موج بی‌سابقه مهاجرت در جهان؛ افزایش 75 میلیونی مهاجران در سال گذشته

چندی پیش «مرکز آمار کشور»  نتایجی را از وضعیت مهاجرت به خارج منتشر کرد. بررسی این نتایج نشان می‌دهد که افزایش تقاضا برای خروج از کشور، ناشی از عوامل اقتصادی و اجتماعی متعددی است. این روند، پیامدهای گسترده‌ای بر جامعه و نیروی کار کشور خواهد داشت. اما جالب است بدانید که مهاجرت؛ تنها شامل کشور ایران نمی‌شود و آمار مهاجران در سطح جهانی نیز در حال افزایش است. «دنیای اقتصاد» با استناد به داده‌های سالنامه مهاجرتی ایران که آخرین شماره آن در سال ۱۴۰۱ منتشر شده، به تحلیل دلایل اصلی این مهاجرت و مقایسه آن با آمارهای مهاجرتی در سطح جهان پرداخته است. در این نوشتار از داده‌های آماری موسسات مهاجرتی معتبر و مورد تائید نیز استفاده شده است.

آمار و اطلاعات مهاجرین جهانی در سال‌های اخیر

آمارهای جهانی نشان می‌دهد که از سال ۲۰۱۴ تا ۲۰۲۴، تعداد مهاجرین بین‌المللی به طور قابل توجهی افزایش یافته است. بر اساس داده‌های سالنامه مهاجرتی جهانی؛ در سال ۲۰۱۴ جمعیت مهاجرین در جهان حدود ۲۴۵ میلیون نفر بوده که این رقم در سال ۲۰۲۴ به حدود ۳۲۰ میلیون نفر رسیده است. این افزایش ۷۵ میلیون نفری نشان از موج بی‌سابقه‌ای از مهاجرت در سطح جهانی دارد.

بررسی مهاجرت در کشورهای خاورمیانه

دو نمودار زیر که بر اساس دیتای موجود سالنامه جهانی رسم شده‌اند؛ نشان‌دهنده روند افزایشی مهاجرت از کشورهای خاورمیانه و ایران طی سال‌های گذشته تا سال ۲۰۲۴ است. همان‌طور که مشاهده می‌شود، تعداد مهاجران از این منطقه به طور مداوم در حال افزایش بوده و آمار مهاجرین خاورمیانه بسیار بیشتر از ایران است. این مهاجرت‌ها ناشی از عواملی همچون ناپایداری‌های سیاسی و اقتصادی، جنگ و نبود شغل و امنیت اجتماعی در برخی از کشورهای منطقه است.

بررسی مهاجرت از اروپا و آمریکا

مهاجرت از اروپا و آمریکا به دلایل مختلفی از جمله فرصت‌های شغلی، هزینه‌های پایین‌تر زندگی، تحصیلات و ماجراجویی و تغییر سبک زندگی انجام می‌شود. متخصصان اروپایی و آمریکایی به کشورهای آسیایی مانند سنگاپور و چین مهاجرت می‌کنند تا از بازارهای در حال رشد استفاده کنند و بازنشستگان اروپایی به کشورهایی مانند پرتغال و اسپانیا نقل مکان می‌کنند. همچنین، تغییرات مالیاتی و محیط زیستی نیز مهاجرت ثروتمندان و شرکت‌ها به کشورهای با شرایط بهتر مانند سوئیس، کانادا و حتی امارات را تسهیل کرده است. این مهاجرت‌ها بیشتر به دلایل انتخاب شخصی انجام می‌شوند.

مقایسه مهاجرت بین خاورمیانه، اروپا و آمریکا با ایران

داده‌های آماری نشان‌دهنده روند افزایشی مهاجرت در مناطق خاورمیانه، اروپا و آمریکا است. با این‌حال مهاجرت به آمریکا و اروپا همچنان گزینه‌های محبوب‌تری نسبت به خاورمیانه به شمار می‌روند.

البته حتی مهاجرت داخلی در اروپا نیز با تسهیلاتی مانند پیمان شنگن افزایش یافته. به‌طوری که شهروندان اروپایی به دنبال فرصت‌های بهتر کاری و زندگی در کشورهای دیگر این منطقه هستند. در آمریکا، ایالات متحده مقصد اصلی مهاجران از آمریکای لاتین، آسیا و آفریقا است که به دلایل اقتصادی یا سیاسی از کشورهای خود مهاجرت می‌کنند. همچنین، در آمریکای لاتین کشورهایی مانند آرژانتین و شیلی مهاجرانی به‌ویژه از ونزوئلا را به دلیل بحران‌های اقتصادی و سیاسی جذب کرده‌اند.Bottom of Form

بررسی دلایل اصلی افزایش مهاجرت در ایران و جهان

دلایل مهاجرت در حالت کلی بسیار متنوع و پیچیده هستند و افراد بسته به شرایط شخصی، اجتماعی، اقتصادی یا سیاسی خود، تصمیم به مهاجرت می‌گیرند. در زیر به برخی از مهم‌ترین دلایل مهاجرت اشاره شده است:

