چرا رهبری نسبت به فتنه حساس است؟

این روزها که خط قرمزهای گفتمانی و سیاسی انقلاب یکی پس از دیگری توسط جریانی در دولت و بخشی از حامیان دولت نقض می‌شود؛ رهبر انقلاب به اقتضای شأن رهبری خود گاهی نسبت به رعایت آنها هشدار می‌دهند.

«فتنه سال88» یکی از مهمترین رخدادهای سیاسی دهه اخیر بود که باعث شکل‌گیری صف‌بندی جدیدی در بین جریان‌ها و چهره‌های سیاسی شد و تعابیر جدیدی چون «فتنه»، «بصیرت»؛ «فتنه‌گر» و «ساکت فتنه» را وارد ادبیات سیاسی کشور کرد.

گام اول:‌ بازگشت بی‌هزینه؛ بدهکارها طلبکار شدند!

طرح «دروغ بزرگی به نام تقلب در انتخابات» و تهمتِ «خیانت نظام جمهوری اسلامی در آراء مردم» و «عذرخواهی نکردن از آن» چیزی نبود که به راحتی بتوان آن را نادیده گرفت. به همین خاطر بود که تا چهارسال پس از سال 88 فتنه‌گران در انزوای سیاسی بودند. اما پیروزی حسن روحانی در انتخابات سال 92 وزن سیاسی فتنه‌گران منزوی را افزایش داد. طی سه سال گذشته جریان حاشیه‌ساز درون دولت از جنبه‌های مختلف و گوناگونی سعی در قبح‌زدایی از فتنه و تسهیل بازگشت بدون عذرخواهی فتنه‌گران به فضای سیاسی دارد.

عزل و نصب‌های سیاسیِ اتوبوسی و فله‌ای در سطوح مختلف مدیریتی و انتصاب چهره‌های حامی فتنه و دروغ تقلب اولین بروز دولت تدبیر و امید بود؛ تا جایی که این شوخیِ نه چندان غیرواقعی رایج شد که گویا جای کلید روحانی با داس عوض شده است.

اصرار بر معرفی چهره‌های حامی و فعال در فتنه88 برای برخی وزارتخانه‌ها -علی‌الخصوص وزارت علوم- و سایر پست‌های دولتی هم از عزم جدی دولت و فتنه‌گران برای بازگشتِ همه جانبه به قدرت حکایت داشت. به همین خاطر هم «حمایت از فتنه» یکی از موضوعات چالشی و بحث‌برانگیز جلسات رای‌اعتماد مجلس به وزرای پیشنهادی بود.

اما تنها 18 وزیر کابینه باید از مجلس رای اعتماد می‌گرفتند و گستره وسیع پست‌ها و مناصب دولتی – از دستیار و معاونین و مشاورین رئیس‌جمهور گرفته تا پایین‌ترین مناصب دولتی- توسط بدنه حامیان فتنه پر شد.

مصاحبه‌ آذر ماه سال 92 محمدرضا خاتمی با روزنامه اعتماد که گفته بود «از طلب سال 88 گذشتیم!» نشان از یک اتفاق جدید می‌داد: عوض شدن جای بدهکار و طلبکار در ماجرای فتنه 88. او همچنین گفته بود «از روزهای قبل خبرهایی از سوی حاکمیت به ما رسید که در این انتخابات، حوادث سال 88 اتفاق نخواهد افتاد، ما مطمئن نبودیم اما امیدوار بودیم که به نتیجه‌ای که می‌خواهیم برسیم.»

از حساسیت‌زدایی از فتنه تا تمجید از فتنه

اما انتصاب فتنه‌گران تنها یک روی این بازی بود. دیدارها و عکس‌های گاه و بی‌گاه رسمی و غیررسمی با چهره‌های اصلی فتنه هم یکی دیگر از اقدامات ثابت این جریان حاشیه‌ساز دولت است که همیشه دستمایه‌ی تبلیغات سیاسی رسانه‌‌های زنجیره‌ای فتنه‌گران می‌شود. اقدامی که اولین بانی‌اش شخص رئیس‌جمهور بود وقتی درحالی که کمتر از 10 روز از پیروزی‌اش در انتخابات گذشته بود در یک اقدام تبلیغی شتابان به دیدار خاتمی رفت.

در طول سه سال گذشته هم عکس‌های مختلفی از دیدارهای قبح‌شکنانه برخی مسئولین دولتی با خاتمی و سایر فعالین نشان‌دار فتنه منتشر شد که پس از اعتراضات گسترده، به نوعی توجیه شد. در پرتو حمایت‌های تلویحی و تصریحی دولت از فتنه و فتنه‌گران کار آنقدر بالا گرفت که نهایتاً غلامحسین محسنی اژه‌ای سخنگوی دستگاه قضا نیز اعلام کرد «رئیس دولت اصلاحات با دستور دادستان ممنوع‌التصویر است».

