ساعت‌های عمل جراحی برای خانواده‌های بیماران هر لحظه‌اش چندین برابر معمول می‌گذرد و سرانجام برخی از این اتاق جان سالم به در برده و بعضی به دلیل وخامت بیماری و شرایط گوناگون موفق به گذر سالم از این اتاق نمی‌شوند؛ حالا در کنار اینهمه استرس بیماران و خانواده‌هایشان اخیراً وزارت بهداشت جهت صرفه‌جویی ارزی و ریالی در کشور به بیمارستان‌ها اعلام کرده که برخی از تجهیزات و وسایل پزشکی در اتاق عمل‌ها را چند بار برای بیماران مصرف کنند که این موضوع پس از اعلام با واکنش بیماران، کارشناسان و حتی برخی متخصصان مواجه شده است.
در خصوص این بخشنامه مسعود مردانی، متخصص عفونی گفت: انجام این مسأله برای عبور از تنگناهای اقتصادی به هیچ عنوان مناسب نیست چرا که نیروهای انسانی کارآزموده در زمینه استریل کردن وسایل در همه بیمارستان‌ها در دسترس نبوده و چه بسا استفاده مجدد از برخی وسایل حتی از هزینه اولیه آن گران‌تر می‌شود.
وی با تأکید بر اینکه راه برون‌رفت از مشکلات اقتصادی صرفه‌جویی وسایل در اتاق عمل از طریق استفاده مجدد نیست، افزود: عمل‌هایی همچون انواع جراحی‌های ارتوپدی، مغز، قلب و انواع پیوندها احتمال بروز عفونت ثانویه در آنها بسیار زیاد بوده و یک اشتباه کوچک ممکن است عواقب زیادی برای بیمار به همراه داشته باشد و این مسأله به هیچ عنوان مصلحت نیست.
*عفونت بیمارستانی در کمین بیماران
این متخصص عفونی بیان داشت: البته ممکن است این قضیه در بخش اورژانس برای انجام چند بخیه مشکلی نداشته باشد ولی به هر حال موضوع عفونت همیشه مدنظر قرار دارد. بنابراین برای عبور از این مشکلات اقتصادی باید راهکارهای اساسی داد و مقابل اختلاس‌گران و مفسدان اقتصادی ایستاد نه اینکه در اتاق عمل صرفه‌جویی انجام داد.
یک کارشناس تجهیزات پزشکی نیز در ارتباط با این مسأله گفت: کالای یکبار مصرف اسمش بر روی آن بوده و اگر بخواهد دو بار استفاده شود باید یکی برای آن مجوز ارائه کند و این موضوع اصلاً صحیح نیست البته سال‌هاست که در برخی از بیمارستان‌های کشور وسایل یکبار مصرف بدون مجوز، مجدد استفاده می‌شوند ولی ابلاغیه جدید وزارت بهداشت تهدیدی برای سلامت بیماران بوده و باید پیشگیری‌های لازم از این مسأله هر چه سریعتر انجام شود.
وی تأکید کرد: شاید صرفه جویی از مزایای اولیه و کوتاه مدت این ابلاغیه باشد ولی عواقب بلندمدت استفاده مجدد از کالاها و وسایل پزشکی اتاق عمل را باید در نظر گرفت چرا که این موضوع بیماران و بیمارستان‌ها را درگیر هزینه‌های مضاعفی همچون عفونت بیمارستانی می‌کند.
*مصرف مجدد وسایل قابل استفاده همه‌جای دنیا مرسوم است
بهزاد کلانتری، مدیر کل دفتر مدیریت بیمارستانی و تعالی خدمات بالینی وزارت بهداشت اظهار داشت: مصرف مجدد وسایل قابل استفاده در همه کشورهای دنیا وجود دارد و در ایران نیز از قبل انجام می‌شد به طوری که قبل از اجرای طرح تحول سلامت نیز صورت می‌گرفت و هیچ منع قانونی در این زمینه نبوده است.
