تا به حال پیش آمده که پس از یک خواب ناکافی و یا کم کیفیت، گیج و منگ از خواب بیدار شوید؟ طبیعی است اگر در چنین وضعیتی، در اولین حرکت به دنبال یک فنجان چای یا قهوه بروید. در حقیقت، بسیاری از مردم احتمالا کافئین را در طول روز به منظور هوشیاری مصرف می‌کنند.
تحقیقات جدید نشان می‌دهد افرادی که دارای ترتیب ژنی خاصی هستند، در مقایسه با افرادی با چیدمان ژنتیکی متفاوت روزانه حدود ۴۰ میلی گرم قهوه بیشتر می‌نوشند. این یعنی اعتیاد به قهوه هم می‌تواند ژنتیکی باشد.
کافئین قهوه، چای، نوشابه یا شکلات، باعث افزایش سطح هوشیاری می‌شود و می‌تواند با افزایش سطح آدرنالین و کم کردن مواد شیمیایی خواب‌آور موجود در خون، به شما کمک کند بیشتر بیدار بمانید. اما، میزان قهوه مصرفی روزانه شما، در حقیقت تلاش‌های‌تان را برای یک خواب شبانه مناسب خنثی می‌کند.
اثر کافئین تا چندین ساعت در بدن باقی می‌ماند. در واقع شش ساعت طول می‌کشد که کافئین از بدن خارج شود. همین تاثیر باعث می‌شود که هر نوشیدنی یا غذای حاوی کافئین به عنوان یک عامل بالقوه در ایجاد مشکلات خواب عمل کند.
هر کسی بیش از ۲۵۰ میلی‌گرم کافئین در روز دریافت کند (به طور متوسط حدود سه فنجان قهوه)، ممکن است در معرض خطر مشکلات بی‌خوابی ناشی از کافئین قرار بگیرد. علائم مصرف بیش از حد کافئین عبارتند از بی‌خوابی، اضطراب، زودرنجی، سردرد، عصبی بودن و تپش قلب.
برای کاهش مصرف کافئین دو راه وجود دارد. اول: کمتر از آن استفاده کنید. دوم اینکه خواب کافی داشته باشید. طبق مطالعاتی بر روی افراد با کیفیت خواب بهتر، خواب هفت تا هشت ساعته شبانه، برای اکثر مردم باعث حل مشکلات کم‌خوابی و رفع احساس نیاز به مصرف کافئین در طی روز می‌شود.
۱۰ راهکار برای کاهش مصرف کافئین
۱. مواد تشکیل‌دهنده غذاها و نوشیدنی‌ها را چک کنید و از عدم وجود کافئین مطمئن شوید.
۲. مصرف کافئین را به آهستگی و در مراحل مختلف کاهش دهید. مثلا اگر امروز شما یک سوم قهوه صبحانه خود را دور بریزید، ۳ روز صبر کنید و دوباره همین کار را تکرار کنید، این عمل مصرف شما را به میزان خوبی کاهش می‌دهد. اگر می‌خواهید قهوه را به‌طور کامل ترک کنید، باز هم طی مراحل مختلف این کار را انجام دهید تا دچار عوارضی مثل سردرد، زودرنجی، حالات عصبی و تهوع نشوید.
۳. نوشیدنی‌های حاوی کافئین را با آب مخلوط کنید تا ضمن حفظ طعم و مزه آنها، مقدار کافئین‌شان کم شود.
۴. نوشیدنی جدیدی را امتحان کنید مثل چای و دمنوش‌های گیاهی خصوصا چای سبز که واقعا سودمند است.
۵. نوشیدنی‌های بدون کافئین مثل نوشابه بدون کافئین و یا حتی بهتر از آن، آب و یا آب میوه را امتحان کنید.
۶. هر وقت هوس قهوه به سرتان می‌زند، از خودتان بپرسید آیا واقعا به آن نیاز دارید. اگر پاسخ‌تان منفی بود، از آن صرف‌نظر کنید.
۷. چای را برای مدت زمان کوتاهی دم کنید تا میزان کافئین آن کمتر باشد.
۸. به جای یک فنجان بزرگ قهوه، یک فنجان کوچک سفارش بدهید. حتی بعضی از شِیک‌ها هم حاوی کافئین هستند، حواس‌تان را جمع کنید تا نوع بدون کافئین آن را مصرف کنید.
۹. به جای یک فنجان قهوه، یک فنجان چای گیاهی و یا به جای یک بطری سودا یک بطری نوشابه بدون کافئین یا آب بنوشید.
۱۰. بسیاری از داروهایی که بدون تجویز پزشک مصرف می‌کنید، به ویژه انواع مسکن‌ها، حاوی کافئین هستند. در صورت اجبار نوع بدون کافئین آنها را مصرف کنید.
