شما چند ساله هستید یا چند ساله به نظر می‌رسید؟ اغلب ما با وجود آنکه تلاش می‌کنیم تا در ظاهر جوان به نظر برسیم اما خیلی وقت‌ها از سن واقعی و فیزیولوژیک خودمان غافل می‌شویم، به همین خاطر سن واقعی عضلات و استخوان‌های ما با سنی که در شناسنامه‌مان نشان می‌دهد گاهی وقت‌ها تا چندین سال با هم تفاوت دارد. این موضوع اما با گران شدن خوراکی‌های مفید برای سلامتی همچون لبنیات و مواد پروتئینی اعم از گوشت و تخم مرغ و مغزها و تهی شدن سفره‌ها از این خوراکی‌های مفید برای سلامتی، موجب شده سن واقعی مردم کشورمان گاهی چندین سال با سن شناسنامه‌ای‌شان متفاوت باشد.
تغییر سبک زندگی از یک سو و افزایش مداوم قیمت خوراکی‌های ضروری برای سلامت از سوی دیگر موجب شده سلامت مردم کشورمان به شکلی جدی مورد تهدید قرار بگیرد. پیش از این زهرا عبداللهی، مدیرکل دفتر بهبود تغذیه وزارت بهداشت گفته بود سرانه مصرف شیر و مواد لبنی در کشور پایین است و بررسی‌های این دفتر در سال 80 نشان می‌دهد که 90 درصد خانواده‌های کشور با کمبود کلسیم مواجه هستند. حذف یارانه شیر اما منجر به کاهش 14درصدی مصرف آن شد. حالا هم هر از چند گاه وقتی برای خرید لبنیات به سوپر محله مراجعه می‌کنید با افزایش قیمتی با شیب ملایم مواجهید؛ افزایشی که موجب می‌شود اقشار کم‌درآمد جامعه از خیر مصرف شیر و انواع لبنیات بگذرند. خوراکی‌های حاوی ریز‌مغذی و مواد ضروری برای سلامت از جمله میوه و سبزی و مغزها هم هر روز بیشتر از روز قبل با گرانی مواجهند. همین مسئله صدای استخوان‌ها را درآورده است. بنا به تأکید عبداللهی اکنون کاهش تراکم استخوانی در کشور ما در سنین پایین اتفاق می‌افتد و در حالی که پوکی استخوان باید در میانسالی بروز کند در کشور ما در سنین زیر 30 سال مشاهده می‌شود.
گرسنگی بی‌صدای سلول‌ها صدای بیماری را در‌می‌آورد
دکتر سید‌ضیا‌ءالدین مظهری، متخصص تغذیه و رژیم درمانی در گفت‌وگو با «جوان» درباره نقش تغذیه در تطابق سن واقعی و شناسنامه‌ای می‌گوید: تمام توانمندی‌های جسمی و قدرت فکر و اندیشه و قدرت مقاومت در برابر عوامل بیماری‌زا یا امید به زندگی بستگی به مسائل ژنتیک و تعامل با مسائل محیطی دارند و تغذیه یکی از اساسی‌ترین نیازهایی است که در این میان ایفای نقش می‌کند. بنا به تأکید این متخصص، بدن ما از آنچه که می‌خوریم انرژی می‌گیرد اما در عمل ما با دو نوع گرسنگی مواجهیم. گرسنگی ظاهری علائم دارد و صدای معده ما را در می‌آورد در نتیجه ما متوجه گرسنگی خود می‌شویم و غذا می‌خوریم. در برابر این اما ما با گرسنگی سلولی هم مواجهیم؛ نوعی از گرسنگی که هیچ علامت و سر و صدایی ندارد و زمانی رخ می‌دهد که در عین سیری کامل به دلیل استفاده نکردن از مواد غذایی متناسب و متنوع و نرسیدن ریز‌مغذی‌ها به بدن به آن دچار می‌شویم و در صورتی که به موقع به این نوع از گرسنگی رسیدگی نشود سلامتی قسمت‌های مختلف بدن به طور جدی تهدید خواهد شد. مظهری به طور نمونه درباره کمبود ویتامین آ می‌گوید: به طور مثال با کمبود این ویتامین در بدن ما احساس می‌کنیم در تاریکی به خوبی نمی‌بینیم و در اصطلاح شب‌کور هستیم. بنا به تأکید وی، اگر این بیماری در این مرحله شناسایی شود با تغذیه مناسب قابل درمان است اما در غیر این صورت به عوارضی نظیر خشکی چشم یا به هم ریختن چشم به علت عفونت قرنیه دچار می‌شویم.