وی با بیان اینکه وسایل اتاق عمل شامل وسایل حیاتی، نیمه‌حیاتی و معمولی است، گفت: وسایل حیاتی قابل استریل نیست ولی وسایل نیمه‌حیاتی و معمولی قابلیت استریل داشته و هر کدام بحث جداگانه‌ای دارد که توجه به این مسأله بسیار حائز اهمیت بوده چرا که با توجه به شرایط کشور و موضوع اقتصاد مقاومتی باید در این فضا حرکت کنیم و به سمتی پیش رویم که کاهش هزینه‌های دولتی را به همراه داشته باشیم.
کلانتری با بیان اینکه برخی از وسایل و تجهیزات موجود در اتاق عمل که برای بیماران استفاده می‌شود قابلیت شست‌وشو و استریل با روش‌های موجود در کشور را دارد، تصریح کرد: لزومی ندارد که بیماران در این زمینه از وسایل یکبار مصرف استفاده کنند تا هزینه‌شان افزایش یابد.
مدیر کل دفتر مدیریت بیمارستانی و تعالی خدمات بالینی وزارت بهداشت که مسئول اجرای این ابلاغیه است، تأکید کرد: اینکه گفته می‌شود ما وسایل یکبار مصرف را به بیمارستان‌ها ابلاغ کرده‌ایم که مجدد استفاده کنند موضوع غلطی است و در هیچ بخشنامه‌ای این مسأله مطرح نشده بلکه آنچه مدنظر بوده این موضوع است که اعلام کرده‌ایم وسایلی که قابلیت استفاده مجدد را دارند(ریوز) می‌تواند در اتاق عمل دوباره مورد استفاده قرار گیرند که این وسایل از جانب کارخانه‌های تولیدکننده نیز اعلام شده که قابلیت چند بار مصرف را دارد که تعداد آنها نیز اندک نیست.
وی با اشاره به اینکه اجرای این بخشنامه برای این بوده که بار اضافی به بیمار و بیمه‌ها تحمیل نشود، عنوان کرد: استفاده از وسایل چند بار مصرف منابع علمی داشته و سبب عفونت بیمارستانی نمی‌شود چرا که با روش‌های درست استریل این موضوع مطرح نیست. و ما به بیمارستان‌ها اعلام کرده‌ایم از وسایل چندبار مصرف نه یکبار مصرف استفاده کنند.
کلانتری خاطرنشان کرد: مردم نگرانی در ارتباط با این مسأله نداشته باشند چرا که ما مسئول ایمنی در مقابل بیماری در کشور هستیم و علیه مسأله ایمنی، بخشنامه نمی‌زنیم و وظیفه ما حفظ سلامت جامعه است.
مدیر کل دفتر مدیریت بیمارستانی و تعالی خدمات بالینی وزارت بهداشت در پاسخ به اینکه آیا این بخشنامه تنها مرتبط با بیمارستان‌های دولتی است یا خیر، گفت: الزام بودن بخشنامه را، بیمار اعلام می‌کند و در بیمارستان‌های خصوصی و دولتی این موضوع قابلیت اجرایی دارد و در صورتی که بیمار نخواهد از وسایل چندبار مصرف استفاده کند بخشنامه برایش اجرا نمی‌شود.
وی در مورد اینکه اجرای این بخشنامه چقدر صرفه‌جویی ریالی و ارزی دارد، تأکید کرد: این موضوع، صرفه‌جویی برای وزارت بهداشت ندارد و تنها مدیریت منابع را به همراه داشته و باید صرفه‌جویی کلان را در کل کشور در این زمینه دید. وقتی بیمه پول کمتری به وزارت بهداشت دهد نوعی صرفه جویی در سطح کلان است.همه وزارتخانه‌ها اعم از وزارت بهداشت موظفند مدیریت منابع را انجام دهند و با توجه به سیاست دولت و شرایط کشور باید هزینه‌های جاری دولت را کاست تا بر همین اساس فشار کمتری به مردم وارد شود.
کلانتری عنوان کرد: ملحفه، لباس و ... پکی است که بیمار می‌خرد یا بیمه پولش را پرداخت می‌کند که از طریق استریل مجدد قابل استفاده بوده و این به نفع مردم و بیمه هاست.
حال باید دید این بخشنامه با وجود همه پیچیدگی‌هایش اجرای آن در بیمارستان‌های کشور ادامه می‌یابد یا با مخالفت متخصصین و مردم، وزارت بهداشت مجبور به لغو آن خواهد شد.
