چای سبز نوشیدنی معروفی است که در سراسر جهان طرفدار دارد. در سالهای اخیر، چای سبز به عنوان یک نوشیدنی سالم و مفید به شهرت فراوانی رسیده است. چای سبز از برگ‌های گیاه کاملیا سینسیس تهیه شده و انواع گوناگونی دارد. چای سبز را می‌توانید به صورت گرم، سرد و یا حتی پودری شکل مصرف کنید. دلیل اصلی شهرت چای سبز، محتوای آنتی اکسیدانی بالای آن است.
اما چقدر باید چای سبز بنوشید تا از فواید آن بهره مند شوید؟ آیا ممکن است زیاد نوشیدن چای سبز، خطرناک باشد؟
در این مطلب به پژوهش‌ها و مطالعاتی می‌پردازیم که در این مورد انجام شده‌اند.
خواص چای سبز
چای سبز سرشار از مواد مغذی و ترکیبات گیاهی است که می‌توانند فواید زیادی برای سلامتی داشته باشند. آنتی اکسیدان‌های بالقوه‌ی چای سبز، کاتچین‌ها هستند که می‌توانند دفاعی در برابر سرطان باشند. مطالعات متعددی نشان داده آنهایی که چای سبز می‌نوشند، به میزان قابل توجهی، کمتر در معرض ابتلا به انواع سرطان هستند. سرطان‌هایی که چای سبز می‌توانند از شما در برابر آنها محافظت کند شامل سرطان پروستات و سرطان سینه می‌شود که دو نوع از نسبتا رایج‌ترین سرطان‌ها در زنان و مردان هستند. ضمنا، مطالعات دیگری هم نشان داده که چای سبز می‌تواند ریسک ابتلا به دیابت نوع دوم و بیماری قلبی را نیز کاهش دهد. نوشیدن چای سبز حتی می‌تواند به کاهش وزن‌تان هم کمک کند. کافئین و کاتچین موجود در چای سبز، متابلویسم را افزایش داده و چربی سوزی را بالا می‌برد.
مصرف چای سبز می‌تواند به شما کمک کند روزانه 75 تا 100 کالری بیشتر بسوزانید. شاید مقدار کمی به نظر برسد، اما در واقع همین مقدار در بلند مدت، منجر به کاهش وزن چشمگیری خواهد شد.
سایر فواید چای سبز شامل تقویت سیستم ایمنی، افزایش عملکرد مغز، بهبود سلامت دندان‌ها و کاهش احتمال آرتروز، آلزایمر و پارکینسون می‌شود.
مصرف چه مقدار چای سبز، خوب است؟
مطالعاتی که در مورد فواید چای سبز انجام شده، شواهد ضد و نقیضی در مورد اینکه دقیقا چه مقدار چای سبز باید بنوشید، ارائه داده است. برخی مطالعات نشان داد آنهایی که روزی فقط یک فنجان چای سبز می‌نوشیدند از فواید آن بهره مند شده بودند، در حالیکه سایر مطالعات حاکی از این بود که افراد باید روزانه 5 فنجان یا بیشتر چای سبز می‌نوشیدند تا خواص آن نصیب‌شان شود.
چای سبز می‌تواند ریسک بسیاری از بیماری‌ها را کم کند، اما مقدار بهینه‌ی آن می‌تواند بستگی به نوع بیماری داشته باشد.
. سرطان دهان: در مطالعه‌ی شهودی بزرگی، زنانی که روزانه ۳ تا 4 فنجان چای سبز نوشیده بودند، به کمترین میزان در معرض ابتلا به سرطان دهان بودند.
. سرطان پروستات: مطالعات نشان داده که مردانی که روزانه 5 فنجان یا بیشتر چای سبز نوشیده بودند، در مقایسه با افرادی که کمتر از یک فنجان در روز چای سبز مصرف کرده بودند، کمتر در معرض ابتلا به سرطان پروستات قرار داشتند.
. سرطان معده: مطالعه‌ی شهودی بزرگ دیگری نیز نشان داد زنانی که 5 فنجان یا بیشتر در روز چای سبز نوشیده بودند، کمتر در معرض ابتلا به سرطان معده بودند.
. سرطان سینه: دو مطالعه‌ی شهودی نشان دادند احتمال ابتلا به سرطان سینه در زنانی که روزانه بیشتر از سه فنجان چای سبز نوشیده بودند، کمتر بوده است.
