صدای غرغر شکم صدا‌های ساخته شده در داخل روده کوچک و بزرگ است. این صدا‌ها معمولاً در طول هضم غذا شنیده می‌شوند. صدای داخل شکم، شبیه صدا‌های توخالی و یا صدایی چیزی است که در داخل آب در حال حرکت است. در حالی که صدا‌های روده اغلب یک اتفاق عادی و مکرر است، اما صدا‌های غیر منتظره یا صدای بلند ممکن است یک بیماری زمینه‌ای در دستگاه گوارش را نشان دهد.
علائم خطرناک همراه با صدای غرغر شکم
غرغر شکم به تنهایی معمولاً دلیلی برای نگرانی ندارد. با این حال، حضور سایر علائم که همراه با این صدا است، ممکن است دلیل بر وجود یک بیماری زمینه‌ای باشد. این علائم عبارتند از:
گاز فراوان معده
حالت تهوع
استفراغ
اسهال
یبوست
مدفوع خونی
سوزش سر دل که به درمان‌ها پاسخ نمی‌دهد
کاهش وزن ناخواسته و ناگهانی
احساس سیری
اگر شما تجربه هر یک از این علائم را همراه غرغر و درد شکم داشتید، به پزشک مراجعه کنید. مراقبت‌های پزشکی فوری می‌تواند به اجتناب از عوارض بالقوه جدی، کمک کنند.
علت صدای غرغر شکم
اگر صدای غرغر شکم را می‌شنوید، به احتمال زیاد به حرکت غذا و هوا در روده‌تان مرتبط است. هنگامی که مواد غذایی در روده حرکت می‌کنند ممکن است صدا تولید کنند. دیواره‌های دستگاه گوارش عمدتاً از عضلات ساخته شده است. هنگامی که شما چیزی می‌خورید، دیواره‌های اندام‌های دستگاه گوارشی، ترکیبی از انقباضات و فشار را برای هضم غذا به کار می‌برد. این فرآیند به نام حرکات حلقوی شناخته می‌شود. به طور کلی این حرکت است که مسئول صدای غرش شکم شما پس از خوردن است. این صدا ممکن است چند ساعت بعد از خوردن غذا و حتی در شب، زمانی که در حال خواب هستید رخ دهد.
گرسنگی هم می‌تواند صدای غرغر شکم را ایجاد کند. با توجه به مقاله منتشر شده در Endocrinology and Metabolism Clinics of North America، زمانی که شما گرسنه هستید، مواد شبه هورمونی میل به غذا در مغز فعال شده و سپس این هورمون‌ها به صورت سیگنال به روده و معده فرستاده می‌شود. در نتیجه، عضلات در اثر قرار گرفتن در معرض این هورمون‌ها، صدا تولید می‌کنند.
بسیاری از صدا‌های تولید شده در معده و روده به دلیل هضم طبیعی است. ولی غرغر شکم با علائم همراه ممکن است به علت وجود یک بیماری زمینه‌ای جدی‌تر و یا استفاده از دارو‌های خاص باشد. صدای بیش از حد از دستگاه گوارش ممکن است به یکی از بیماری‌های زیر مرتبط باشد:
زخم
یک عفونت که باعث مشکلاتی در اعصاب روده شده
فتق که زمانی رخ می‌دهد که بخشی از یک عضو بدن به دلیل ماهیچه‌های ضعیف اطرافش، از منطقه خود بیرون می‌زند.
وجود لخته خون
کاهش پتاسیم خون و یا هیپوکالمی
یک تومور
انسداد روده
علل دیگر صدا‌های زیاد روده عبارتند از:
حساسیت غذایی
عفونت‌هایی که منجر به التهاب یا اسهال می‌شوند
استفاده از ملین‌ها
خونریزی در دستگاه گوارش
بیماری التهابی روده، به‌خصوص بیماری کرون
مصرف برخی از داروها، مانند کدئین
بیهوشی عمومی
جراحی شکم
قرار گرفتن در معرض اشعه
آسیب به روده
آزمایشاتی که برای غرغر شکم لازم است
اگر غرغر شکم با سایر علائم رخ دهد، دکتر ممکن است چندین آزمایش را برای تشخیص علت زمینه‌ای تجویز کند. دکتر شما همچنین ممکن است از ابزاری مانند مرور سابقه پزشکی شما، پرسیدن چند سؤال در مورد فراوانی و شدت علائم و گوشی طبی برای گوش دادن به هرگونه صدای غیرطبیعی روده، استفاده کند. انسداد روده معمولاً صدای بسیار بلندی تولید می‌کند. این صدا‌ها اغلب می‌تواند بدون استفاده از گوشی پزشکی شنیده شود.
