ورزش برای بانوان به دلیل ویژگی‌های خاصی که دارند به مراتب مهم‌تر از مردان است. مسئولیت‌های سنگین خانه‌داری، بچه‌داری و تربیت فرزند یا فرزندان و دوران سختی چون بارداری و زایمان، همگی عضلات قوی، بنیه سالم و نیرومند را می‌طلبد. از طرفی بیشتر بانوان در شرایط امروزی، همپای مردان فعالیت می‌کنند، این در حالی است که از نظر قوای جسمانی برابر با آن‌ها نیستند، پس باید تحرک داشته باشند تا بتوانند سلامتی و طراوات خود را حفظ کنند. قطعا زنان رنجور، افسرده و ناتوان هرگز قادر به انجام وظایف مهم و سنگین زندگی خود نخواهند بود.
به گفته رئیس کمیته تربیت بدنی کمیسیون فرهنگی مجلس اهمیت ورزش زنان سه برابر بیشتر از مردان است، چرا که پایه اصلی سلامت یک جامعه به سلامتی بانوان باز می‌گردد. بانوان به عنوان رکن اصلی خانواده، نقش اصلی را در ایجاد نشاط اجتماعی و سلامت خانواده برای همسر و فرزندانشان بر عهده دارند، بنابراین باید برای ورزش بانوان در مقایسه با ورزش آقایان، سه برابر هزینه، کمک و مساعدت بیشتری وجود داشته باشد.
موانع ورزش بانوان
بی‌توجهی به ورزش بانوان، قطعا آسیب‌های بسیاری به دنبال خواهد داشت و مشکلات جسمی حاصل از ضعف عضلات، هزینه‌های زیادی را به بخش بهداشت و درمان تحمیل میکند، بنابراین لازم است امکانات ورزشی برای بانوان مهیا باشد تا هرچه بیشتر از این صدمات جلوگیری شود.
متأسفانه هنوز بسیاری از ورزشگاه‌ها و استخرها، زمان صبحگاهی و ایام تعطیل را به ورزش آقایان اختصاص می‌دهند و عملا زنان شاغل از این امکان بی‌بهره می‌مانند. با این که شهرداری و نهادهای مربوطه، سالن‌های ورزشی ویژه بانوان راه‌اندازی کرده‌اند، اما تعداد آن‌ها نسبت به جمعیت بانوان شاغل، کم است.
فاطمه بیگلرزاده، مدیر باشگاه ورزشی مهتاب با درک تغییر شرایط جامعه می‌گوید: از آنجا که به ضرورت ورزش کردن برای بانوان جامعه کنونی کاملا آگاه بودم و تأثیرات مثبت روحی، روانی و جسمی فعالیت بدنی را به وضوح در سال‌های مربیگری خود دیده بودم، در سال 1391 تصمیم گرفتم یک سالن ورزشی تمام‌وقت با زمان آزاد برای بانوان افتتاح کنم تا امکان ورزش کردن هم برای زنان شاغل و هم برای مادرانی که به دلیل داشتن فرزند به خصوص کوچک، امکان حضور در ساعت مشخصی را ندارند، فراهم شود. در واقع موانع را کاهش دادم تا شرایط برای ورزش بانوان مهیا شود و شاهد رضایت بانوان بودم.
تأثیرات مثبت
این مربی آمادگی جسمانی، بدنسازی و ایروبیک می‌گوید: زنان بسیاری را دیده‌ام که افسرده و غمگین بودند یا با روزمرگی دست و پنجه نرم می‌کردند، اما با ورزش کردن به یک بانوی شاد و سالم تبدیل شدند.
برخی با معلولیت‌های جزئی ثبت‌نام کردند، معلولیت‌هایی که با جراحی بدتر شده بود، اما با تمرینات مرتب، عضله ساختند و سلامت خود را به دست آوردند. زنان زیادی با مشکلاتی مثل نازایی، تنبلی تخمدان، کم‌کاری یا پرکاری تیروئید، فشار خون، چربی خون، دیابت، ناراحتی‌های کبدی و حتی کوتاهی پا به باشگاه آمدند و با یک برنامه درست ورزشی بهبود یافتند. از طرفی بدون توسل به جراحی‌های زیبایی به تناسب اندام دست یافتند و اعتماد به نفس و عزت نفس بیشتری پیدا کردند. زنانی را دیدم که بعد از گذشت مدت زمانی می‌گفتند تمرکز بیشتری در کارهایشان پیدا کرده‌اند و دیگر مثل سابق حواس‌پرت نیستند.
او تأکید میکند که وقتی یک بانو ورزش را سرلوحه کار خود قرار می‌دهد، ناخودآگاه تمامی روش‌های درست زندگی مثل تغدیه سالم، خواب به موقع و خوش‌رفتاری را دنبال میکند و به تدریج عادت‌های ناپسند مثل استعمال دخانیات، الکل و بی‌خوابی‌های شبانه را کنار می‌گذارد و به مرور زمان به یک زندگی سالم و آرام دست می‌یابد. باید توجه داشت که زن، محور یک خانواده است و سبک زندگی او بر کل خانواده سایه می‌اندازد.
