بخش مسکن دچار یکی از طولانی ترین دورههای رکود خود شده است. اقتصاددانان بر این نکته هم رأی اند که با به رکود رفتن بخش مسکن سایر بخشها هم دچار رکود میشوند.
عباس آخوندی وزیر راه و شهرسازی با بیان اینکه 3میلیون خانه خالی در کشور وجود دارد علت رکود بخش مسکن را پیشی گرفتن عرضه بر تقاضا معرفی کرد.امافعالان بخش مسکن ، سوداگری بانک ها در بازار مسکن ، کاهش قیمت نفت وکوچک شدن اقتصاد را علت این مهم میدانند. فارغ از سهم عوامل موثر در وضعیت کنونی مسکن،این بخش در خوابی عمیق فرو رفته و گویا به این زودی هم بیدار نخواهد شد.
کارشناسان براین باورند که دولت هم به علت کسری بودجه نمیتواند به بخش مسکن کمکی کند،چراکه پرداخت وامهای 90میلیون تومانی نتوانست باعث رونق این بخش شود.این رکود از دولت دهم شروع شده و بعد از چند سال رشد به یکباره تغییر ناگهانی ایجاد کرد. در این دولت اگر چه افزایش ساختوسازها مثل یک مُسکن بر بازار مسکن عمل کرده اما درنهایت تزریق بیش از حد آن به بازار وضع عرضه و تقاضا را از حالت تعادل خارج کرده است.
وامهای بخش مسکن جوابگو نبود
احمد رضا سرحدی کارشناس بخش مسکن گفت: سرمایه نه نصیحت پذیر است و نه چیزی به غیر از سود برایش مهم است ،بنابراین نمیتوان آن را با دستور به بخش های اقتصاد هدایت کرد. سرمایه گذاری در بخش مسکن که اکنون سودآور نیست، دلیلی ندارد. از اینرو با کاهش نرخ بهره و خارج شدن سپردهها از بانک هم ،پول سپردهها به بازار ارز رفته و رونق به بخش مسکن برنمیگردد.
وی با بیان اینکه بازار مسکن از دوبخش تشکیل شده افزود:کالای سرمایهای و کالای مصرفی دو بخش بازار فوق هستند. بخش اول به دلیل نبود سود برای سرمایهگذار ،کنارگذاشته شده و راهی بانکها شد. بخش دوم هم که متقاضیان واقعی هستند، اگرچه فعالند ولی به دلیل نبود رونق اقتصادی، پول لازم برای خرید خانه و ملک ندارند. بنابراین در شرایط کنونی تنها راهکار فعال کردن بخش مسکن ایجاد رونق اقتصادی است.
این کارشناس بخش مسکن با اشاره به موفق نبودن وامهای مسکن گفت: دولت در ارائه وامهای مسکن به متقاضیان با هدف خروج آن از رکود موفق نبوده است. این وامها دو مشکل دارند، اول اینکه ، تنها 30درصد از هزینه تامین مسکن وامگیرندگان را تامین میکند و دوم اینکه اگر مبلغ این وامها هم افزایش یابد ، وام گیرندگان توان بازپرداخت آن پول را به دولت ندارند.
وی با اشاره به آثار سوء دخالت دولت در بخش مسکن گفت: امکانات و هزینه کرد دولت در بخش مسکن یا در قالب پول نقد به مردم واگذار و یا صرف ساختن مسکن مهر در بیابان شده ، این دو عامل در تشدید رکود بخش مسکن تاثیرگذار بوده است. هم اکنون هم، اگرچه از سیاست گذاری در راستای مسکن اجتماعی خبردادهاند، اما جزییات آن مشخص نیست.
سرحدی با بیان اینکه یکشبِ معضل بخش مسکن رفع نمیشود، گفت: تصور نمیکنم با سیاست گذاری تک بُعدی ، معضل رکود برطرف شود. کاهش نرخ بهره، باعث هدایت پول به بخش غیررسمی اقتصاد میشود که خطاست .همچنین رونق اقتصادی با تزریق نقدینگی و تورم به وجود نمی آید.
وی ضمن انتقاد از راه اندازی نشدن سامانه املاک ومستغلات در کشور ، این نبود شفافیت را عامل ایجاد ابهام در بازار دانسته و بیان کرد: درشرایطی که سرمایهگذاران از نیاز بخش مسکن بیخبرند، بانکها سپردههای مردم را در ساخت و ساز هزینه کرده و به حباب سازی منجر شدند. با ترکیدن حباب، رکود بازار را فرا خواهد گرفت. علاوه براین ،وجود 3میلیون خانه خالی در کشور، منجر به بی تعادلی در بخش عرضه و تقاضای بازار مسکن شده، بنابراین باید اذعان کرد که رکود بازار مسکن بسیار عمیق است.
این کارشناس مسکن در پایان با تاکید بر ضرورت تلاش دولت برای خروج از رکود در بخش مسکن، گفت: وضعیت رکود در بخش مسکن تا یکسال آینده ادامه خواهد داشت، مگر اینکه در کشور رونق اقتصادی ایجاد شود.چراکه سرمایهگذاران پولشان را در بازاری راکد و بدون بازده هزینه نمیکنند. همچنین به تعادل رسیدن جمعیت شهرها تقاضا را برای مسکن کاهش داده و این هم از مشکلات آینده بخش اقتصاد محسوب می شود.