چندی پیش دو دختر جوان خوش‌لباس و مرتب را دیدم که مشغول نوازش بچه گربه‌ای بودند که کنار جوی آبی در خیابان نشسته بود .بدون شک مهربانی با حیوانات و ابراز محبت به آنها از طریق نوازش کردن یا غذادادن، رفتار و منش پسندیده‌ای است که باید در نهاد هر انسانی با روان سالم و پاک وجود داشته باشد، اما توجه به سلامت و بهداشت فردی نیز بویژه در ارتباط با حیوانات، چه خانگی و چه غیر خانگی باید همیشه مورد توجه قرار بگیرد . تقریبا نیمی از گربه‌ها حتی گربه‌های خانگی که به ظاهر تمیز هستند، حامل باکتری «بارتونلاهنسلا» هستند که در گربه بیماری ایجاد نمی‌کند، ولی اگر باکتری وارد بدن انسان شود، باعث بروز بیماری خواهد شد؛ بیماری‌ای که با عنوان خراش گربه شناخته می‌شود.

جالب آن که محققان آمریکایی در مطالعات اخیر خود روی بیماری‌های منتقل شونده از حیوانات ‌به انسان‌ نسبت به این بیماری هشدار داده و گفته‌اند «نوازش یک بچه گربه می‌تواند شما را بکشد.»

حتی این پژوهشگران تاکید کرده‌اند دامنه و تاثیر این بیماری کمی بزرگ‌تر از آن چیزی است که تاکنون تصور می‌شده است. اما واقعا خطر ابتلا به این بیماری تا چه اندازه جدی و خطرناک است؟

دکتر محمدرضا شیرزادی، رئیس اداره بیماری‌های مشترک بین انسان و دام وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در این‌باره با بیان این که 60 درصد از بیماری‌های عفونی و 70 درصد از بیماری‌های نوپدید، بیماری‌های قابل انتقال از حیوان به انسان هستند به جام‌جم می‌گوید: اصولا کسانی که حیوان در منزل نگه می‌دارند یا به نوعی با حیوانات در ارتباط هستند باید از سلامت حیوانشان اطمینان داشته باشند. چنین اطمینانی فقط با رعایت یکسری نکات بهداشتی ممکن است . وی تاکید کرد حیوانات خانگی باید به طور مداوم توسط دامپزشک معاینه شوند و در موارد لازم، واکسن و دارو دریافت کنند. بی‌شک برخی داروها برای سلامت حیوان داده می‌شود و برخی هم برای پیشگیری از بیماری‌هایی که ممکن است از حیوان به انسان منتقل شود.

بیماری باکتریایی در پنجه گربه

باکتری عامل بیماری خراش گربه (بارتونلاهنسلا) توسط حشره کک منتقل می‌شود و از طریق لیس زدن از دهان به پنجه‌های گربه منتقل می‌شود.

دکتر شیرازی با بیان این مطالب می‌افزاید: به این ترتیب ممکن است بیماری با ایجاد خراش از طریق پنجه‌های گربه یا گاز گرفته شدن به انسان منتقل شود که با علائمی چون بزرگ شدن غدد لنفاوی، تب و لرز یا عفونی شدن محل زخم بروز پیدا کند. جالب آن که باکتری این بیماری خود گربه را دچار بیماری نمی‌کند، بلکه در بزاق حیوان زندگی می‌کند تا از راه خراش یا گازگرفتن بخصوص از طریق بچه گربه‌ها به انسان منتقل شود . بررسی‌ها نشان داده است انتقال این بیماری در بیش از 90 درصد موارد در اثر پنجه زدن و گاهی لیس زدن بچه گربه به بدن کودک اتفاق می‌افتد و گاهی نیز توسط سگ‌ها یا خار و تراشه‌های چوب که با سگ و گربه در ارتباط بوده منتقل می‌شود.

عوارض کم‌خطر و خطرناک خراش گربه

بیماری خراش گربه که از طریق چنگ زدن، گاز گرفتن و لیس زدن پوست انسان توسط گربه ایجاد می‌شود با عوارضی چون بروز تب دوسه روزه و تورم غدد لنفاوی در اطراف ناحیه زخم همراه است .

کودکان به‌دلیل این که تماس بیشتری با گربه‌ها دارند بیشتر به این بیماری مبتلا می‌شوند. بیماری به درمان دارویی نیاز ندارد، ولی اگر علائمی مانند آنفلوآنزا، تب شدید، تهوع و استفراغ، ضعف و کاهش اشتها، تورم غدد لنفاوی همراه با درد شدید و دانه‌های ریز پوستی در بیمار ایجاد شود، حتما نیازمند درمان است. بیماری خراش گربه بندرت ممکن است اندام‌های حیاتی مانند قلب و کلیه‌ها را گرفتار کند، ولی در افراد دچار نقص سیستم ایمنی، بیماری ایدز، دیابت و... علائم خطرناکی ایجاد می‌کند. تست‌های آزمایشگاهی می‌تواند ابتلا به این بیماری باکتریایی را تایید کند.

دستتان را پس از نوازش حیوان بشویید

به گفته رئیس اداره بیماری‌های مشترک بین انسان و دام وزارت بهداشت، خطر انتقال بیماری‌های انگلی نیز علاوه بر بیماری‌های باکتریایی توسط حیوانات خانگی و بویژه گربه‌ها به انسان وجود دارد. گربه‌ها می‌توانند ناقل عفونت‌های انگلی گوارشی، کک یا گال به انسان بوده یا عفونت باکتریایی داشته باشند. بی‌شک پیشگیری از ابتلا به این نوع آلودگی‌ها از طریق رعایت احتیاط‌های بهداشتی و از همه مهم‌تر شست‌وشوی مکرر دست‌ها بویژه پس از نوازش حیوان و پیش از غذا خوردن ممکن است.

وی تاکید می‌کند: به حیوانات خانگی هرگز نباید اجازه داد روی میز غذاخوری یا سفره بروند. همچنین افراد نباید حیوانات را کنار خود بخوابانند. برای پیشگیری از عفونت‌های انگلی هم باید به حیوانات داروی ضد انگل داده شود .

دامپزشک باید سلامت حیوان را تایید کند

نکته مهم در مورد بیماری خراش گربه، آلوده بودن بزاق حیوان به باکتری عامل بیماری است. با وجود آن که حیوانات برای تمیز کردن خودشان بدن و دست و پایشان را لیس می‌زنند. اما هیچ‌گاه نباید به تمیز بودن آنها اعتماد کرد و خانواده‌هایی که گربه نگه می‌دارند حتما باید گربه را به دامپزشک نشان دهند و از تمیز بودن آن مطمئن شوند.

اگر گربه شما را چنگ انداخت...

اگر دچار خراش پوستی در اثر حمله گربه شدید، اولین و بهترین کار شستن بلافاصله ناحیه زخم با آب و صابون است.

در صورتی که محل زخم عمیق است حتما باید به پزشک مراجعه کنید، چون زخم‌هایی که عمیق هستند نیاز به مصرف آنتی‌بیوتیک و پیگیری دقیق‌تری دارند.

پنجه گربه ممکن است به خاک هم آلوده باشد. احتمال دارد میکروب کزاز در خاک وجود داشته باشد. در این مواقع باید مطمئن شویم بیمار طی چند سال اخیر واکسن دریافت کرده است و اگر واکسیناسیون انجام نشده بود لازم است واکسن کزاز یا حتی ایمونوگلوبین کزاز تزریق شود.

محققان ساده‌ترین راه برای جلوگیری از بیماری خراش گربه را حمام آب و سرکه برای حیوانات خانگی می‌دانند .