آزمایشاتی که برای تشخیص علت غرغر شکم تجویز می‌شوند عبارتند از:
سی‌تی‌اسکن برای گرفتن تصاویر اشعه ایکس از ناحیه شکم.
آندوسکوپی که با استفاده از یک دوربین متصل به یک لوله کوچک انعطاف‌پذیر به ضبط تصاویر در داخل شکم می‌پردازد.
آزمایش خون برای رد کردن احتمال عفونت و یا آسیب به ارگان‌های دیگر بدن.
درمان غرغر شکم
درمان به علت علائم شما بستگی دارد. صدا‌های عادی روده نیازی به درمان ندارد. اما اگر صدا‌های تولید شده در دستگاه گوارشتان باعث خجالتتان است مصرف غذا‌هایی که ممکن است نفخ و گاز بدنتان را بیشتر کند را محدود کنید.
این غذا‌ها عبارتند از:
میوه‌ها
لوبیا
شیرین‌کننده‌های مصنوعی
نوشیدنی‌های گازدار
غلات کامل
اگر شما دچار عدم تحمل لاکتوز هستید از خوردن لبنیات با لاکتوز خودداری کنید.
همچنین خوردن سریع غذا، نوشیدن مایعات با نی و خوردن آدامس باعث می‌شود مقدار بیشتری هوا ببلعید. پس این موارد را نیز به حداقل برسانید.
هیچ مدرکی وجود ندارد که نشان دهد مصرف پروبیوتیک‌ها می‌توانند صدا‌های روده را بیشتر کند. این را هم در نظر داشته باشید که به دلیل آنکه این صدا‌ها در بدن شما اتفاق می‌افتد، ممکن است بسیاری از آن‌ها تنها توسط شما شنیده شوند و افراد دیگر آن را نشنوند.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر نشانه‌های اورژانسی، مانند خونریزی، آسیب روده یا انسداد شدید داشتید، باید به پزشک مراجعه کنید. در بیمارستان ممکن است از طریق دهان یا بینی شما لوله‌ای را به معده یا روده بفرستند و آن‌ها را شستشو داده و خالی کنند. در این حالت توصیه می‌شود مدتی چیزی نخورید و ننوشید تا عضلات روده استراحت کنند.
برخی افراد ممکن است نیاز به جراحی داشته باشند. برای مثال، اگر روده به طور کامل مسدود شده باشد، به جراحی برای حذف انسداد و بخشی از روده که آسیب‌دیده است، نیاز می‌باشد.
دارو‌هایی نیز برای بیماری‌های خاص دستگاه گوارش مانند بیماری کرون یا کولیت اولسراتیو در دسترس هستند. اگر دکتر تشخیص داد که شما به یکی از این بیماری‌ها مبتلا هستید و غرغر شکم و روده بر اثر آن‌هاست، این داروها را تجویز می‌کند.
در موارد نادر، در صورت عدم درمان غرغر شکم که با علائم همراه است، عوارض خاصی پیش می‌آید که می‌تواند مرگبار باشد. به عنوان مثال انسداد روده، می‌تواند خطرناک باشد. در این بیماری اگر جریان خون به روده قطع شود، در دیواره رود بافت مرده ایجاد شده و به عفونت در حفره شکمی منجر می‌شود. این موضوع می‌تواند کشنده باشد. سایر شرایط و بیماری‌ها مانند تومور‌ها و یا بیماری کرون ممکن است درمان و کنترل طولانی مدت نیاز داشته باشند.