. سرطان لوزالمعده: یک مطالعه‌ی شهودی دریافت نوشیدن 5 فنجان یا بیشتر چای سبز در روز، منجر به کاهش ریسک ابتلا به سرطان لوزالمعده شده بود.
. دیابت: در مطالعه‌ی شهودی بازنگرانه‌‌ای معلوم شد آنهایی که روزانه 6 فنجان یا بیشتر چای سبز نوشیده بودند، 33 درصد کمتر در معرض ابتلا به دیابت نوع دوم قرار داشتند.
. بیماری قلبی: آنالیز ِ 9 مطالعه نشان داد افرادی که روزانه 1 تا 3 فنجان چای سبز نوشیده بودند، کمتر در معرض حمله‌ی قلبی و سکته‌ی مغزی قرار داشتند.
بر اساس مطالعات بالا، نوشیدن 3 تا 5 فنجان چای سبز در روز، ایده آل است. اما باید به یاد داشته باشید که برخی از مطالعات، ارتباطی بین نوشیدن چای سبز و ریسک بیماری‌ها پیدا نکردند، بنابراین ممکن است اثرات آن در افراد، متفاوت باشد.
یک نکته‌ی مهم دیگری که بیشتر مطالعات آن را آشکار کردند این است که آنهایی که عادت به نوشیدن چای سبز دارند، به طور کلی وضعیت سلامت‌شان بهتر از آنهایی است که اصلا چای سبز نمی‌نوشند.
عوارض جانبی احتمالی چای سبز
کافئین و کاتچین موجود در چای سبز، شهرت فراوانی در فوایدشان برای سلامتی دارند، اما می‌توانند در برخی از افراد، مخصوصا در مقادیر زیاد، عوارض جانبی ایجاد کنند.
تاثیرات کافئین
مصرف کافئین زیاد می‌تواند اضطراب را بالا ببرد، خواب را مختل کند و موجب ناراحتی معده و سر درد در بعضی از افراد بشود. مصرف زیاد کافئین در دوران بارداری حتی می‌تواند ریسک عیوب هنگام تولد و سقط جنین را بالا ببرد.
بر اساس تحقیقات اخیر، هیچکس، از جمله زنان باردار، نباید بیشتر از 300 میلی گرم در روز کافئین مصرف کند. مقدار کافئین موجود در یک فنجان چای سبز، بسته به مقدار چای استفاده شده و طول مدت دم کشیدن برگ‌های آن، متفاوت است. مطالعه‌ای دریافت مقدار مقدار کافئین موجود در یک گرم چای سبز، بین 11 تا 20 میلی گرم می‌تواند باشد. یک وعده چای سبز معمولا چیزی حدود 1 قاشق غذاخوری (2 گرم) برگ چای در یک فنجان (240 میلی لیتر) آب است. با فرض اینکه هر فنجان چای، تقریبا 240 میلی لیتر باشد، پس یک فنجان متوسط چای سبز حاوی 22 تا 40 میلی گرم کافئین است.
کاتچین می‌تواند جذب آهن را کاهش بدهد
کاتچین چای سبز ممکن است توانایی شما برای جذب آهن غذاهایی که می‌خورید را کم کند. در واقع، مصرف کاتچین در مقادیر زیاد می‌تواند منجر به کمبود آهن شود. هر چند مصرف مداوم چای سبز برای بیشتر افراد سالم، مشکلی ایجاد نمی‌کند اما افرادی که در معرض کمبود آهن هستند باید این چای را بین وعده‌های اصلی نوشیده و بعد از غذا، دست کم یک ساعت صبر کنند و سپس چای بنوشند. کودکان و نوجوانان و زنان باردار یا آنهایی که در دوره‌ی قاعدگی هستند و یا افرادی که خونریزی داخلی دارند یا تحت درمان دیالیز هستند، همگی در معرض فقر آهن هستند. کاتچین موجود در چای سبز می‌تواند با برخی از داروها نیز تداخل پیدا کرده و اثرگزاری‌شان را کم کند.
مثلا پژوهش‌ها نشان داده که چای سبز می‌تواند تاثیر برخی از داروهای قلبی و فشار خون را محدود کند. نوشیدن چای سبز می‌تواند از تاثیر یک سری از داروها که برای درمان اضطراب و افسردگی به کار می‌رود کم کند. اثرات سمی کاتچین هم زمانی بروز می‌کند که کسی از مکمل‌های چای سبز استفاده می‌کند، چون این مکمل‌ها دارای کاتچین بسیار بیشتر نسبت به خود ِ چای سبز هستند.