حمله بدن به استخوان‌ها برای تأمین کلسیم
دکتر مظهری همچنین در رابطه با کاهش سن ابتلا به پوکی استخوان در کشورمان بر اثر تغذیه نامناسب و مصرف کم منابع کلسیم نظیر شیر، لبنیات و مغزها می‌افزاید: کلسیم در بدن ما تنها در استخوان‌ها نقش ندارد بلکه نقش‌های حیاتی مهمی را در بدن انسان ایفا می‌کند. وجود کلسیم برای انجام تعدادی از اعمال حیاتی بدن ضروری است. در بافت‌های نرم، عمل انقباض ماهیچه‌ای، هدایت جریان عصبی، لخته شدن خون، فعال کردن تعداد زیادی از آنزیم‌ها در کنترل تحریک‌پذیر عصب ماهیچه، کلسیم نقش مهمی ایفا می‌کند. کلسیم به جز نقش مهمی که در ساختار استخوان‌های بدن دارد، ضربان قلب را تنظیم می‌کند. همچنین در متابولیسم آهن بدن مؤثر است. این ماده در تنظیم کار سیستم اعصاب بدن به خصوص در انتقال تحریکات نقش اساسی دارد. برای عملکرد عضلات ضروری است و تا کلسیم وجود نداشته باشد حرکت امکان‌پذیر نیست. انتقال پیام‌های عصبی با واسطه یون کلسیم صورت می‌گیرد. علاوه بر این کلسیم در یکی از مراحل انعقاد خون دخیل است. بنا به تأکید دکتر مظهری آلودگی هوا، تأمین نشدن ویتأمین دی توسط تابش مستقیم آفتاب موجب می‌شود استخوان‌ها پوک‌تر شوند زیرا ویتامین دی در جذب کلسیم در بدن نقش مهمی دارد. از سوی دیگر وقتی بدن با کمبود کلسیم مواجه شود از آنجایی که این ماده در بسیاری از کارهای حیاتی نقشی عمده دارد، بنابراین سیستم ایمنی بدن از کلسیم موجود در استخوان‌ها بر می‌دارد و به مصرف موارد حیاتی می‌رساند. در نتیجه استخوان‌ها پوک می‌شوند. به باور این متخصص تغذیه تغییر سبک زندگی و تغذیه نامناسب خانواده‌ها و همچنین شب‌بیداری و روز خوابی از عوامل دیگری است که موجب به هم ریختن ساعت بیولوژیک بدن شده و پیری زودرس را برای ما به ارمغان می‌آورد.
این افزایش سن نگران کننده
اصلاح سبک زندگی و تغذیه مردم برای نزدیکی سن واقعی و سن شناسنامه‌ای‌شان شاید برای دولت هزینه داشته باشد اما این هزینه‌ها نمونه‌ای از سرمایه‌گذاری است چراکه موجب پیشگیری از بسیاری از هزینه‌های بعدی می‌شود که به دلیل افزایش بار بیماری‌های غیرواگیر به نظام سلامت تحمیل خواهد شد. همانگونه که خود مردم هم باید حواس‌شان جمع شود، سن واقعی‌شان اگر مهم‌تر از سن ظاهری و شناسنامه‌ای شان نباشد، کم اهمیت‌تر نیست.
