دمنوشهای گیاهی و طبیعی خواص فوقالعادهای دارند که اگر شناخته و در زمان مناسب مصرف شوند، میتوانند بسیاری از ناراحتیها و بیماریها را تسکین دهند.
یکی از این دمنوشهای عالی، خوشمزه و پر خاصیت، دمنوش آویشن است که مزه و بویی تند دارد ولی با ذائقه بسیاری از افراد سازگاری دارد.
آویشن به دلیل خواص بسیار و طعم خوب خود در موارد بسیاری از جمله ساخت دارو و انواغ غذاها هم کاربرد دارد، یکی از کاربردهای غذایی آن، در فست فود است به گونهای که اکثر مردم جامعه آویشن را به خاطر فست فودها میشناسند.
آشنایی با گیاه آویشن
گیاه آویشن بومی قسمتهای مرکزی و جنوب اروپا، بالکان و قفقاز است، در اروپای مرکزی، شرق آفریقا، هند، ترکیه، مراکش و آمریکای شمالی، در سطوح وسیع کشت میشود، صادرات آن، اکثراً از کشورهای اسپانیا، فرانسه، بلغارستان و مجارستان به دیگر نقاط جهان انجام میشود، همچنین این گیاه، به طور محدود و برای تهیه داروها، در ایران کشت میشود.
آویشن با نام علمی Thymos یکی از شناخته شدهترین گیاهان دارویی از گروه نعناعیان و گیاهی است علفی، دارای شاخههای زیاد و تا ارتفاع ۴۰ سانتیمتر رشد میکند، در نواحی کوهستانی در بین تخته سنگها میروید، ساقههای آویشن پوشیده از کرک و برگهای کوچک و دارای طبیعت گرم و خشک است.
برگهای آن کوچک، لوزی شکل، نوک تیز و به صورت متقابل، بر روی ساقه قرار دارند، این برگها به رنگ خاکستری روشن و با بوی بسیار نافذ است و دارای دم برگهای کوچکی نیز میباشد، قسمت مورد استفاده گیاه، گل و به ویژه برگهای آن است.
البته آویشن از همان زمانهای قدیم به عنوان گیاهی با خاصیت قوی دارویی مورد استفاده بوده است، باید بدانید که این نوشیدنی به عنوان منبع غنی روغنهای فرار، مواد معدنی، فنلهای مفید و فلانوئیدها، یک انتخاب مناسب در قالب یکی از سالمترین نوشیدنیها است.
گونههای بیشمار و متفاوتی از انواع این گیاه وجود دارد، یکی از انواع آن، آویشن کوهی است که گیاهی زیبا و معطر است و در اکثر مناطق معتدله رویش دارد، نمونه اهلی این گیاه، آویشن شیرازی است و در شیراز کشت میشود، از نظر شکل ظاهری و طعم این دو نوع آویشن باهم فرق دارند، البته خواص درمانی آویشن کوهی بسیار بیشتر از آویشن شیرازی است.
خواص دمنوش آویشن
از خواص آویشن میتوان به ضد درد و ضد آرتریت، ضد آلرژی و آلزایمر، ضد میکروب و باکتری، ضد سلولیت، ضد التهاب و سرطان، ضد تب و ضد عفونی کننده، ضد اسپاسم، ضد قارچ، ضد کرم، ضد احتقان، ضد سرفه، ضد نفخ، ضد زخم داخلی، ضد کرم آسکاریس، قابض، بازکننده برونشیت، معرق، خلط آور، کاهنده چربی و فشار خون، محرک سیستم ایمنی بدن، حشره کش، کاهنده ترشحات بزاقی، مسکن و آنتی اکسیدان قوی بودن، اشاره کرد.
زمانی که به مواد خوراکی غنی از آهن فکر میکنید، شاید آویشن اولین گزینهای نباشد که به ذهن خطور کند اما این را بدانید که ۲ قاشق چایخوری آویشن خشک که معمولاً برای یک فنجان چای یا دمنوش آویشن استفاده میشود، ۸ درصد از آهن مورد نیاز روزانه بدن را تأمین میکند.
آویشن یکی از منابع غنی ویتامین K، A، B، E، منگنز و کلسیم است و میتواند میزان امگا ۳ یا چربیهای سالم را در مغز بالا ببرد، آویشن یکی از بهترین داروهای گیاهی برای تقویت اعصاب، درمان افسردگی، خستگی و بی خوابی است و بینایی را تقویت میکند.
آویشن تسکیندهنده بیماریهای گوارشی
چای آویشن اصولاً به عنوان گیاهی شفابخش برای هضم صحیح غذا و از بین بردن نفخ و گاز معده و سوء هاضمه توصیه میشود، گیاه شناسان بر این عقیدهاند که علاوه بر اینکه روغنهای فرار آویشن خاصیت ضد نفخ دارند، فنولهایموجود در این گیاه هم با توانایی ضداسپاسمی، گرفتگی عضلات روده را از بین میبرند.