مسئولین دولتی که به خوبی می‌دانستند این ممنوعیت تصویری توسط قوه‌قضائیه و نه شورای عالی امنیت ملی صورت گرفته، سعی می‌کردند با آدرس غلط دادن درباره مصوبه این شورا درباره محدودیت تصویری سران فتنه خود را بی‌اطلاع جلوه دهند. حسن روحانی اسفندماه94 در نشست خبری در اینباره گفت « من قبلاً نیز در یک مصاحبه اعلام کردم و گفتم هیچ مصوبه‌ای در شورای عالی امنیت ملی نسبت به حضرت آقای خاتمی رییس جمهوری دوران هفتم و هشتم کشور ما وجود نداشته است.»

این تغافل روحانی یک روز بعد با واکنش قاطعانه حجت‌الاسلام اژه‌ای روبرو شد که گفت «دستور دادستان تهران مبنی بر ممنوع التصویر بودن رئیس جمهور اسبق یک دستور قضایی است و حتی اگر مصوبه شورای امنیت ملی هم نبود این دستور براساس اختیارات دادستان است و این دستور کماکان بر قوت خودش باقی است و هرکس از آن تخطی کند تحت تعقیب قرار خواهد گرفت. این فرموده آقای روحانی که این موضوع را بدون مصوبه و بی‌اساس خوانده است یا براساس مشغله زیاد است که ایشان یادشان رفته یا اینکه مطلب را جدی نگفته و شوخی گفته است.»

 آبان‌ماه سال گذشته بود که عکسی از حضور علوی وزیراطلاعات و مجیدانصاری در مراسمی با حضور رئیس‌دولت اصلاحات توسط غلامحسین کرباسچی منتشر شد.

علوی که در تصویر منشرشده مشغول گفت‌وگو و خنده با فرد مذکور بود مدتی بعد این دیدار را تصادفی نامید و مدعی شد «در این جلسه با من سلام و احوال پرسی کردند و به حکم وجوب شرعی پاسخ دادم و پاسخی که داده شد پاسخ مختصری بود.»

اسفند94 حسن روحانی در سفر به استان یزد وقتی در شهر اردکان حضور یافت با نام بردن از رئیس‌دولت اصلاحات به تمجید از او پرداخت و با طعنه گفت «ایران قهرمان خدمتگزاران خود و آنهایی که برای عظمت ایران تلاش کردند را هیچگاه فراموش نخواهد کرد و هیچ کس هم نمی‌تواند نام و عظمت کسانی را که به مردم خدمت کردند را فراموش کنند.» این موضع روحانی منجر به ایجاد تنش و چالشی چندهفته‌ای در اردکان و استان یزد شد.

نیمه خردادماه سال‌جاری تاج‌زاده از فعالین بدنام فتنه که هتاکی به رهبرانقلاب و زیرسوال بردن بسیاری از اصول و آرمان‌های انقلاب را نیز دارد در سابقه خود دارد و پس از فتنه دستگیر و محکوم شده بود از زندان آزاد شد. طبیعی بود که فعالین فتنه با راه‌اندازی دیدارهای متعدد با او در پی احیای رسانه‌ای فضای فتنه باشند. اما انتشار تصویر حضور حسین فریدون در منزل تاج‌زاده و خوش و بش با او بازهم نشان داد جریان حاشیه‌ساز دولت بر حمایت از فتنه‌گران تاکید دارد. هرچند فریدون نیز مثل وزیراطلاعات این دیدار را ناخواسته دانست و مدعی شد «آن روز به دیدار یکی از آشنایان به آن ساختمان رفته بودم و اصلاً خبر نداشتم که منزل تاج‌زاده هم در همان ساختمان است.» شهیندخت مولاوردی معاون رئیس‌جمهور ایران در امور زنان و خانواده هم یکی دیگر از چهره‌هایی بود که به دیدار تاج‌زاده رفت.

انتقاد رهبری از حرکت روی دوخط موازی

این حجم از اقدامات حمایتی منسوب به دولت از فتنه و فتنه‌گران درحالی بود که رهبرانقلاب در طی این سه سال بارها و بارها درباره خط‌قرمز بودن فتنه و لزوم مرزبندی مسئولین و جریان‌های سیاسی با آن تذکر داده‌اند. ایشان در دیدار روز گذشته خود با دانشجویان نیز برای چندمین بار بر این مساله تاکید کرده و با انتقاد از اینکه «رسم شده برخی درعین ادعای حمایت از نظام و امام و انقلاب، موضع خود را درباره‌ی فتنه‌ی ٨٨ روشن نمی‌کنند» فرمودند «مواضع من درباره‌ فتنه‌ سال 88 کاملاً صریح است و بر روی این موضوع حساس هستم و ملاک هم، عدم حمایت از کسانی است که سردمدار فتنه بودند و یا از آن سوءاستفاده کردند و تاکنون نیز اعلام تبری نکرده‌اند.»