1.  دلایل اقتصادی: بسیاری از مردم به دنبال فرصت‌های شغلی بهتر، درآمد بالاتر، و بهبود شرایط مالی خود تصمیم به مهاجرت می‌گیرند. این نوع مهاجرت معمولاً از کشورهایی با اقتصاد ضعیف به کشورهایی با اقتصاد قوی‌تر و فرصت‌های شغلی بیشتر انجام می‌شود.
2.  دلایل تحصیلی دانشجویان و محققان بسیاری برای دسترسی به آموزش با کیفیت بالاتر و دانشگاه‌های معتبر به کشورهای مطرح جهانی مهاجرت می‌کنند. کشورهای پیشرفته‌تر از نظر علمی و آموزشی، مانند آمریکا، کانادا، آلمان، و استرالیا، از مقاصد محبوب مهاجرت تحصیلی هستند.
3. دلایل سیاسی و امنیتی: بسیاری از مردم به دلیل جنگ، خشونت، سرکوب‌های سیاسی، و نقض حقوق بشر از کشورهای خود مهاجرت می‌کنند. مهاجرت به دلیل مشکلات سیاسی و امنیتی در مناطقی مانند سوریه، افغانستان، و ونزوئلا از نمونه‌های رایج این نوع مهاجرت است.
4. دلایل خانوادگی: افراد بسیاری به دنبال پیوستن به اعضای خانواده خود در کشورهای دیگر مهاجرت می‌کنند. این نوع مهاجرت که به "مهاجرت خانوادگی" معروف است، شامل پیوستن همسر، فرزندان، یا والدین به مهاجرانی است که از قبل در کشور دیگری ساکن شده‌اند.
5.  دلایل اجتماعی و فرهنگی: گاها افراد ممکن است به دلیل دسترسی به آزادی‌های بیشتر، مانند آزادی بیان، آزادی مذهب، یا حقوق مدنی و اجتماعی بهتر، تصمیم به مهاجرت بگیرند. برخی نیز به دلیل نابرابری جنسیتی یا تبعیض‌های قومی و نژادی مهاجرت می‌کنند.
6.  دلایل محیطی و تغییرات اقلیمی: تغییرات آب‌وهوایی، بلایای طبیعی (سیل، خشکسالی، زلزله) و تخریب محیط زیست می‌توانند باعث شوند که مردم مجبور به ترک محل زندگی خود و مهاجرت به مناطق دیگر شوند. این نوع مهاجرت، که به "مهاجرت محیطی" معروف است نیز، در سال‌های اخیر در حال افزایش بوده است.
7.  دلایل شخصی: برخی افراد به دلایل شخصی و برای داشتن زندگی جدید، تجربه فرهنگ‌های مختلف، یا به دنبال ماجراجویی و تغییر سبک زندگی خود، به کشورهای دیگر مهاجرت می‌کنند.
8. دلایل سلامت و بهداشت: دسترسی به خدمات بهداشتی و درمانی با کیفیت بالاتر در کشورهای پیشرفته از دلایلی است که برخی افراد، به ویژه بیماران یا افراد با نیازهای ویژه پزشکی، تصمیم به مهاجرت می‌گیرند.

مهاجرت معمولاً ترکیبی از این دلایل است و ممکن است افراد به دلایلی چندگانه و پیچیده تصمیم به ترک کشور خود بگیرند.

محبوب ترین مقاصد برای مهاجرین

مطالعات و بررسی‌ سالنامه‌های مهاجرتی و داده‌های یک موسسه مهاجرتی معتبر، که منطبق با هم هستند؛ نشان می‌دهد که کشورهای کانادا، آلمان، استرالیا و ترکیه در صدر مقاصد محبوب برای مهاجران ایرانی قرار دارند. این کشورها با ارائه فرصت‌های شغلی فراوان، سیستم‌های آموزشی پیشرفته و کیفیت بالای زندگی، افراد را به سمت خود جذب می‌کنند. در زیر، محبوب‌ترین مقاصد مهاجرتی برای ایرانیان در سال ۲۰۲۴ نمایش داده شده است:

دیتای جدول نشان می‌دهد که مهاجرت به کانادا با سهم ۳۰ درصدی، محبوب‌ترین گزینه برای مهاجران ایرانی است. پس از آن، آلمان با ۲۵ درصد و استرالیا با ۲۰ درصد در رتبه‌های بعدی قرار دارند. ترکیه نیز با ۱۵ درصد از کل مهاجران ایرانی، به عنوان یکی از مقصدهای پرطرفدار محسوب می‌شود.

محبوب‌ترین مقاصد مهاجرت برای اروپایی‌ها بیشتر کشورهای همسایه در اروپا هستند؛ مانند آلمان با اقتصاد قوی، بریتانیا با فرهنگ چندملیتی، و سوئیس و فرانسه با کیفیت بالای زندگی و فرصت‌های شغلی مناسب. اسپانیا و پرتغال نیز به دلیل آب‌وهوای معتدل، به‌ویژه برای بازنشستگان، جذاب هستند. در مقابل، آمریکایی‌ها بیشتر به کشورهای نزدیک یا انگلیسی‌زبان مانند کانادا، مکزیک، و همچنین استرالیا و نیوزیلند مهاجرت می‌کنند که به دلیل فرهنگ مشابه، هزینه‌های پایین زندگی و کیفیت بالای زندگی، مقصدهای محبوبی محسوب می‌شوند.