وابستگی به تحرک
این مربی بدنسازی درباره این که چرا برخی مسیر ورزش را نیمه‌کاره رها می‌کنند و به دنبال راه‌های میان‌بر برای لاغر شدن می‌روند می‌گوید: معمولا بی‌اراده بودن یا عجول بودن در ورزش، دلیل این موضوع است. باید توجه داشت زمانی ورزش جزو لاینفک زندگی فرد می‌شود که او بتواند با تلاش و برنامه ثابت همه‌روزه تا یک سال، فعالیت بدنی خود را ادامه دهد. بعد از این مدت بدن به هورمون‌های شادی‌آوری که در زمان ورزش ترشح می‌شود عادت میکند و در صورت ترک ورزش دچار کرختی می‌شود. وابستگی به این هورمون‌ها فرد را دوباره به سوی تحرک بدنی می‌کشاند.
متأسفانه شاهدیم برخی از بانوان به خوب کردن حال درونی و نشاط روحی خود نمی‌اندیشند و صرفا به دنبال درست کردن ظاهرشان هستند، بنابراین انتخابشان، جراحی‌های پرخرج و خطرناک است که در بیشتر مواقع بی‌نتیجه می‌ماند، جراحی‌هایی که ضرر آن‌ها بیش از منفعتشان است.
مشکلات جسمی زنانه
غزاله معاف، مربی باسابقه فیتنس، تمرینات معلق و دو و میدانی درباره این که معمولا بانوان با چه مشکلات جسمی روبه‌رو هستند، می‌گوید: بیشترین گلایه زنان در گروه‌های سنی مختلف مربوط به کمردرد است که با قوی شدن فیله‌ها، مسأله حل می‌شود. بعد از آن، درد زانو که زنان زیادی از آن رنج می‌برند و باز هم با حرکات ورزشی مرتب، برطرف یا کم می‌شود. باید توجه داشت که رشته بدنسازی با دستگاه برای افرادی که آسیب زیادی دیده‌اند، مناسب‌تر و کارآمدتر است.
وی همچنین تأکید میکند با ورزش اصولی می‌توان به تناسب اندام رسید، یعنی آنچه که بیشتر بانوان به دنبالش هستند، به شرط آن که اصول تغذیه هم رعایت شود و این باعث می‌شود هزینه‌های جراحی لاغری کاهش یابد.
وی یکی از مهم‌ترین فواید ورزش برای بانوان را تغییرات روحی آنان می‌داند و می‌گوید: خانم‌ها در باشگاه ورزشی ثبت‌نام می‌کنند تا در خلال کلاس با هم کمی صحبت کنند و تبادل اطلاعات داشته باشند، بنابراین اکثرا رشته‌های گروهی مثل ایروبیک را انتخاب می‌کنند.
همین مراودات آنان را شاداب میکند. ورزش کاهش اضطراب و استرس را به دنبال دارد و خواب شبانه را تنظیم میکند.
ورزش، تولید هورمون‌های شادی را تحریک میکند؛ هورمون‌هایی مانند دوپامین که مسئول ایجاد احساس خوب در ماست و آندروفین که باعث آرامش می‌شود و از این بابت برای زنان که در طول زندگی دچار تغییرات هورمونی می‌شوند، بسیار سودمند است.
راهکارهای ساده
اگر چه ورزش کردن در باشگاه مزیت‌های بی‌شماری دارد، اما اگر این امکان برایتان میسر نیست، می‌توانید به صورت آنلاین ورزش کنید یا بسته‌های آموزشی رشته‌های ورزشی را بخرید تا در ساعات مناسب از آن بهره ببرید. همچنین می‌توانید با برخی راهکارهای ساده به حفظ سلامت خود کمک کنید: حداقل سه بار در روز و هر بار ده دقیقه راه بروید، از هر فرصتی برای فعالیت بدنی استفاده کنید، مثلا وقتی سر کار می‌روید، ماشین خود را کمی دورتر پارک کنید تا زمان بیشتری راه بروید.
اگر از اتوبوس یا مترو استفاده می کنید، دو ایستگاه زودتر پیاده شوید. برای خریدهای کوچک خود پیاده‌روی را برگزینید و از فروشگاه‌های دورتر خرید کنید. درصورتی که شاغل هستید، زمان بیکاریتان را به حرکات کششی یا قدم زدن تند بپردازید، وقتی صحبت می‌کنید، ننشینید و راه بروید (به خصوص زمانی که با تلفن یا موبایل حرف می‌زنید)، سعی کنید به هر نحو چند بار در روز ضربان قلب خود را با فعالیت بدنی بالا ببرید، حتی درجا زدن هم می‌تواند به افزایش ضربان قلب شما کمک کند.
نکته مهم آن که توقع نداشته باشید که تغییرات ظاهری بلافاصله پس از شروع ورزش در بدن شما ایجاد شود. شاید برای این تغییرات به هفته‌ها و ماه‌ها زمان نیاز باشد. همچنین به خاطر بسپارید که بسیاری از فواید فعالیت فیزیکی، درون شما رخ می‌دهد که قابل مشاهده نیست.
