در این مقاله کوتاه که برگرفته از سایت موسسه پرستاری کیان است به بیان نکاتی در خصوص این بیماری و روش‌های درمانی آن می‌پردازیم.
سنگ کلیه و علائم آن
می‌دانیم که کلیه ها مسئول تصفیه پسماندها و مایعات اضافی بدن هستند، اما گاهی اوقات به دلیل وجود برخی شرایط خاص رسوباتی در کلیه ایجاد می‌شوند که با نام سنگ کلیه شناخته می‌شود. در واقع سنگ کلیه زمانی در بدن ایجاد می‌شود که حجم زیادی از پسماندها در کلیه وجود داشته باشد اما مایعات زیادی در آن بخش نباشد، در این صورت این پسماندها که اغلب از جنس املاح معدنی هستند به صورت رسوباتی در مجاری کلیه ته نشین شده و نهایتا منجر به تشکیل سنگ می‌شوند. سنگ کلیه در اندازه‌های مختلفی شکل می‌گیرد، این سنگ‌ها ممکن است به کوچکی دانه‌های ماسه یا به بزرگی یک توپ پینگ‌پنگ باشند.
انواع سنگ کلیه
سنگ کلیه دارای دو نوع اصلی است، سنگ کلسیمی و سنگ غیر کلسیمی. وجود سطح بالای کلسیم معدنی در ادرار، علت اصلی تشکیل بیش از 80 درصد سنگ کلیه‌هایی است که ایجاد می‌شود. در واقع کلسیم در ترکیب با مواد دیگری چون اگزالات و فسفات باعث ایجاد سنگ می‌شود.
سنگ‌های غیر کلسیمی نیز انواع مختلفی دارند که شامل موارد زیر است:
سنگ‌های اوریک اسید: این سنگ‌ها زمانی ایجاد می‌شود که ادرار بیش از اندازه اسیدی باشد.
سنگ‌های سیستین: زمانی که ادرار حاوی مقدار زیاد سیستئین آمینو اسید باشد این سنگ‌ها ایجاد می‌شوند.
سنگ‌های استروئید: از مواد پسماند مرتبط با باکتری‌های عفونی ساخته شده و از فسفات آمونیوم منیزیم تشکیل می‌گردد.
سنگ کلیه ممکن است در هریک از کلیه‌ها یا به صورت همزمان در هر دو کلیه ایجاد شود. تا زمانی که سنگ در کلیه ها قرار داشته باشد بیمار هیچ علائمی ندارد، به همین دلیل است که سنگ‌هایی با ابعاد ریز ممکن است بدون درد و حتی علائمی به خودی خود دفع شوند، اما زمانی که سنگ وارد حالب می‌شود ضمن مسدود ساختن مسیر حالب باعث ایجاد درد شدید و سایر علائم می‌شود.
علل ایجاد سنگ کلیه
ابتلا به برخی بیماری‌های زمینه ای چون دیابت ، فشار خون بالا و چاقی مفرط ریسک ابتلا به سنگ کلیه را در افراد افزایش می دهند، اما این به آن معنا نیست که افراد سالم به این بیماری دچار نمی‌شوند. معمولا علل اصلی ایجاد سنگ کلیه شامل موارد زیر است:
- عدم نوشیدن آب و مایعات کافی
- عدم دریافت کلسیم کافی
- رژیم غذایی سرشار از نمک یا شکر
- مصرف بیش از اندازه غذاهای حاوی اگزالات شامل مغزها، اسفناج، شکلات و چای
- نوشیدن انواع نوشابه که می‌تواند شامل فسفات و مقادیر بالای شکر باشد.
- مصرف بیش از اندازه پروتئین
- فقدان سیترات در مواد غذایی مصرفی (ماده‌ای که به پیشگیری از تولید سنگ منجر می‌شود)
- پیشینه خانوادگی و ژنتیک
درمان سنگ کلیه
روش‌های درمانی برای دفع یا درمان سنگ کلیه بسیار است. گاهی اوقات برخی سنگ‌های کوچک با نوشیدن مقادیر زیاد مایعات به خودی خود دفع می‌شوند اما وجود سنگ‌های بزرگ باعث ایجاد درد و عوارض در بدن خواهد بود.
در صورتی که سنگ‌های کلیه کوچک و ریز باشند ممکن است با نوشیدن مقادیر زیاد مایعات و همچنین استفاده از بلوک کننده اختصاصی گیرنده های آلفا آدرنرژیک تامسولوسین برای شل کردن گردنه مثانه و باز شدن خروجی آن جهت دفع راحت تر سنگ ها، از شر آنها خلاص شد. اما در صورتی که سنگ بزرگ باشد درد بیمار خارج از حد تحمل است و بنابراین با مداخلات پزشکی نظیر سنگ شکنی با امواج، یورتروسکوپی و جراحی سنگ شکنی از راه پوست یا نفرولیتوتومی لاپاراسکوپیک با کمک ربات عمل خارج کردن سنگ از کلیه یا حالب انجام می‌گیرد.
اقدامات لازم برای درمان سنگ کلیه
در صورتی که سنگ کلیه شما کوچک است یا تحمل درد برای شما آسان باشد، می‌توانید با درمان های دارویی سعی در دفع سنگ داشته باشید، اگر درد زیادی را متحمل می‌شوید می‌توانید با وصل سرم در منزل و دریافت مسکن وریدی عوارض دردناک آن را کاهش دهید تا زمانی که سنگ دفع شود.
در غیر اینصورت نیاز است که با تشخیص پزشک معالج خود از طریق روش‌های تهاجمی چون اعمال جراحی که به آنها اشاره کردیم اقدام به سنگ شکنی و یا خارج کردن کامل سنگ از کلیه نمایید.
دقت کنید در درمان این درد بیشتر از دارو استفاده نمایید به این دلیل که زمان پرستار کرونا با ارزش است و بهتر است در بیمارستان ها به خدمات بیماران کرونایی بپردازند.
