات می شود.

راهکار مدیریت هزینه ها در بخش سلامت

وی اظهارداشت: از طرف دیگر یکی از فاکتورهای موثر در اینکه بیمار مراجعه می کند و خدمات بویژه خدمات فوق تخصصی و گران قیمتی را دریافت کند، هزینه هاست. اگر بخواهیم نگاه عادلانه ای به موضوع هزینه های سلامت داشته باشیم باید هزینه ها را به نحوی مدیریت کنیم که به عنوان فاکتور تعیین کننده از خدمات در نیاید. یعنی اگر اقشار فقیر و محرومی داریم که به دلیل هزینه تا الان نمی آمدند درمان دریافت کنند باید درمان برای آنها رایگان شود. اگر اقشاری هستند که تا حدودی می توانند هزینه ها را بدهند ولی وقتی بیماری پرهزینه و خطرناک شد و خانواده دچار مشکل می شود مثل بیماریهای صعب العلاج و سرطانها، احتیاج به حمایت ویژه دارد تا بتوانند درمان مناسب بگیرند.

تردید در تحقق ۶ هزار میلیارد وزارت بهداشت

لنکرانی گفت: به نظرم در بحث مدیریت منابع وزارت بهداشت احتیاج داریم تا هدفمان کاهش فاصله ها و پر کردن شکافها باشد برنامه هایی که شعارهایشان نگاه یکسان نگر به کشور یا به استانها و یا به طبقات اجتماعی است معمولا برنامه هایی می شوند که بهره وری آنها پایین تر است. برای اینکه این اتفاق نیفتد لازم است برنامه ها را به صورت ویژه برای گروههای هدف و یا بیماریهای هدف طراحی و پیگیری بکنیم. البته من تردید جدی دارم که این اعتبار (۶ هزار میلیارد) دقیقا در اختیار وزارت بهداشت قرار بگیرد ولی امید دارم اگر این اتفاق افتاد وزارت بهداشت بتواند با توجه به ظرفیت علمی خوبی که در دانشگاه وجوددارد از این اعتبار عالمانه و هدفمند و با اولویت بندی استفاده کند.