آویشن به صورت دمکرده، جهت برطرف نمودن برخی از انواع ناراحتیهای معده استفاده میشود، دمنوش آویشن به هضم غذا کمک و درد شکم را بر طرف میکند و همچنین در درمان نفخ به کار میرود.
این گیاه معطر پاککننده ریه، معده، جگر و رودهها از رطوبت است، جوشانده آویشن برای درمان اسهال و پیچش روده بسیار توصیه میشود و اشتهاآور است، دمنوش آن باعث رفع کولیتهای مزمن میشود.
دمنوش آویشن دوستدار دستگاه تنفسی
آویشن ضد سرفه و خلط آور است و در درمان برونشیت تاثیر به سزایی دارد، سیاه سرفه و التهاب دستگاه تنفس فوقانی را رفع میکند و در درمان آسم، گلودرد و سرفه به کار میرود، آویشن به عنوان گیاهی ضدعفونی کننده شناخته شده است و به همین دلیل برای تهیه برخی از دهانشویهها، خمیر دندانها نیز به کار میرود.
در درمان زکام و گریپ مفید و ضد تب است و در التهاب حنجره و لوزهها و برای درمان آفت به صورت غرغره کردن استفاده میشود، برای این منظور، یک استکان از پودر گیاه را در ۴ استکان آب جوش آهسته به مدت ۲۰ دقیقه جوشانیده و پس از صاف کردن، برای شست وشوی دهان استفاده شود.
آرام سازی دستگاه عصبی با دمنوش آویشن
این دمنوش آرامبخش و خواب آور است و حافظه را تقویت میکند، ضد میگرن، سردرد و سرگیجه است و میتواند به عنوان مسکن استفاده شود و همچنین دمنوش یا چای آویشن تپش قلب را برطرف میکند.
تسکیندهنده دردهای حرکتی
افرادی که از درد مفاصل، نقرس، ورم مفاصل و درد سیاتیک رنج میبرند، دمنوش یا چای آویشن بنوشند، و همچنین حمام آویشن برای مبتلایان به دردهای عضلانی، مفصلی و روماتیسمی مفید است.
پوست و موی زیبا داشته باشید
این گیاه بوی بسیار مطبوع و مزه تندی دارد و به خاطر خاصیتش در شدت دادن به جریان خون، به هر عضوی که مالیده شود، خون به آن طرف سرازیر میشود به همین دلیل برای ریزش مو، جوشانده این گیاه استفاده میشود تا جریان خون را در آن قسمت بیشتر کرده و پیاز مو تغذیه شود.
از بخور آویشن برای تمیزکردن عمیق پوست صورت، از بین بردن دانههای سرسیاه پوست صورت، کاهش سموم و افزایش گردش خون در پوست و همچنین برای سفید شدن پوست صورت استفاده میشود، مصرف دمکرده این گیاه همراه با بخور آن آکنه را از بین میبرد.
آویشن به دلیل خواص ضد باکتریایی و تصفیه کنندگی که دارد میتواند برای از بین بردن عفونتهای داخل بدن که باعث بروز جوشهای قرمز در صورت میشود، به صورت دمنوش مصرف شود و همچنین میتوان ۲۰ گرم آویشن را با مقداری روغن زیتون مخلوط کرد و از آن به عنوان یک ماسک برای پوستهای حساس و جوشدار استفاده کرد.
افرادی که نباید آویشن مصرف کنند
مصرف آویشن یا عصاره آن در دوران بارداری میتواند احتمال سقط جنین را افزایش دهد، بنابراین توصیه شده که خانمهای حامله از مصرف این گیاه خودداری کنند، همچنین آویشن رقیق کننده خون است و کسانی که عمل جراحی در پیش دارند، از دو هفته قبل از عمل جراحی نباید آویشن استفاده کنند.
مصرف آویشن به افراد مبتلا به اختلالات غده تیروئید و افرادی که به آویشن و فرآوردههای آن حساسیت دارند توصیه نمیشود.
از مصرف روغن فرار آویشن به صورت خوراکی باید خودداری کرد، روغن این گیاه فقط به صورت استعمال خارجی کاربرد دارد، علایم مسمومیت با روغن فرار آن تهوع، استفراغ، درد معده، سرگیجه و در نهایت تشنج، اغما و ایست قلبی تنفسی است.
روش تهیه دمنوش آویشن
برای تهیه دمنوش آویشن، یک قاشق غذاخوری آویشن خشکشده را داخل دو لیوان آب جوش بریزید، قوری را روی شعله غیرمستقیم قرار دهید و اجازه دهید تا ۱۵ دقیقه دم بکشد، سپس به مقدار دلخواه، عسل به آن اضافه و میل کنید، همچنین میتوانید موقع دمکشیدن، برای خوش طعمتر شدن دمنوش به آن لیمو عمانی و یا چند قطره لیمو تازه نیز اضافه کنید.
مصرف این دمنوش عالی که در زمستان کاربرد بیشتری دارد، میتواند سرفههای صبحگاهی و علائم سرماخوردگی را کاهش دهد و برای شروع روزی با نشاط و سرزنده، میتوان یک فنجان از این دمنوش را پس از صبحانه میل کرد.