گلنوش کرمی متخصص تغذیه در خصوص برنامههای غذایی در ایام نوروز گفت: تعطیلات نوروز با دید و بازیدهایی همراه است. افراد نیز در این دید و بازدیدها بر میزان مصرف مواد غذایی کنترل ندارند. به همین علت پس از تعطیلات شاهد افزایش وزن در افراد، بویژه افراد دیابتی و مبتلا به چربی خون هستیم. از طرفی آزمایشات پزشکی این افراد نشان میدهد پس از تعطیلات نوروزی قند و چربی خون آنان افزایش یافته است.
وی عنوان کرد: وعده صبحانه را به بهانه انجام دید و بازدیدها از دست ندهید؛ زیرا صبحانه اصلیترین وعده غذایی است. در این وعده بخصوص در این ایام حتما باید سهم لبنیات مورد نیاز خود را دریافت کنیم. میزان نان مصرفی متناسب با نیاز فرد متفاوت است. بهتر است تا حد امکان از نانهای سبوسدار مانند سنگک و ترجیحا پنیر کم چرب و کمی گردو و شیر، برای تامین ۲ سهم از سه سهم لبنیات مورد نیاز روزانه استفاده شود. سهم سوم را نیز با دوغ یا ماست در وعده ناهار تامین کنید.
متخصص تغذیه ادامه داد: وعدههای ناهار و شام نیز باید متناسب با نیاز هر فرد مصرف شود. البته میزان چربی غذا نباید زیاد بوده و بهتر است از روغنهای مناسب مانند کنجد و کانولا استفاده شود، زیرا در ایام نوروز مصرف آجیلها و مغزها بسیار بوده و آنها حاوی مقادیر زیاد چربی هستند. در نتیجه باید از مواد غذایی چرب در وعدههای غذایی خود بکاهیم.
کرمی در خصوص استفاده از مغزدانهها گفت: به دلیل داشتن پروتئین بالا، چربی خوب و امگا۳ بسیار مفید هستند و نمیتوان آن را حذف کرد. اما به دلیل کلسترول و کالری بالا باید تا حد امکان به اندازه مصرف شود. افرادی با اضافه وزن، چربی و فشار خون بالا و دیابتی نیز باید در میزان مصرف این مواد متعادل عمل کنند.
وی خواص آجیلها و مغزدانهها را وجود فسفات، منیزیم، ویتامین E، پروتئین و در برخی از آنها وجود آهن معرفی کرد و افزود: مغزدانه تخم کدو دارای حجم بالا ویتامین E است. این ویتامین دارای آنتی اکسیدان بوده و ضد سرطان است، اما باید در میزان مصرف آن متعادل بود. مغزدانه تخم کدو به دلیل داشتن روی نیز در رشد قد بسیار مناسب بوده و دارای آهن و سلنیوم است.
متخصص تغذیه مناسبترین نوع آجیل را آجیل خام خواند و ادامه داد: بهتر است تا حد امکان از آجیلهای نمکی، شیرین و بوداده کمتر استفاده شود. مقدار خرید نیز به میزان مورد استفاده باشد تا تازگی خود را از دست ندهد و فاسد نشود.
وی درباره این باور که آجیلها لاغر کنندهاند، گفت: آجیل لاغر کننده نیست. اگر مغزدانهها را به دلیل داشتن چربی بسیار خوب جایگزین چربیها مصنوعی(چربیهایی با کلسترول بالا مانند چربی حیوانی و روغن ذرت) کنیم؛ چربیهای بد در بدن کاهش یافته و باعث کوچک شدن قطر شکم میشود. اما این به معنای لزوم استفاده بیش از حد آجیلها نیست.
این متخصص تغذیه میزان مناسب مصرف روزانه میوه را طبق هرم غذایی ۲ تا چهار واحد خواند و افزود: این میزان با توجه به سن، جنسیت، فیزیولوژیک و سلامت بدن متغیر است. در این ایام میتوان وعده مناسب میوه را در دید و بازدیدها مصرف کرد.
کرمی بهترین میوهها را نیز بویژه برای افراد دیابتی و مبتلایان فشار خون میوهها با حجم و قند کم مانند پرتغال ، سیب و کیوی دانست.
به گفته وی میزان مصرف آجیل و شیرینی کوکان نباید به اندازهای باشد که مانع اشتها آنان در وعدهها اصلی شود. استفاده از شیرینیهای خشک و کوچک در مقابل شیرینیهای تر نیز در این ایام بسیار مناسبتر است.
این متخصص تغذیه گفت: بهتر است شکلات را به دلیل میزان قند بالا آن به کم مصرف کنیم. زیرا موجب اشتهای کاذب میشود، اما مصرف یک تکه کوچک شکلات تلخ در روز نسبت به سایر شکلاتها مناسبتر است.
به گفته کرمی مصرف چای تلخ به تنهایی، تا حد امکان در مقابل استفاده از آن همراه با قند و شیرینی بسیار مناسبتر است. البته مصرف توت خشک ،خرما یا مویز همراه با چای نیز پیشنهاد میشود.
وی به دلیل احتمال استفاده فراوان از غذاها آماده و رستورانی در ایام نوروز استفاده از غذا کم کالری و کم چرب رستورانها مطمئن را پیشنهاد کرد:به هنگام صرف غذا در خارج از منزل نیز به دلیل اطمینان کم از سلامت سالادها موجود در رستورانها، نوشیدنی مناسب در کنار غذا و مصرف دوغ و ماست توصیه میشود.
به گفته این متخصص تغذیه در میان فست فودها، فیله سوخاری مضرات کمتری دارد.
کرمی توصیه کرد: بهتر است دلستر و نوشابهها را به دلیل قند بالا از برنامه غذایی خود حذف کرده و دوغ و آب را جایگزین آنها کنیم.
وی زمان مناسب مصرف شام را سه ساعت پیش از خواب دانست و افزود: سه ساعت پیش از خواب نباید از غذا پر حجم استفاده نشود. ساعت خواب نیز بخصوص در کودکان به دلیل ترشح هورمون رشد نباید دچار اختلال شود.
وی با تاکید بر مصرف صبحانه به دلیل تنظیم میزان اشتها یاد آور شد: میزان فاصله مناسب میان وعده صبحانه و ناهار نیز چهار تا پنج ساعت است. در این وعده نیز بهتر است از آجیلها و مواد پر حجم استفاده نشود. نکته مهم در مصرف صبحانه مناسب بودن و سنگین نبودن آن است.